si EM “gjire TA ai kij:

ër i J ii , hi E d : E f I jet - ne Ki u” k )

r

ËT EF i Pa Pa Pa e Pall JU EGJE SI , EL SUI LI E i Pal a Faj PJ ao a i SU SH sx, sllj15 SU Age 15 az i 9 ej dura sgjuë L i

LEBEJK ALLAHUME LEBEJK, LEBEJKE LA SHERIKE LEKE LEBEJK, INEL HAMDE VE NIEMETE LEKE VEL MULK,LA SHERIKE LEK.

Duaja c Haxhinjve

Falënderimet dhe lavdërimet i takojnë vetëm Allahut Plotfuqishëm. Falënderimi i takon Atij ishte kur nuk ekzistonte asgjë. Falënderimi i takon Allahut,

i Cili është i pari pa fillim dhe i fundit, pa mbarim,

i Cili e di brendshmen dhe jashtmen.

Falënderimi i takon Atij librin fisnik thotë:

“Dhe thirr ndër njerëz për Haxhin, se vijnë ty këmbësorë e edhe kalorës me deve rraskapitura, vijnë prej rrugëve largëta, për qenë pranishëm dobitë e tyre, dhe për ta përmendur Allahun ato ditë caktuara (në shenjë falënderimi) Falënderimi i takon Allahut,

i Cili Qabenë e bëri shtëpinë e parë për adhurim dhe vizitën e saj për besimtarët - obligim. Paqja, mëshira dhe bekimet e Zotit qofshin mbi Muhamedin a.s. mbi familjen e tij ndershme, mbi shokët e tij besnik e fisnik dhe mbi gjithë ata e përcollën dhe përcjellin rrugën dhe traditën e tij deri Ditën e Gjykimit.

O Allah, nuk ke shok tjetër, vetëm Ty besojmë, vetëm tek Ti kemi shpresë dhe vetëm Ty mbështetemi.

Ti je mëshiruesi e mëshirëbërësi, lehtësojua rrugën këtyre haxhinjve.

O Fuqiplotë, mundësojua këtyre haxhinjve kryerjen e ceremonive Haxhit, tavafin e shtëpisë Sate, Safa e Merua, qëndrimin Arefat, Muzdelife e Mine, vizitën e xhamisë Pejgamberit a.s. dhe vende tjera O Zoti ynë, shuaju etjen këtyre haxhinjve nga kroi i Zem-zemit dhe na e bëj nasib edhe neve,

e Ahiret bëna mundur pimë nga kroi i Xhenetit.

O 1 Gjithëmëshirshëm, na e bëj mundur neve kujtojmë Ty kënaqësitë dhe vështirësitë mëdha,

e haxhinjve me gjuhën e tyre duke thënë:

PËRGJIGJEM O ZOT, TY, ZOTI IM, PËRGJIGJEM, PËRGJIGJEM, NUK KE SHOK, PËRGJIGJEM TY, PËR TY ËSHTË ÇDO LËVDATË E FALËNDERIM, DHUNTI E PUSHTET, DHE NUK KE SHOK

vazhdon faqe 63

NI 3

Pjesa fetare

91 Komentimi i sures “El-Kehf” (2) Sabri Bajgora

BI Haxhiu është delegat i madhërisë hyjnore Prof. Ass. Dr. Musa Vila

16) Urtësia e kryerjes obligimit Haxhit Dr. Hatixhe Ahmedi

I9J Haxhi një shkollë shoqërore dhe sociale Mr.sci. Zymer Ramadani

III Hoxhi dhe dispozitat e tij Mr.Fitim Gashi

14 Haxhi, obligim për myslimanët Kasam Muhameti

16) Praktika e Pejgamberit a.s. edukim bazuar sistemin e vlerave qytetërimit Islam Prof.Dr. Halid Es-Samedij Pjesa shkencore

3LI Kategoritë cilave nuk u jepet zekati Mr. Ejup Haziri

341 Shkencëtarët vërtetojnë shenjat e Lotit Harun Yahya

311 Morfologjia e Kokës shqiptarëve Kosovës Agron M..Rexhepi, MD, PhD, Pjesa kulturore -shoqërore

391 Sulmi i Baton Haxhiut ndaj besimit dhe mbulesës islame Mr.Ajni Sinani

417 Reqkuptimi E kuptimeve - shkak për konfuzion Safet Pllana

41 Divan Mehmed Akif Ersoj

231 Përse shumë perëndimor Konvertohen Islam' Mr. Ayni Islami

44) 100-vjetorin e lindjes jr. Selim Ef. Yvejsi (1983-1001) Mexhid Yvejsi

46) Aktivitete

DITURIA ISLAME) REVISTË MUJORE, FETARE, SHKENCORE E KULTURORE ) Boton: Kryesia e Bashkësisë Islame Kosovës, Prishtinë.

Kryeredaktor: Mr. Rexhep Suma ) Redaksia: Mr. Ajni Sinani, Mr. Bekim Jashari, Mr. Ekrem Maqedonci, Mr. Fitim Gashi, Dr. Hysen Matoshi, Isa Tërshani, Mr. Ragmi Destani dhe Musli Arifaj. Gazetar redaksi: Ramadan Shkodra ) Lektor: Isa Bajçinca ) Korrektor: Skender Rashiti ) Redaktor artistik dhe teknik: Edib Agagjyshi.

Adresa: Dituria Islame, rr. “Bajram Kelmendi” nr. 84, 10000 Prishtinë ) Tel8rFax: 038 224 024 ) email: dituriaislameGhotmail.com ) dituriaislameCQyahoo.com vyvyvy.dituriaislame.net (Parapagimi: Evropë 25 ) Amerikë 40 USAS ) Shtypi: Shtypshkronja “Iliri”, Prishtinë ) Dorëshkrimet dhe fotot nuk ktheheni

SY MESXHIDI HARAM

- -

HE

IHRAMI HYN VJOJE SA'JI DITA E TERVIJES I Haxhi apo umreja nuk mund ) KUDUMI e Sa'ji-vrapimi Qani A NEMINE.

kryhet kurrsesi pa veshjen Këtë tavaf haxhiu mes kodrave Saffa DITA E TETË E DHUL

e ihramit. Ihrami është vaxhib tek e kryen me arritur dhe Merve, edhe tek itetit

hanefinjtë. Ihrami përbëhet prej Mekë. Ky tavaf nuk hanefinjtë është vaxhib. Qëndrimi dhe fjetja Minë natën pjesës sipërme (err-rrida) dhe kërkohet zbatohet Fillon nga kodra Saffa e Arefatit, është sunet. Kur do falet pjesës poshtme (el -izar). Me edhe nga haxhiu EVA e veshjen e ihramit nënkuptohet kryen llojin e haxhit sjellje, - një shkuarje prej hixhxhes, do shkohet Minë, ku do

haxhiu e ka bërë nijet dhe ka 'temet'u”, ngase ai, Saffas deri Merve qëndrohet deri mëngjesin e ditës

vendosur për kryer Haxhinose kur ka hyrë Mekë, konsiderohet një sjellje. nëntë -jevmu-arefe dhe, pas namazit

umren. Për sa i përket njetit për e ka kryer umren, dhe Sa'ji doemos duhet sabahut, vjen nisja për Arefat. Po ashtu

veshjen e ihramit, ky vlen bëhet Haxhin e fillon nga kryhet pas tavafit. Sa'ji qëndrimi dhe fjetja Minë gjatë ditëve

vetëm me zemër. Vendetku duhet brenda Mekës. Ky tavaf kryhet para tavafit, gjuajtjes gurëve, është synet, kurse

vishen ihramet janë “mikatet”. është sunet. nuk vlen. ditën e nëntë haxhinjtë i drejtohen Arefatit.

g ETAPAT E HAXHIT

Haxhi nga këndvështrimi hanefi

MUZDELIFE

ET AJ 5 jo

7

so

E MINE KUFIRI

(1 DHUL-NIXHE 12 DHUL-HIXHE

DITA E AREFATIT Forta E NËNTË E DHUL-HIXHES

Qëndrimi Arefat është farz (rukn). qëndruarit Arefat është një prej kushteve kryesore Haxhit. Mosqëndrimi Arefat domethënë Haxhi nuk është kryer. Pejgamberi a.s. thotë: Haxhi është qëndrimi Arefat”. Koha e qëndrimit Arefat fillon prej namazit drekës ditës nëntë dhul -hixhes (natës Kurban- Bajramit) e vazhdon deri sabahun e ditës Kurban-Bajramit. Po qe se qëndrohet Arefat për një kohë shkurtër gjatë kohës caktuar, farzi është i kryer. Nuk kushtëzohet Arefat qëndrohet doemos i pastër nga xhenabeti me abdest, por pastrimi dhe marrja e abdesit është synet i fortë. Lejohet dhe konsiderohet i kryer farzi i tillë nëse femra është hajz ( ka menstruacion) dhe nifas (koha pas lindjes) gjatë kohës sa është duke qëndruar Arefat. këtë ditë haxhiu bën istigfar dhe dua sa shumë: Pejgamberi a.s., ka thënë: “Lutja ( duaja) e mirë është ajo bëhet ditën e Arefatit”.

13 DHUL-HIXHE

XHEM'I TAKDIM DREKA Qer: IKINDIA AREFAT

FALEN BASHK këtë ditë pasdreke imami do mbajë dy hytbe, si xhumasë, dhe me atë rast do t'i udhëzojë haxhinjtë për rregullat e Haxhit (për qëndrimin Arefat e Muzdelife, për gjuajtjen e guralecëve xhemre, për therjen e kurbanit, rruarjen dhe tavafuz-zijaretin. Pas hytbes, do falë me xhemat namazin e drekës dhe ikindisë me një ezan dhe dy ikamete.

Se O ZOT, TY, ZOTIIM, at

PËRGJIGJEM, NUK KE SHOK,

PËRGJIGJEM TY, PËR TY ËSHTË ÇDO LËVDATË E FALËNDERIM, DHUNTI E PUSHTET, DHE NUK KE SHOK

XHEM'T TEHIR,

FAN VUE VANI

AKSHAMIT DHE JACISË

Muzdelifja është një vend

mes Arefatit dhe Minës.

gjithë dijetarët janë

mendimit se është vaxhib

qëndrohet Muzdelife, qoftë

edhe për një kohë shumë

shkurtër. Koha e qëndrimit

Muzdelife, sipas hanefinjve, është para agimit e deri

lindje diellit. Kush arrin Muzdelife para se lindë dielli, paku kalimthi, e

ka kryer këtë vaxhib. Është obligim Muzdelife

falim bashkë namazin e akshamit dhe jacisë, me një ezan dhe dy ikamete. Ai ka falur namazin e akshamit Arefat ose gjatë rrugës, është i obliguar ta falë përsëri derisa zbardhë dita.

SS SS

Rekomandohet shkojmë Minë para se lindë dielli, nëse është e mundur, falim namazin e sabahut menjëherë si hyjë koha, dhe gjatë qëndrimit bëjmë sa shumë lutje e dua, tekbire , tehlile, telbije, salavat, dhikër, istigfar...

DITA E PARË ç9: PËNNSVVINE

KËNDI I JEMENIT

HAXHERUL ESVED “së

ST

“S pa “se 2 hi i Faik

si 7 Pema Plan kv

I

gyp

Me zbardhur ditës, para lindjes diellit, haxhinjtë marrin

rrugën për Minë. Hedhja e guralecëve xhemerat bëhet sipas kësaj radhe: pari, ditën e parë Kurban-Bajramit ata gjuhen xhemeretul akabe (guri i madh), kurse dy ditët e tjera gjuhen tre gurët. Po sa fillon hedhë guralecë, haxhiu ndërpret telbijen. Nuk lejohet gjuhet ndonjë materie tjetër përveç guralecëve. xhemren e parë duhet gjuhen shtatë gurë një nga një. Nëse gjuhen gjithë përnjëherë, duhet gjuhen edhe gjashtë tjerë. Koha e gjuajtjes xhemretul akabe është prej sabahut ditës Bajramit deri sabahun e ditës dytë. Ndërsa ditën e dytë dhe tretë gjuhen tri xhemerat nga shtatë guralecë, duke filluar nga xhemretu-s-ugra xhemretul vusta dhe, fund, xhemretul kubra. Për gjuajtje çdo guraleci duhet thuhet “Bismilahi Allahu Ekber”. Pra ditën e dytë dhe tretë gjuhen nga 21 guralecë ditë. vend sëmurit dhe fëmijës, nuk ka mundësi t'i gjuajë vetë e tjerëve (për ndonjë arsye), guralecët mund t'i gjuaj dikush është i aftë dhe ka mundësi bëjë gjuajtjen. Gjuajtja e guralecëve është prej vaxhibeve Haxhit. Guraleci kapet me majat e gishtit madh dhe atij tregues dhe mbahet me majën e gishtit tregues, dhe atë mënyrë gjuhet. Pas gjuajtjes guralecëve xhmeretul- akabe, do pritet kurbani, nëse është bërë nijeti për “haxhi - kiran” ose është “mutemetti”, pastaj haxhiu do rruhet ose qethet. Vetëm prej atëherë haxhiu lirohet nga shtrëngesat e haxhiut dhe bëhet i lirë, por ende nuk ka drejtë ketë marrëdhënie seksuale.

(0 E GURALECËVE MINË

MAKAMI IBRAHIM

TEMZEM Ka” ns u

NERA

RRUAJTJA I (ero PRERJA E KON GAVA

Rruajtja apo prerja e flokëve është prej vaxhibeve

Haxhit. Rruajtja e flokëve

sipas unanimitetit katër Imamëve është e lavdëruar sesa shkurtimi i tyre. Kjo

vlen për meshkujt. Për gratë rekomandohet shumë

t'i presin flokët. Personi është pa flokë, sipas hanefinjve, duhet rruajë kokën me brisk rrojës, edhe pse nuk ka fare flokë. Koha e rruajtjes apo shkurtimit flokëve fillon

pas hedhjes guralecëve xhemretul akabe dhe zgjat

deri ditën e tretë Kurban- Bajramit. Tek hanefinjtë renditja e veprimeve është vaxhib, pra duhet filluar nga rremji, për vazhduar prerja e kurbanit dhe rruarja e kokës apo shkurtimi i flokëve.

o FIAFPAI E HAXHIT

Haxhi nga këndvështrimi hanefi

HEDJI i I (KURBANI I HAXHIT)

Hedj quhet kurbani dërgohet pritet harem. Hedj mund jetë deveja, lopa, delja, dashi, dhia, ose cjapi, pra vlen çdo kafshë vlen për kurban. Hedji për llojin e haxhit temet'u dhe kiran duhet

pritet gjatë ditëve Kurban-Bajramit..

TAVAFUZ - 1 pZ IJARE (EL-IFADA OSE ER-RUKN) ditën e parë Bajramit ose nesërmen a pasnesërmen, haxhiu do shkojë Mekë dhe do bëjë Tavafuz- zijaren pa reml dhe pa sa'j, nëse ika bërë parë, nëse jo, do t'i bëjë këtë rast. Vetëm tani haxhiut i lejohet edhe ndalesa e fundit (kontakti i irë me bashkëshorten). Koha e Tavafuz-zijares fillon

prej agimit ditës parë

Bajramit, dhe mirë është bëhet atë ditë. Mekruh

është shtyhet pas ditëve Bajramit, edhe pse vlen kurdo

bëhet.

Teksti: Fitim Flugaj

TAVAFUL - kj

(TAVAFII LAMTUMIRËS) Ky lloj tavafi është vaxhib për secilin haxhi nuk është nga Meka. Koha e kryerjes këtij tavafi, sipas hanefinjve, fillon menjëherë pas kryerjes tavaful- ifades, e zgjat deri para udhëtimit haxhiut dhe largimit nga Meka. Tavaful —veda quhet edhe Tavafus- sadr dhe bëhet pa remj dhe pa sa'j. Pastaj haxhiu i afrohet Zemzemit, ku do pijë ujë, e pastaj do shkojë te dera e Qabesë dhe do puthë atë dhe pragun e saj duke E lutur Allahun xh.sh. për çfarë dëshirojë dhe, fund, kthehet duke ecur prapa (në shenjë nderimi), derisa dalë nga Qabeja.

8 PERU ST LE Editoriali

Haxhi është muajt e caktuar

NE mace duke u nisur nga fakti se përveç dëshirës

madhe ndien haxhiu për vizituar dhe qëndruar

vende shejta, ku do kryejë ibadetet lidhen me këtë kusht pestë Islamit, ai vetvete duhet ushqejë edhe ndjenjën e humanitetit dhe dashurisë edhe për myslimanët e tjerë ardhur nga katër anët e planetit, bashku kryejnë këtë ritual fetar. Meka, Medina, Arefati, Minja, Myzdelife, Xhemerati, - gjitha këto vende i kujtojnë besimtarit, këtë rast haxhiut, vuajtjet dhe sakrificat sublime i Dërguari i Allahut xh.sh., Muhamedi a.s., dhe shokët e tij kanë bërë për këtë ditë, ne jetojmë lirë vendet tona dhe praktikojmë publikisht besimin tonë. Bindja dhe fuqizimi i thellë Allahun xh.sh. motivon besimtarin marrë udhëtimin drejt Vendeve Shenjta (Mekë dhe Medinë), nga cilat njëra njihet si vendlindje e Islamit, dhe tjetra si zhvillimi dhe shtrirja e Islamit, ka konotacionin e vet kohor dhe hapësinor. Haxhi është një nga ngjarjet rëndësishme kalendarit islam. Ai mbetet një obligim fetar për çdo mysliman, burrë e grua, është gjendje ta kryejë, paktën një herë gjatë jetës, nëse i lejojnë mjetet financiare. Allahu xh.sh. thotë: “Për hir Allahut, vizita e Shtëpisë (Qabesë) është obligim për atë ka mundësi udhëtimi tek ajo,....” (Ali Imran, 97) Për 14 shekuj myslimanët mblidhen Mekë duke ndjekur shembullin e Profetit tonë, Muhamedit a.s. dhe duke rikujtuar historinë e profetëve Ibrahim a.s. dhe birit tij, Ismailit a.s. ditën e Arafatit, dita e nëntë e muajit Dhul-hixhe, gjithë haxhinjtë mblidhen rrafshin e Arafatit, 6 milje jashtë Mekës, një ditë lutjesh dhe adhurimi për Zotin e botëve. Dita e nesërme është dita e Kurbanit, festohet nga myslimanët gjithë planetin. Ky tubim madhështor, bëhet një herë vit, dallohet nga ibadetet a lutjet e tjera bëjnë pjesë shtyllat e fesë islame - nga namazi, nga zekati dhe nga agjërimi - sepse ky tubim organizohet njëjtin vend dhe njëjtën kohë për gjithë myslimanët e botës. Haxhiu kujton me kureshtje fjalët e fundit Muhamedit a.s. drejtuar myslimanëve dhe njerëzimit.” Vini re, o njerëz, dëgjojini fjalët e mia dhe kuptojini atol Duhet ta dini se myslimani është vëllai i myslimanit dhe myslimanët janë një vëllazëri. Asgjë nga përkatësitë e vëllait nuk është hallall për myslimanin, përveç asaj ai ia lejon vetë. Prandaj, nuk duhet t'i bëni padrejtësi vetes. O Allah, a e përcolla mesazhin2 Pejgamberi a.s. ka thënë: “Kush e kryen Haxhin dhe nuk u nënshtrohet epsheve shfrenuara, atij i shlyhen mëkatet dhe ai bëhet i pastër si atë ditë kur e ka lindur e ëma”, dhe tha: “Haxhi është pastrim (i përgjithshëm, fizik e shpirtëror), për nuk ka gjykim tjetër përveçse shpërblim me Xhennet”. Ai porositi fuqishëm Ymetin e tij me këto fjalë nuk i tret dot koha. “Vërtet, kam lënë pas mesin tuaj atë që, nëse kapeni pas saj, nuk do shmangeni kurrë pas - diçka spikatur: Librin e Allahut dhe Sunetin tim”. Allahu gjithë haxhinjve ua pranoft ibadetin e haxhit dhe për hajr Kurban Bajrami (aidul ad-ha).

Mr. Rexhep Suma

Hoxhi 208 PEZA NSTITU 9

Komentimi i sures El-Kehj (2)

Sabri Bajgora

dytat eli Gjata pall i

19 AS ja Nja Lula çi Lajë Log Ai Jet pl itishi Gji gi dy dali

E pj vo de e ay it Mg aj) as Lgilë Gjaali zg haj Anë Guisla Liu 1551 ag gji cilsitiall La Ulas Ui) ,Lëuij East Kg Lgj dl cil po Audi ty dilatë AS Y) dipl sha ci pagat da E SA NJI Nji Lil La gjela Ui at Gjui ngi gliil Gj dij GANI

“Falënderimi I takon vetëm Allahut ia shpalli robit Vet Librin dhe nuk lejoi ndonjë kundërthënie. (ia shpalli) saktë (pa shmangie), për t'ua tërhequr vërejtjen (atyre nuk besojnë) ndaj një dënimi rëndë prej Tij, e për t'i përgëzuar besimtarët bëjnë vepra mira, se ata do kenë një shpërblim mrekullueshëm.Duke qenë përgjithmonë. Për t'ua tërhequr vërejtjen atyre thanë se Allahu ka fëmijë. Dhe për atë (fëmijë), as ata, e as parët e tyre nuk kanë kurrfarë dijenie. Sa e madhe është ajo fjalë del nga gojët e tyre, e ata nuk thonë përveçse gënjeshtër. A thua do ta shkatërrosh ti veten nga hidhërimi për shkak tyre, nëse ata nuk i besojnë këtij ligjërimi (Kur'anit)2 Gjithçka është mbi tokë, Ne e bëmë stoli saj, për t'i provuar ata, se cili prej tyre do jetë vepërmirë. Ne kemi për ta bërë gjithçka është mbi dhë pa bimë (të shkatërrojmë çdo gjelbërim)”. (El-Kehf, 1-8)

Lartësimi i Allahut me falënderim dhe madhështia e Kuranit

Koment:

1. Falënderimi I takon vetëm Allahut ia shpalli robit Vet Librin dhe nuk lejoi ndonjë kundërthënie.

Allahu i Plotfuqishëm këtë sure e fillon me falënderim, ashtu siç i ka filluar edhe katër sure tjera kuranore: El-Fatiha, El-En'am, Sebe'ë dhe Fatir. Ky falënderim është njerëzit t'i vërë dijeni se falënderimi, adhurimi, lartësimi dhe madhështia I takon vetëm Allahut Një, i Vetëm dhe i Pashoq, i Cili ia zbriti Kuranin famëlartë dërguarit Tij fisnik, nëpërmjet cilit, i nxori njerëzit nga errësirat e kufrit dritën e Imanit dhe vërtetës.

Nisja e kësaj sureje me fjalën “El-Hamdu lil-lah” dëfton se Allahu xh.sh. është i Falënderuar dhe i Lavdëruar çdo kohë, e njëkohësisht i mëson robërit e Vet se Si ta falënderojnë e ta madhërojnë Atë për gjitha mirat e Tij ndaj tyre këtë botë dhe Botën tjetër.

gjuhën arabe kemi disa fjalë a sinonime asociojnë me fjalën “hamd-falënderim”, e ato janë “med'h”, “thena'ë” dhe “shukr”, mirëpo gjitha këto sinonime nuk mund ta arrijnë kuptimin e fjalës “hamd”, e cila nënkupton njoftimin për mirësitë e Atij ndaj Cilit shprehim falënderim shoqëruar me dashuri, respekt dhe madhërimin, - Allahut xh.sh.. Me fjalën “hamd” nuk mund falënderohet askush tjetër përveç Allahut Madhërishëm.

vazhdim ajetit, Allahu xh.sh. na bën me dije për madhështinë e Kur'anit, si libër zbritur nga Ai, për robin e Tij (Muhamedin a.s.), cilin nuk ka kundërthënie a paqartësi, por vetëm udhëzim e dritë, për ata dëshirojnë përudhen. Dihet se Kur'ani famëlartë, si shpallja e fundit qiellore, ngërtheu përmbajtjen e tij edhe parimet kryesore shpalljeve paraprake hyjnore, dhe njëkohësisht u garantua nga ana e Plotfuqishmit, se ky Libër do ishte i mbrojtur nga çdo devijim, zhdukje a falsifikim:

“Ne me Madhërinë Tonë e shpallëm (zbritëm) Kuranin dhe Ne gjithsesi jemi mbrojtës tij”. - (El Hixhr, 9)

Kur'ani fisnik vërtet mbeti i tillë, i ruajtur, i mbrojtur dhe i paprekshëm, ngase është Libër cilit nuk mund t'i vishet a përshkruhet asnjë dobësi a kundërthënie:

“Ai (Kur'ani) është një libër ngadhënjyes (i pashoq). Atij nuk mund t'i vishet e pavërteta nga asnjë anë, është i zbritur prej Urtit, Lavdishmit”. - (Fussilet, 41-42).

Si kaluarën ashtu dhe tash, shumë njerëz u përpoqën sfidonin vërtetësinë e Kur'anit - nëse është Libër i zbritur prej Zotit, duke pretenduar e shpifur se ka kundërthënie e paqartësi, po përpjekjet e këtyre mendjeve sëmura njerëzore, dështuan gjithmonë, sepse Kur'ani nuk është fjalë e njeriut-Muhamedit a.s., po Fjalë e Allahut Lartmadhërishëm.. Ai, lidhje me këtë, Kur'an thotë:

“Përse ata (jobesimtarët) nuk meditojnë (me vëmendje) rreth Kur'anit2 Sikur ishte prej dikujt tjetër, përveç prej Allahut, do gjenin shumë kundërthënie”. (En-Nisa'ë, 82)

Kurse, për sa u përket librave tjerë mëparshëm qiellorë - Tevratit, Zeburit dhe Inxhilit, këta libra

10 PERSI Hoxhi 208

shenjtë, fatkeqësisht, nuk e patën fatin e Kur'anit mbroheshin nga kthetrat e njerëzve ligj, cilët futën duart e tyre dhe bënë ndryshime e falsifikime shumta ta. Me një fjalë, parët e fesë dhe paria sunduese

e hebrenjve dhe e krishterëve, fjalët e Tevratit dhe

Inxhilit ua përshtatnin interesave tyre personale. Kontradiktat dhe mospajtimet e shumta, janë pranishme Tevrat dhe Inxhil, mbase janë dëshmia e madhe për këtë falsifikim shëmtuar.

Këtë na e vërteton edhe Kur'ani fisnik për hebrenjtë, ajetin 13 kaptinës ElI-Maide:

“Për shkak se ata e thyen zotimin e tyre, Nei mallkuam ata dhe zemrat e tyre i bëmë ngurta (të shtanguara). Ata i ndryshojnë fjalët (në Tevrat) nga domethënia e tyre dhe braktisën një pjesë me cilën ishin urdhëruar. Ti vazhdimisht do vëresh tradhtinë e një pjese tyre...”.

Dhe për krishterët:

“Ne e morëm zotimin edhe prej atyre thanë: Ne jemi nesara-përkrahës, por edhe ata harruan (braktisën) një pjesë saj me cilën ishin udhëzuar...”. - (El Maide, 14)

dhe fund, Allahu xh.sh. u drejtohet dyja grupeve “Ehli Kitab”-it me fjalët:

“O ithtarë librit, juve ju erdhi i dërguari Ynë, ju sqaron shumë nga ajo fshihni prej librit...”. - (El Maide 15)

Nga kjo, sipas logjikës, del një konstatim se ishte e domosdoshme dhe e arsyeshme Kur'ani ishte Libri përmbledhës i gjithë librave mëparshëm qiellorë, ngase i vërtetoi ata mëparshmit nga aspekti i besimit drejtë, për cilin bënë thirrje gjithë dërguarit e Allahut xh.sh., prej Ademit a.s. e deri tek Muhamedi a.s., ashtu siç ka ardhur ajetin 48 kaptinës El Maide:

“Ne edhe ty (o Muhamed) ta zbritëm librin (Kur'anin) e vërtetë, është vërtetues i librave mëparshëm dhe garantues (mbikëqyrës) i tyre”.

Njëkohësisht na njoftoi për falsitetin dhe devijimet aktualisht gjenden Tevrat (Tora) dhe Ungjill, si pasojë e ndërhyrjeve njerëzore shtrembërimin e fjalëve Allahut këta libra qiellorë, cilët dallojnë thelbësisht nga origjinali i tyre, kur kishin zbritur...

2. (ia shpalli) saktë (pa shmangie), për t'ua tërhequr vërejtjen(atyre nuk besojnë) ndaj një dënimi rëndë prej Tij, e për t'i përgëzuar besimtarët bëjnë vepra mira, se ata do kenë një shpërblim mrekullueshëm. 3. Duke qenë përgjithmonë.

Kur'ani është Fjalë e Allahut dhe atribut i Tij, dhe, si i tillë, është i saktë, udhëzim dhe dritë për çdo njeri kërkon udhëzimin e vërtetë. vazhdim këtij ajeti (2), Allahu xh.sh. ua tërheq vërejtjen jobesimtarëve se,

nëse nuk e pranojnë këtë udhëzim, ata pashmangshëm do t'i presë një ndëshkim i tmerrshëm Ahiret.

këtë ajet, vërejmë po ashtu fryma mëshiruese valëviten fuqishëm drejt zemrave njerëzve, pavarësisht nga bindjet e tyre. Allahu i Gjithëmëshirshëm i fton gjithë besojnë Njëshmërinë e Tij, mirëpo, ja njerëzit nuk janë gjithë njësoj. Shumë prej tyre, shtyrë nga egot, injoranca dhe nga cytjet e shejtanit, bëhen mendjemëdhenj dhe ia kthejnë shpinën udhëzimit Allahut. Megjithatë, pavarësisht nga këto, Krijuesi i Gjithëmëshirshëm i thërret ata vazhdimisht mos bëhen verbër e shurdhër ndaj kësaj drite hyjnore.

Për tillët, ia kthyen shpinën këtij udhëzimi dritës, Allahu xh.sh. na dëfton nesër do t'i ringjall “verbër”, sepse ata, ndonëse kishin sy, nuk dëshironin shihnin vërtetën dhe udhëzoheshin: “E kush ia kthen shpinën udhëzimit Tim, do ketë jetë vështirë dhe ditën e kiametit do ta ringjall verbër. Ai (që nuk besoi) do thotë: “Zoti im, përse ngrite verbër, kur unë isha me syt” Ai (Allahujthotë: “Ashtu si i harrove ti argumentet Tona t'i ofruam, ashtuje tii harruar sot”. (Ta Ha, 124-126).

Ja, ky do jetë nënçmimi i madh për jobesimtarët, cilët, për shkak mendjemadhësisë tyre, do injorohen, do privohen e do “harrohen” nga mëshira e Allahut.

Pas kërcënimit hyjnor për ata ia kthyen shpinën këtij Libri dhe këtij udhëzimi, Allahu xh.sh. i përgëzon besimtarët e sinqertë se shpërblimi për besimin e tyre paluhatshëm, do jetë Xhenneti dhe mirësitë e tij, cilat do t'i shijojnë pafundësisht dhe përjetësisht.

Kjo është mëshira e Allahut për besimdrejtët, cilët e privuan veten nga shumë kënaqësi kësaj bote, vetëm

SE

SE KET sa SHT KT m7 SA pe

SH As

I Të. ANË DË. nj ' sa

Fal n a

e vetëm arrijnë kënaqësinë e Gjithëmëshirshmit,

me veprat e tyre mira. Ata nuk u joshën nga intrigat e shejtanit dhe as nga kënaqësitë e përkohshme kësaj bote, prandaj edhe meritojnë vendqëndrimin

e amshueshëm këto xhenete mrekullueshme,

cilat do gjejnë prehje, qetësi dhe kënaqësi papërshkrueshme, vazhdojnë përjetësisht...

4, Për t'ua tërhequr vërejtjen atyre thanë se Allahu ka fëmijë.

5. Dhe për atë (fëmijë), as ata, e as parët e tyre nuk kanë kurrfarë dijenie.

këto ajete, Allahu xh.sh. ua tërheq vërejtjen radhë parë idhujtarëve arabë, mos flasin pavërteta me gojët e tyre duke i shpifur Allahut fëmijë. I Lartmadhërishmi është i zhveshur nga tilla shpifje, sepse Ai është i Vetëm dhe i Pashoq. Idhujtarët arabë thoshin se engjëjt (melaqet) janë “bijat e Allahut”, i Lartësuar dhe larg është Ai nga këto shpifje, ndërsa hebrenjtë thoshin se Uzejri është “djali i Allahut”, kurse krishterët shkuan edhe larg humbëtirën e tyre, duke pretenduar se Isai a.s. ishte “biri i Zotit e pastaj edhe vetë Zoti i mishëruar trupin e Isait a.s.. (Jezu Krishtit)I'

Kjo tërheqje e vërejtjes është e rrepta, sepse gjëja e shëmtuar dhe gjynahu i madh ndaj Krijuesit është t'i shpifet Atij se ka fëmijël

Ajeti vazhdim, tregon qartë se as idhujtarët, po as parët e tyre, e këtë kontekst mund përfshihen edhe hebrenjtë dhe krishterët, nuk kanë ndonjë argument për pretendimet dhe shpifjet e tyre sëmura se Allahu paska fëmijë. Këto mendime çoroditura idhujtarëve mekas, vinin kryesisht nga injoranca e thellë e tyre dhe pasimi i verbër i parëve tyre

Hoxhi 208 PEAZUIT N

këtë humbje-”“dalalet”, meqë shejtani ua kishte zbukuruar e hijeshuar këto bindje mbrapshta.

Këto fjalë turpshme dhe këto shpifje mbrapshta, dalin nga gojët e tyre, pa dyshim janë fjalë kufrit, prandaj me plot drejtë janë cilësuar si gënjeshtra e shpifje. Ja sii përshkruan Allahu xh.sh. këto shpifje tyre:

“Ata thanë: “I Gjithëfuqishmi ka fëmijë”. Ju (jobesimtarë) vërtet sollët një fjalë shumë shëmtuar. Aq shëmtuar sa gati u copëtuan qiejt, gati pëlciti Toka dhe gati u shembën kodrat nga ajo (fjalë), për shkak se Gjithëmëshirshmit I shpifën fëmijë. E Gjithëmëshirshmit nuk I takon ketë fëmijë. Nuk ka tjetër, vetëm se gjithë ç'është qiej e tokë ka për t'lu paraqitur Zotit si rob. Ai me diturinë e Vet ka përfshirë gjithë dhe ka numëruar e evidencuar çdo gjë tyre mënyrë saktë. Dhe Ditën e Kiametit secili do t'i paraqitet Atij i vetmuar”. (Merjem, 88-95)

6. A thua ti do ta shkatërrosh veten nga hidhërimi për shkak tyre, nëse ata nuk i besojnë këtij ligjërimi (Kur'ani)2

Ky ajet është një tërheqje e vërejtjes drejtuar Pejgamberit a.s., po njëkohësisht edhe një qetësim shpirtëror për të, mos preokupohej dhe mos e mundonte veten shpirtërisht, për shkak se idhujtarët nuk besonin misionin e tij. Atij i bëhet me dije se udhëzimi është vetëm “dorën” e Zotit, ndërsa obligimi i tij ishte vetëm t'ua përcillte Shpalljen nga Allahu Fuqiplotë.

lidhje me këtë, Allahu xh.sh. thotë:

“Nuk është obligim yti (Muhamed) udhëzimi i tyre (në rrugë drejtë), Allahu e shpie rrugë drejtë atë do”. (El Bekare, 272),

pastaj:

“Është e vërtetë se ti nuk mund ta udhëzosh atë do ti, por Allahu udhëzon dojë dhe Ai është di miri për udhëzuarit”. (El Kasas, 50)

I Dërguari fisnik, me shpirtbutësinë dhe dhembshurinë e karakterizonte, dëshpërohej e pikëllohej aq shumë, për shkak se mekasit nuk përfillnin dritën e Islamit kishte filluar rrezatonte Siujdhesën Arabike, saqë net tëra i kalonte pa gjumë, duke menduar se si gjente ndonjë metodë t'i përudhte ata.

Këtij Pejgamberi madhështor, ishte i dërguar mëshirë për mbarë njerëzimin, po dhe për gjitha botët, i digjej zemra nga pikëllimi, për shkak se ata nuk dëshironin përudheshin. Zemra e tij fisnike nuk mund gjente prehje e qetësi, kur shihte se ata i shmangeshin dritës shpëtimit dhe zhyteshin gjithnjë e thellë harlisur valët e kufrit, duke pretenduar se ishin drejtën. Sytë e tyre ishin “verbuar”, po edhe veshët e tyre thuajse ishin “të

12 EN Haxhi 208

shurdhër”. Ndryshku kishte mbuluar zemrat e tyre, nuk lejonte rrezet e Imanit depërtonin e t'i pastronin ato.

Allahu i Lartmadhërishëm, duke parë këtë shqetësim e pikëllim Dërguarit a.s., ia bënte me dije mos dëshpërohej për ta, sepse udhëzimin e vërtetë do ta gjejë vetëm ai e kërkon me ngulm, dhe vetëm ai cilit kjo dritë e Imanit do t'ia zhdavarisë mykun e kufrit shtresuar zemrat e tij.

Ajete tilla ngjashme, sikurse ky, i tërhiqnin vërejtje Pejgamberit a.s. mos e vinte veten siklet e pikëllim për shkak mosbesimit tyre, kanë ardhur edhe disa sure tjera kuranore, si p.sh.:

“... andaj ti (Muhamed) mos e shkatërro veten me dëshpërim për ta,” (Fatir, 8):

“A mos do ta mbysësh ti veten (Muhammed) për shkak se ata nuk bëhen besimtarë21” (Esh-Shuara'ë, 3): dhe:

“Ti mos u pikëllo për ata, as mos u brengos për dredhitë bëjnë ata” (En-Nahl, 127).

7. Gjithçka është mbi Tokë, Ne e bëmë stoli saj, për t'i provuar ata, se cili prej tyre do jetë vepërmirë.

I Lartmadhërishmi këtë ajet dëfton se si e ka zbukuruar Tokën me stoli ndryshme, me florë e faunë, me oqeane, dete e lumenj, me fruta dheprodhime ndryshme, po gjithnjë duke ia tërhequr vërejtjen njeriut se jeta mbi këtë Tokë është vetëm një urë kaluese për Ahiret. Andaj, ua bën me dije atyre mos mashtrohen nga bukuritë e kësaj bote, duke menduar se jeta është e përjetshme, po ta kuptojnë se kjo botë është vetëm shkas për t'i vënë ata sprovë, se cili prej tyre do arrijë t'i ikë tundimit saj dhe cili prej tyre do bëjë vepra mira, cilat e afrojnë tek krijuesi i Gjithësisë.

I Dërguari a.s., një hadith e përcjell Ebu Seid el Hudrijj, thotë: “Kjo botë është e bukur dhe e gjelbër, dhe Allahu ju ka bërë trashëgimtarë saj, për parë se si po punoni (gjatë jetës suaj shkurtër) të...”“

Ajeti vijues tregon realitetin e mirëfilltë se kjo botë është kalimtare dhe se një ditë do shkatërrohet...

8. Ne kemi për ta bërë gjithçka është mbi dhë pa bimë (të shkatërrojmë çdo gjelbërim)

Pas afatit caktuar, sa toka ishte një bukuri e rrallë me gjelbërim e natyrë magjepsëse, Allahu xh.sh. do ta japë urdhrin ajo shkatërrohet e tëra, duke e kthyer një tokë thatë, një shkretëtirë pa bimësi a gjelbërim.

Fjala “Es-Said” nënkupton dheun a tokën e bardhë pa kurrfarë bimësie a peme dhe papërshtatshme për jetesë asnjë qenieje gjallë, ndërsa fjala “xhuruza” nënkupton shkretëtirën e thatë, cilën nuk mbin as pemë e as gjelbërim.”

Këto dy ajete, një mënyrë kanë ardhur për ta prehur e qetësuar shpirtërisht Dërguarin e Allahut, mos pikëllohej e dëshpërohej për mosbesimin e idhujtarëve, dhe jobesimtarëve përgjithësi, sepse gjithë ata bashku me kufrin (mosbesimin) e tyre, dhe çdo gjë tjetër Tokë, përfshirë edhe bukuritë e saj, do shkatërrohen e do zhduken pa gjurmë e nishan...

Urtësia e këtyre ajeteve: (1-8)

- Allahu xh.sh,, është i Vetmi meriton falënderimin. Ai na mëson se Si ta falënderojmë Atë për gjitha mirësitë e Tij ndaj nesh.

- Ajetet sqarojnë se mirësia e madhe Allahu u dhuroi robërve Tij, është zbritja e Kuranit famëlartë, cilin gjenden përgjigjet për gjitha shqetësimet dhe preokupimet e tij gjatë rrugëtimin këtë botë. Udhëzimi i Allahut, gjendet ajetet kuranore, njerëzit i nxori nga errësira dritë e shpëtim. këtë Kur'an nuk mund gjesh ndonjë kundërthënie, sepse është zbritje e Gjithëfuqishmit dhe Gjithëdijshmit.

- Ky Kur'an ka ardhur si tërheqje e vërejtjes për jobesimtarët, vërejtje e cila vjen formë kërcënimi hyjnor, për shkak bindjeve tyre mbrapshta, teksa I shpifnin Allahut fëmijë. I Lartësuar dhe i pastër është Ai nga tilla shpifje. Nëse ata nuk i ndryshojnë këto qëndrime, atëherë ndëshkimi i tyre i përjetshëm do jetë zjarri i Xhehenemit.

- Kur'ani, përveç kërcënimit ndaj jobesimtarëve, ka dhe përgëzimin për besimtarët e drejtë e sinqertë besimin e tyre. Shpërblimi i tyre do jenë Xheneti dhe kopshtet magjepsëse, cilët ata do shijojnë kënaqësitë u ka përgatitur Krijuesi i Gjithëmëshirshëm. Ata gjatë jetës këtë dynja respektuan urdhrat e Zotit tyre, respektuan porositë e pejgamberëve Zotit dhe iu përmbajtën udhëzimeve Librave shenjtë, ashtu siç kishin zbritur, e jo atyre u devijuan nga njerëzit e ligj.

- këtë grup ajetesh, kemi një tërheqje vërejtjeje, butësisht, edhe ndaj Pejgamberit a.s., mos preokupohej aq shumë për mosbesimin e idhujtarëve dhe as dëshpërohej për “kufrin” e tyre, sepse udhëzimi nuk ishte dorën e tij, po është vetëm kompetencën e Madhit Zot.

- Njeriut i bëhet me dije se jeta këtë dynja, sado zgjasë, është kalimtare, dhe se kjo Tokë, me gjitha bukuritë e saj, do shkatërrohet e do t'i ngjajë një vendi thatë e pajetë.

- vijon -

(1 Shih: “Hadaiku-r-rrevhi ve-r-rrejhani fi revabi ulumi-l-Kurani”, vëll. 16, f. 28512) Shih Tefsirin e Kurtubiut, “El-Xhamiu li Ahkami-l Kuran”, vëll.fq. 208, Bejrut 2006 )3) Imam Maturidiu “Te” vilatu Ehli-s- Sunneti” vëll.7, fq.138. Bejrut, 2005

Haxhiu është delegat i madhërisë hyjnore

Prof. Ass. Dr. Musa Vila

Nga Ebu Hurejra r.a. transmetohet se 1 Dërguari a.s. ka thënë: “Delegatët e Allahut janë tre: Haxhiu, kryesi i umres dhe luftëtari”.

GJEN 3 zall 5 ELsii PASË ai g plus g dale di) ça di di SHA il

jerëzit këtë botë, për nga pozita marrin, NN rne jenë udhëheqës, ambasadorë, delegatë,

përfaqësues dhe zëdhënës pushteteve dhe regjimeve ndërlidhen me një shtet, union, zonë apo njësi. Jo rrallë njerëzit, duke kryer këto detyra, ndihen privilegjuar, shpërblyer, autoritativë dhe krenarë. Mirëpo, me kalimin e kohës, këto pozita harxhohen dhe njeriu kthehet i lodhur, i rraskapitur dhe i braktisur nga shoqëria, rrethi e ndoshta edhe nga gjiri i ngushtë, nga farefisi. Dikush e lavdëron e shumë kush e fajësojnë dhe e ofendojnë. Pozita dhe krenaria e tij ishin përkoshme dhe përfunduan me lodhje dhe pesimizëm, e ndoshta edhe me mërzitje nga kjo jetë. Për parë dhe shijuar një detyrë dhe krenari, janë pavdekshme dhe për përfundimin e cilave njeriu mbetet i lumtur, optimist dhe shumë krenarë e jo jetojmë me një obligim fundit Islam. Këtu qëndron kulmi i mburrjes dhe krenarisë. Besimtari i devotshëm, për ta fituar këtë ofiq kaq madh, bën një sakrificë shpirt, trup dhe pasuri. Ai, duke iu përgjigjur ftesës hyjnore për Haxh, bën pastrimin e nijetit duke nxjerrë nga pasuria e tij një pjesë pasurisë për furnizim. Me këtë ai tregon se vlerë është ajo vepër kryhet vetëm për hir Krijuesit duke mposhtur çdo pasion kësaj bote dhe duke u orientuar begatitë dhe interesat e dy botëve.

këtë botë manifeston dhe demonstron gatishmërinë e tij se është gjendje marrë pjesë kongresin e miliona delegatëve Allahut xh.sh., ku maksimë është “paqe, unitet, drejtësi dhe barazi për gjithë”. Ndërkaq, Botën tjetër do jetë i privilegjuar dhe krenar ishte delegat i Allahut xh.sh.. Haxh kemi shumë rreze dritës i ndien besimtari i devotshëm. Njeriu i ndërgjegjshëm, ai ka moral dhe etikë njerëzore. Aty arrijnë njerëzit fytyrat e cilëve janë ndriçuara dhe ata I janë dorëzuar vetëm Allahut xh.sh..Aty shihen delegatë zemrat e cilëve i kanë përplot besim, mëshirë dhe dashuri ndaj Madhërisë hyjnore dhe Dërguarit Tij. Aty derdhen lot gëzimi, rrjedhin si lumë. Delegatët janë plot emocione nuk mund t'i përballojnë pa lot sy. Emocionet lindin vetvetiu. Disa - nga dashuria e madhe për ta kryer

dhe realizuar obligimin e fundit islam. Disa emocione janë si përjetim i atmosferës madhështore krijohet atë vend shenjtë. Disa vijnë nga përballimi dhe mallëngjimi për Shtëpinë e Shenjtë. Disa vijnë ngase shohin shumësi racash e ngjyrash nën flamurin islam “La ilahe il-lall llah”. Kështu ndodhin shumë gjëra nuk mund përshkruhen e as thuren. Por, një është e qartë se, mbi gjitha, mbizotëron adhurimi i sinqertë dhe korrektësia ndaj Madhërisë hyjnore. kontekst me këtë, Allahu xh.sh. thotë: “Dhe ata nuk ishin urdhëruar me tjetër, pos ta adhuronin Allahun me një adhurim sinqertë ndaj Tij, largohen prej çdo besimi kotë, ta falin namazin, ta japin zekatin, se ajo është feja e drejtë”. (El Bejine, 5) sinqertë, duke e ditur se Haxhi i pranuar ka për shpërblim Xhenetin, ata, me ndihmën e Allahut, u zhveshën nga çdo gjë e injorancës dhe u drejtuan sinqerisht drejt Allahut, me pendim, adhurim e nënshtrim dhe me dëgjueshmëri. Zëri i tyre dilte nga gjuhët e pastra, ngjitej lart qiell dhe jehonte me një jehonë fuqishme nga ajo turmë e devotshme dhe e nënshtruar e delegatëve. Ata thoshin: “Lebejke Allahume lebejk lebejke la sherike leke lebejk, innel hamde ve ni'mete leke vel mulk la sherike lek” (“Të përgjigjem, o Zot (për ftesën tënde) vetëm Ty përgjigjemi, se Ti nuk ke rival, vërtet lavdërimet, begatitë dhe sundimi janë vetëm për

Ty, se Ti nuk ke rival”). Kjo thirrje (përgjigje), e cila buron nga miliona delegatë Allahut xh.sh., njerëzit

i kthen natyrshmërinë e tyre pastër. Përgjigjja është simbol i besimtarëve çdo adhurim. Ngase adhurimet kanë një synim. Ato, edhe pse ndryshojnë nga forma, mënyra, koha dhe sasia, prapëseprapë takohen një synim. Ai synim është vërtetuarit e nënshtrimit sinqertë vetëm për Allahun çdo sferë jetës. këtë kontekst, Allahu xh.sh. thotë: “Thuaj: Namazi im, kurbani im, jeta ime dhe vdekja ime janë thjesht për Allahun, Zotin e botëvel Për nuk ka rival. Dhe për këtë jam i urdhëruar”.(El En'am, 162). “Unë me veten time I drejtohem Atij krijoi qiejt e tokën, larg besimeve tjera, unë nuk jam prej atyre adhurime i bëjnë rivalitet”. (El En'am, 79)

Hoxhi 208 p2NITSTA 13

14 PEN Haxhi 208

haxh delegatët e Tij janë pasqyrë e unitetit

nisje, delegatët e Madhërisë hyjnore, me veshjen e ihramit, demonstrojnë pastërti nga pasioni, epshi, egoizmi etj.. Për t'u drejtuar kah Zoti i tyre, i Cili e di synimin e çdo besimtari, andaj ai besimtar nuk bën ndonjë vepër përveçse përputhet me kënaqësinë e Zotit tij. Haxhiu delegat çdo hap, sjelljen e ka nën kontroll. Ai i respekton drejtat e tjerëve dhe nderon urdhërat hyjnorë. Kështu, ai nuk rrëshqet, nuk humb e as gabon ndaj tjerëve. Kështu, haxhiu delegat mbetet njeri me trupin e tij, e me veprat dhe shpirtin u përngjet melekëve. Ai i respekton delegatët e tjerë duke mos u fjalosur me askënd. Aty askush nuk rebelohet ndaj tjetrit. As njeriu ndaj njeriut, e as turma ndaj turmës. gjithë janë vëllezër. gjithë janë bijtë e Ademit. Njeriu është njeri me moral, etikë dhe sjellje. Delegatët e Zotit aty janë pasqyrë e bukur e unitetit. Ata demonstrojnë një barazi gjallë me gjitha tiparet ka ardhur legjislacioni islam. Ky legjislacion nuk është zbritur njerëzit jenë lumtur vetëm adhurime, po çdo pore jetës. Delegatët janë bashkuar dëgjueshmëri, ata ndihmojnë njëri-tjetrin mira dhe devotshmëri. Aty nuk ka lajthitje e as hipokrizi, dhe as intriga e as mashtrim. Aty është siguria, drejtësia dhe kontrolli hyjnor. haxh realizohen sa e sa takime. Aty zhvillohet një kongres i pastër me nivel ndërnacional, ku nuk ka as dominim, as egoizëm e as tradhti. Aty rikonfirmohet toleranca shpirtërore. Njerëzit këshillojnë dhe ndihmojnë njëri-tjetrin. Pra, legjislacioni islam, përmes këtij obligimi, dëshiron prej besimtarëve jenë mëshirshëm dhe operativ ndaj njëri-tjetrit. Ngase kanë një prejardhje njerëzore, kanë një fe, një kible dhe një Zot. ata sakrifikojnë dhe mos bien viktimë e armiqve për shkak kontesteve dhe përçarjeve ndryshme. Allahu xh.sh. thotë: “Mos u përçani mes jush e dobësoheni e ta humbni fuqinë (luftarake)” (El Enfal, 46), dhe ta arrijnë devotshmërinë. Allahu xh.sh. thotë: “Dhe dijeni se Allahu është me devotshmit”. (El Bekare, 194)

hadithin bazë shihet një radhitje mjaft adekuate. Për nga pozita, vlera dhe shpërblimi, Haxhi krahasohet me luftëtarin, i cili sakrifikon çdo gjë vetëm e vetëm për ta mposhtur (përmbysur) armikun. Po ashtu edhe haxhiu haxh, me qëllimin e tij pastër, me sakrifikimin e pasurisë, me lodhjen trup dhe shpirt - mposht armikun e përbetuar njeriut dexhallin. Kurrë i mërzitur nuk është djalli sesa kohën e Haxhit, ditën e Arafatit, kur i sheh njerëzit bashkuar krah për krahu, veshje, ecje, ndenjje, qëndrime, lutje dhe synime. një version tjetër Pejgamberi a.s. tha: “Luftëtari rrugën e Allahut, haxhiu dhe vizituesi i Qabesë janë delegatët e Allahut. Ata i thirri Allahu dhe iu përgjigjën Atij. Ata kërkuan nga Allahu, dhe u dha atë kërkuan.” Për delegatët

Pë.) -s E

për k sp

pi

e Zotit, Haxhi dhe umreja janë mposhtje varfërisë dhe pastrim mëkatesh. këtë kontekst, Pejgamberi a.s.thotë: “Kur ta kryeni Haxhin, kryeni edhe umren, dhe kur ta kryeni umren, kryeni edhe Haxhin, se vërtet ato janë mposhtje varfërisë dhe pastrim prej mëkatesh. Ashtu siç pastron zjarri hekurin, arin dhe argjendin nga mbeturinat e tyre. Dhe për Haxhin e pranuar nuk ka shpërblim tjetër, përveçse Xheneti.”5 Pastrimi prej mëkatesh është me përmasa edhe mëdha. haxh ngrihen shpërblimet, shkruhen mirat dhe shlyhen këqijat çdo ecje dhe hap bën delegati haxhiu rreth Qabesë. Pejgamberi a.s..

ka thënë: “Kush sillet (bën tavaf) rreth Qabesë shtatë herë, ende pa e vendosur njërën këmbë dhe pa e ngritur tjetrën, përveçse Allahu xh.sh. me atë i shlyen një mëkat, e vend saj i shkruan një mirë dhe me atë e ngre shkallë lartë.”.' Për delegatët e Zotit Haxh, është e programuar çdo gjë. Çdo obligim dihet kur fillon, nga fillon dhe kur mbaron. Ibrahimi a.s. dëshiroi njerëzit, kur ta fillojnë tavafin, ta kenë shenjën e tyre. Ai kërkoi nga biri i tij Ismaili sillte një gur veçuar dhe dallues nga gurët e tjerë, për qenë aty fillimi i tavafit. Ismaili a.s. filloi kërkonte një gur tillë dhe shkoi shumë larg për ta gjetur. Kur pa papritmas babanë e tij duke vendosur gurin e zi vendin e tij. E ai e pyeti babanë se kush ia solli atë gur. Ai iu përgjigj: “Këtë gur ma solli Ai mundësoi mos mbështetem vetëm tek ti”. Tregohet se atë gur e kishte sjellë prej qiellit Xhibrili a.s.. Ai është gur qiellor, i vetmi tokë. Ai është një gjurmë e mbetur deri sot nga ndërtimi i Ibrahimit a.s.. Është i vetmi gur kanë puthur buzët e nderuara Pejgamberit a.s.. Këtë e kanë pasuar ashabët, shokët e tij nderuar dhe gjithë besimtarët deri Ditën e Kiametit. Ky gur aq me vlerë do dëshmojë Ditën e Kiametit për çdo njeri e ka përshëndetur, dhe sidomos për delegatët haxhinj.

pe

9

Pejgamberi a.s. ka thënë: “Me vërtetë ky gur ka gjuhën dhe dy buzët për dëshmuar Ditën e Kiametit për secilin e ka përshëndetur me sinqerite”.”

kohën e Haxhit, e veçanti gjatë qëndrimit delegatit haxhiut Arafat, Allahu xh.sh. krenohet dhe lavdërohet para banorëve qiellit me punën e banorëve Tokës (Arafatit). Pejgamberi a.s. ka thënë: “Vërtet Allahu krenohet me njerëzit Arafat para melekëve qiellit dhe thotë: “Shikoni robërit e Mi, kanë ardhur tek Unë rraskapitur dhe pluhurosur”.9 anën tjetër, ata qëndrojnë Arafat, kanë shpresë për shpëtuar nga zjarri i Xhehenemit. Këtë miri e tregon hadithi, i përcjellë nga Xhabiri r.a., se vërtet Pejgamberi a.s. ka thënë: “Nuk ka ditë vlefshme tek Allahu sesa dhjetë ditët e Dhul-hixhes”. Ai tha se një person pyeti: “Oi Dërguar i Allahut, a janë ato ditë vlefshme sesa ditët e përgatitjes për xhihad rrugën e Allahut2 Ai tha: “Ato janë vlefshme tek Allahu sesa ditët e përgatitjes për xhihad rrugën e Allahut. Nuk ka ditë vlefshme tek Allahu sesa dita e Arafatit. Allahu zbret qiellin e kësaj bote dhe krenohet me njerëzit e Tokës para banorëve qiellit dhe thotë: “Shikojini robërit e Mi rraskapitur, pluhurosur, pjekur diell, kanë ardhur prej viseve largëta duke shpresuar mëshirën Time, pa parë dënimin Tim. Asnjë ditë del, nuk ka tepër liruar nga zjarri sesa dita e Arafatit”. Vërtet kjo ditë është madhështore. Këtë e bën madhështore dashuria aq e madhe e njerëzve. gjithë përnjëherë madhërojnë Allahun dhe i luten Atij për vetveten, familjen, farefisin dhe mbarë besimtarët kudo gjenden. Epilogu i këtij takimi madh, këtë vend madh është mëshira dhe falja e këtyre njerëzve nga ana e Allahut xh.sh..

hadithin e përcjellë nga Enesi r.a., se Pejgamberi a.s.kishte qëndruar Arafat, teksa dielli ishte perëndim, kur i tha Bilallit: “Qetësoji njerëzit”. Bilalli u

n ui

Hoxhi 2018 AZI TA 15

ngrit dhe tha: “Heshtni po ju thotë Pejgamberi a.s.”. E njerëzit heshtën. Ai u tha: “O njerëz, tashti ishte Xhibrili tek Unë. përcolli përshëndetjet nga Zoti dhe tha: Me vërtetë Allahu ka bërë falje për njerëzit e Arafatit, njerëzit e vendit shenjtë (Muzdelife dhe Mine) dhe i ka siguruar edhe ata gjenden (për vizitë) vendet pasojnë pas tyre (në haxh). Omeri u ngrit e tha: “Kjo është ekskluzive për ne”2 Ai tha: “Kjo është për ju dhe për ata vijnë pas jush deri Ditën e Kiametit”. Omeri r.a. tha: “Të mirat e Allahut janë shtuar dhe janë begatuar”.

Po ashtu Pejgamberi a.s. është lutur për falje për ata që, kur lirohen nga obligimi i Haxhit (ihrami), rruajnë kokën ose qethen. Kjo është një vepër konvencionale e marrë nga tradita e bujshme e Pejgamberit a.s. gjatë kryerjes Haxhit. Pejgamberi a.s. ishte lutur me këto fjalë: “O Zoti im, mëshiro ata rruajnë kokën”. Ata (pranishmit) i thanë: “E për ata shkurtojnë flokët, o i Dërguar i Allahut”2 Ai tha: “O Zoti im, mëshiro ata rruajnë kokën”. Ata thanë: “E për ata shkurtojnë flokët, oi Dërguar i Allahut”2 Ai tha: “Edhe për ata shkurtojnë flokët”.” gjitha këto u theksuan lart, vlejnë si për meshkujt ashtu edhe për femrat, sepse me termin delegat i Zotit, Haxh përfshihen edhe femrat. Haxhi për gratë është vend xhihadit. Transmetohet nga Aishja r.a. se e kishte pyetur Dërguarin e Allahut: A nuk bën edhe ne dalim me ju për luftuar, sepse vërtet nuk kam parë vepër vlefshme Kur'an sesa xhihadi” Ai tha: “Jo, vërtet për ju xhihadi i mirë është Haxhi Shtëpinë e Shenjtë, Haxhi i pranuar”. Pra, mirat dhe begatitë e Haxhit janë shumta. Për secilën vepër Haxh, delegati i Zotit ka shpërblim veçantë. Nuk ka vend dhe as vepër Haxh cilin Pejgamberi a.s. mos ishte lutur për ta për mirësi, mëshirë dhe falje.Nuk na mbetet tjetër përveçse jemi vigjilentë, praktikues dhe shtojmë adhurimet dhe respektin e plotë çfarë e meriton Haxhi si dhe dhjetë ditët e muajit Haxhit, ku Pejgamberi a.s. tha: “Nuk ka vepër mirë dashur tek Allahu sesa vepra bëhet gjatë këtyre dhjetë ditëve”.'' Për ne mbetet vërtet bëjmë vepra mira, t'i shfrytëzojmë këto dhunti maksimalisht. Se kjo është një kohë ka mirat e saj veçanta, nuk mund t'i gjejmë kohët dhe obligimet e tjera. Le jetë krenar dhe shumë i lumtur ai cilit i mundësohet kryejë Haxhin dhe t'i përjetojë këto begati e mira atij vendi shenjtë.

(1) “El-Mustedrek ala sahihajn lil Hakim”, v.1.f.441. (2) “Sunen

Ibn Maxhe”, nr.2893. (3) “Musned li Ibn Hanbel”, v.1 £.387. 14) “El- Mustedrek lil Hakim”, v.1 £.489. Jp5) “Musned Ebi J'ala”, nr. 2719, El- Hakim, v.1£.457. (6) “El-Ihsan fi takrib Sahih Ibn Hiban”, v.9 £.163. 17) Po aty, v.9, £.163, nr.3852. (8) “Et-Tergibu ve T-terhib”, lil Mundhiri, v.2. £.203. (9) “Sahihul Buhari”, bab el-halk ve taksir, nr. 1727. (10) “Sahihul Buhari”, nr.1520. (11) “El-Edhkar li Nevevij”, £.226, nr.523.

16 PES TT Haxhi 208

Urtësia e kryerjes obligimit Haxhit

Dr. Hatixhe Ahmedi

Sikur edhe gjitha ibadetet e tjera, Haxhi është një nga ibadedet bëhen vetëm për fituar kënaqësinë (rizanë) e Allahut. Ai na mëson nëpërmjet Kur'ani Kerimit dhe Haditheve shenjta për gjitha ibadetet (adhurimet) jemi urdhëruar t'i veprojmë, e gjithashtu edhe për kryerjen e ibadetit Haxhit, kushtin e pestë besimit islam, për veprimet

shpirtërore (ma'nevi) dhe formale me trup (sheklijj), tërë këto mënyrë qartë e përshkruese.

Kur'an: “(Vijnë) për qenë pranishëm

dobitë e tyre dhe përmendin Allahun ato ditë caktuara (në shenjë falënderimi) dhe i ka furnizuar me kafshë. Hani, pra, prej tyre (kurbanëve) dhe ushqeni ngushtuarin e varfrin. Pastaj le ta heqin papastërtinë e tyre, le t'i zbatojnë premtimet e veta dhe le sillen (të bëjnë tavaf) rreth shtëpisë lashtë.

1) uke përshkruar dobitë e tij, Allahu na thotë

Pra, kështu: Kush madhëron atë All-llahu e bëri shenjtë, ajo është e dobishme për te Zoti i vet. Juve ju janë lejuar kafshët, pos atyre lexohen (në Kur'an), pra largohuni nga ndyrësitë e idhujve dhe largohuni fjalës shpifëse.

Duke qenë sinqertë besimin ndaj Allahut dhe duke mos i bërë Atij shok, e kush i bën shok Allahut, ai është sikur bjerë nga qielli e ta rrëmbejë shpendi, ose sikur ai cilin e gjuan era e stuhishme ndonjë vend humbur.

Kjo është kështul E kush madhëron dispozitat e All- llahut, ajo është shenjë e devotshmërisë zemrave”. (El Haxh, 28 -33.)

Kështu, kur lexojnë këto ajete, njerëzit nxitojnë për arritur dhe për zbatuarlrealizuar urtësitë e Haxhit, qoftë si indvidë ose si ummet (popull) përgjithësi,

duke u munduar veprojmë ato dhe duke përmbushur

gjitha kushtet kërkohen sipas nevojës, duke

ndier krenari një masë madhe dhe duke pasur gjithmonë parasysh se ky është një obligim ngërthen vete urtësi mëdha.

Haxhi është një ibadet, cilin besimtari mysliman është i obliguar ta kryejë me pasurinë (mallin) dhe me trupin e tij (beden), domethënë ka bëjë me tërë forcën e njeriut dhe kjo nënkupton se, me kryerjen e Haxhit njeriu arrin t'i dorëzohet plotësisht Allahut. Sikurse gjitha ibadetet me cilat na ka urdhëruar Allahu i Madhëruar, edhe ky është një ibadet themelor përmes cilit njeriu arrijë depërtojë tek e vërteta. Nga ky këndvështrim, urtësinë e kryerjes Haxhit do mund ta kuptojmë duke analizuar këto tri pika:

1. Kur njerëzit arrijnë kryejnë detyrimet ka urdhëruar Allahu, atëherë ai ka fituar mëshirën e Allahut.

2. Njeriu kryen detyrimin e Haxhit, gjatë kohës kur përgatitet për kryer këtë obligim dhe derisa i kryen veprat (menasik) është i obliguar t'i kryejë atje Haxh, dhe pas përfundimit tërësishëm këtij ibadeti me shumë rëndësi, për aq sa ka mundësi ai e bën haxhin, - atëherë ai (haxhiu) do korrë rezultate pozitive.

Obligimi rreth kryerjes haxhi ripërtërin marrëdhënien Krijues njeri, gjithashtu ky ibadet ka ndikim direkt vet jetën e njeriut por edhe ndikimin mbarëshoqëror gjithë ummetit (popullit) islam. Imam Gazaliu definicionin e haxhit e shpjegon: kur feja (din) arrin një përsosmëri lartë, me kryerjen e haxhit nënkupton dorëzimin ndaj gjitha urdhrave (teslim).' Nëse i marrim dhe i analizojmë ritualet e haxhit nga jashtë, ky obligim (haxhi) paraqet simbole me vërtetë njeriut i sigurojnë edukim fortë shpirtëror, sepse secila nga ato janë ndryshme dhe kur ato përgjithësohen ose kryhen japin një rezultat nuk mund arrihej ndryshe pos këtë formë, ngase arrihet afërsi tek Allahu xh.sh. duke hequr dorë nga shtëpia, familja dhe duke kontribuar me pasuri nuk është edhe aq e lehtë për krijesën njeri tokë.

shumë hadithe Pejgamberit a.s. flitet se ibadeti me vlerë pas besimit (iman) është falja e namazit”, por për besimtarin kryerja e haxhit tani paraqet një satisfaksion tjetër ndoshta edhe rëndësishëm gjatë gjithë jetës tij, sepse me kryerjen e haxhit ai e sheh vendin ku ju ka drejtuar me vite, dekada po ndoshta edhe gati një shekull me radhë Sunduesit Absolut Tij. Gjatë këtij udhëtimi besimtari e shfrytëzon rastin jetojë dhe vizitojë paku disa ditë vendin ku ka jetuar Muhammedi a.s. dhe gjithë pejgamberët e tjerë për hirë Allahut ata luftuan me luftë denjë dhe vërtetë (muxhadeletul hakk), tani besimtari ka rastin qëndrojë vendin ku shekuj me radhë kanë drejtuar fytyrat e tyre gjithë besimtarët islam, kanë zgjatur duart dhe zemrat e tyre duke u kthyer

kah kibleja, tani ky njeri (haxhiu) do ta përjetojë një atmosferë shpirtërore nuk ka mundësi ta shpjegojë tjetër askush pos atij shkon atje. këtë rast haxhi na mundëson edhe një herë ta përjetojmë duke e dëshmuar historinë e kaluar islame, duke qenë shkas (sebeb) jemi dëshmitarë me trup dhe me shpirt (mushahhas) kryerjes obligimeve caktuara nga Allahu i Madhëruar.

Qëllimi themelor i kryerjes haxhit dhe urtësia e obliguarit me këtë obligim hyjnor është se kur është pyetje urdhri i Allahut (emr) atëherë besimtarët e sinqertë largohen nga familjet, shokët, e lënë pasurinë e tyre, ata i lënë shumë nga dëshirat dhe kërkesat dhe janë gatshëm ballafaqohen me shumë mundime e sakrifica për arritur kënaqësinë e Allahut (riza) e cila pas do t'i shpie gradën lartë (takvallëkun).

Gjatë kryerjes haxhit është edhe një lidhje tjetër nuk mund arrihet ndryshe pos me udhëtimin drejt atij Vendi Shenjtë. Kjo veçori arrihet kur besimtari e kryen haxhin jeton dhe rron vendin ku kanë jetuar Pejgamberi a.s. dhe shokët e tij (as-habë), atëherë çdo hap e hedh është afër Dashurit Allahut, tani ai është tokën ku për herë parë jetuan muslimanët e vërtëtë Allahu i ngriti me Kur'an. Pra kur besimtari kryen haxhin ai është vendin gjeografik e gërshetohet gjithashtu mënyrë shpirtërore, Allahu Kur'an thotë për haxhinjtë dhe i përshkruan se ata gjenden vendin: “Ku Allahu ka vendosur sinjale dhe simbole fetare (sheairullah)”( El Bakare, 158, dhe “El Haxh”, 32 36,), haxhinjtë periudhën e haxhit gjatë kohës sa gjenden tokën e Shenjtë kanë rastin marrin frymëzim shpirtëror (ma'nevijjat), andaj njerëzit gjithmonë gjatë gjithë kohës nga koha e udhëtimit me deve e deri ditët e sotme nuk ngurrojnë kryejnë njërin obligim i mbush me shpirt shumë ashtu sikur edhe disa obligime tjera na ka urdhëruar Allahu.

Procesi i sistematizuar kozmik

Gjithashtu gjithmonë duhet kujtuar momentin tonë vështirë jetës, atëherë kur do mbështillemi me qefinë, prandaj secili musliman shkon haxh, kur vesh ihramet e ndjen ndjenjën e futjes dhe ballafaqimit tij me melaike varr atëherë kur do t'ja veshin qefinët për ta lënë këtë botë, prandaj kjo vepër (haxhi) njeriut ia përkujton edhe njëherë se ai sa do i pasur, i ditur, i ngritur, autoritativ dhe me çdo gjë duhet ta lërë këtë botë, dalë nga sistemi i dynjasë, ndërsa ndjenjën se do ta lërë një ditë ky njeri do ta lërë këtë botë nuk mund t'ia shijojë asnjë vepër tjetër shumë se sa veshja e ihrameve.

Tavafi (të sillurit rreth Qabesë) është një ibadet i mundëson njeriut (haxhiut) analizojë se çdo gjë është rreth tij e ka një sistem dhe formë caktuar,

Hoxhi 208 pan 17

dhe njëkohësish gjatë kryerjes kësaj vepre njeriun

e bën ndjejë (shuurë) se është pjesë e këtij procesi

sistematizuar kozmik. Sa'ji (të ecurit mes pikave caktuara Safa dhe Merve) është një e ecur cilën muslimani nuk e bën për askënd tjetër përpos

për Allahun Fuqiplotë, prandaj nga kjo thamë kur

e analizojmë kuptojmë se muslimani gjersa vrapon (sa”j) ndërmjet pikave Safa dhe Merva e ndjen një vendosmëri (nijjet) se kjo bëhet vetëm për Allahun xh.sh. dhe këtë rast edhe një herë e ndjen se çfarë

ka dallim ecja e thjeshtë dhe ecja dedikohet ose kushtëzohet vetëm për riza Allahut. Ndërsa Arafat aty kur njeriu i zgjat duart e tij t'i lutet Krijuesit Tij (Rrabb), arrin formë praktike kuptojë se qysh këtë botë njeriu (insan) nuk ka asnjë ndihmëtar tjetër përpos Allahut, kushtet ja siguron fusha e Arafatit si: përqendruarit para Madhërisë Allahut (huzur) atij ia mundëson kuptojë se njeriu sa do jetë i ngritur dhe autoritativ pozitë, jetë i pasur dhe i ditur shumë, një ditë kur do jepet llogaria e vërtetë Ditën e Vërtetë, ai patjetër do merret

pyetje, dhe me këtë rast ai edhe një herë e kupton se takvallëkun (afrimin tek Allahu) nuk mund ta arrijë dhe ta fitojë këtë dynja pos me zbatimin dhe veprimin e disa veprave veçanta si psh. kryerjen e Haxhit.

Gjatë kryerjes haxhit njeriu arrin kuptojë formë praktike një vepër tij gjatë gjithë jetës tij ai është paralajmëruar formën teorike, por kur aie kryen formë praktike tani ngritët një shkallë lartë dhe ngritur besimit (iman), ngase fiton veçori mëdha moralit (ahlak) dhe fiton forcë, bindje e vendosmëri madhe ndaj begative i posedonte edhe parë por nuk e kishte shpirtin shkallën e tillë sa ndjente dhe shijonte çdo gjë përreth me ndërgjegje pastër (vixhdan). Haxhi është rasti ideal për arritur njeriu tek vetvetja e tij, pra rasti i mirë njeriu ta njohë vetveten e tij.

Njeriu e bën haxhin kur kthehet nga ky udhëtim, ai kthehet duke ju bërë vizitë dhe duke jetuar vendet ku kanë jetuar dhe vepruar Muhamedi a.s. dhe as-habët (shokët e tij), kthehet nga vendet ku kanë lënë shumë vakët - pasuri shpirtërore Pejgamberi a.s. dhe as-habët, tani besimtari për herë dytë dhe mënyrë praktike vërteton ngjarjet ka lexuar histori Islame, prandaj momentin kur ai kthehet nga Haxhi është njësoj sikurse ta ketë vizituar Muhamedin a.s. dhe shokët e tij, kthehet me një iman ripërtërirë, i pastër nga gjynahet dhe energjik për filluar një jetë te re, pastër nga gjynahet si atë ditë e lindi nëna e tij. Besimtari tani ka vizituar edhe Varrin e Shenjtë Pejgamberit a.s. (Ravdatul Mutahareh), ka vizituar vendin ku Muhamedi a.s. ka pranuar, ka shpërndarë dhe e ka përmbyll deri ditën e vdekjes tij shpalljen (teblig) ose revelatën Hyjnore, andaj ky besimtarë tani kthehet

Haxhi 2088

sikur ta ketë dëshmuar edhe një herë formë gjallë pejgamberllëkun e Muhammedit a.s..

Qëllimi i dytë i obligimit haxhit është edhe se haxhiu arrin shohë aty gjithë njerëzit tubohen nga gjitha racat, me këtë rast ai do dëgjojë dhe do shohë gjitha gjuhët ata flasin, këto ndryshime nuk mund vërehen përpos kur njeriu qëndron bashku me këta njerëz, njoftohet afërmi me ata, ashtu sikur thuhet Kur'an: “O ju njerëz, vërtet Ne ju krijuam juve prej një mashkulli dhe një femre, ju bëmë popuj e fise njiheni ndërmjet vete, e s'ka dyshim se te Allahu i ndershmi ndër ju është ai tepër është ruajtur (këqijat), e Allahu është shumë i dijshëm dhe hollësisht i njohur për çdo gjë.” (El Huxhurat, 13.) Me këtë rast ky njeri do fitojë ndjenjën e kuptojë se këta njerëz janë krijuar si një shenjë (alamet) për t'u dalluar mes vete dhe ajo i bashkon është feja, sado jenë larg, ndryshojnë gjuhët, racat dhe vendet e tyre. Gjatë këtij rituali njeriu edhe njëherë do kuptojë se nuk mund ndalojë këtë ndryshueshmëri njerëzve dhe se bashkimi dhe tubimi është vetëm dorëzim ndaj Allahut i ka krijuar dhe arrin kuptojë se ky vend është pikë ose epiqendër e bashkimit mes muslimanëve kanë besim Allahun Një. këtë mënyrë haxhiu i ka zgjëruar kufijtë botëror, ka hapur qëndrimet dhe horizontin e tij gjeografik, është ndodhur një vend njejtë i përzier me njerëz vendeve ndryshme por me zemër dhe shpirt njëjtë, edhe kushtet vështira ai tani e ka kuptuar se çfarë domethënë modestia dhe bashkimi e besimi paraqesin gjatë

këtyre ditëve besimtarët islam mes vete. Haxhiu tani me gjitha këto ndjenja i përjeton vet sepse ai gjendet përballë dhe mesin e gjitha këtyre ndodhive, nuk do t'i përjetonte ndryshe pos me kryerjen e haxhit personalisht nga vetë ai.

Haxhi është një obligim qet shesh ju ofron haxhinjëve dhe muslimanëve kuptojnë se kudo jetojnë muslimanët, ata përfaqësojnë vlera njëjta, ata gjithashtu paraqesin bërthamën e njëjtë mendimit tyre pavarësisht se ku dhe me jetojnë. Muslimani i cili shkon kryejë obligimin e haxhit shkon dhe ndahet nga shteti dhe vendi ku jeton qoftë si një anëtarë i një familjeje, apo si një fshatar i ndonjë fshati, ose qytetar i ndonjë qyteti, ose si ndonjë shtetas i ndonjë shteti, por kur kthehet nga haxhi vendlindjen e tij ai tani kthehet si një person ose si një individ i një ymmeti (populli) ka ndjenja dhe ide përbashkëta.

Allahu xh.sh. një hadithi kudsijj, nëpërmjet Pejgamberit a.s. thotë:” Kam krijuar robër shumtë respektojnë (itaat) dhe falin namaz, edhe ata i mer malli për Kaben dhe mendojnë për (Kaben) sikur dallëndyshen e mer malli për folenë e saj.“

Ndërsa Resulullahu a.s.,lutej këtë mënyrë:”O Allahu Im, fale atë shkon kryejë haxhin, dhe atë shkon haxh e bën dua për veten e tij (d.m.th. plotësoja lutjet dhe fale).”“

(1) Imam Gazaliu, kapitulli 1. £.314, Kajro.(2) Koleksioni Muslim, kap: Iman, 134 140. Kajto, pa vit botimi.)3) Hadithi Kudsij, përmbajtja

e hadithit është nga ana e Allahut xh.sh. ndërsa radhitja e fjalëve

nga ana e Muhamedit a.s.J4) Ebu Hurejre r.a., Xhamiussagir, hadithi nr.1451, bot: Kajro.

Hoxhi 208 p2NLI US THN 19

Haxhi një shkollë shoqërore dhe sociale

Mr.sci. lymer Ramadani

Mirësitë dhe mundësitë e njeriut këtë jetë janë sa shumta dhe nganjëherë jo vlefshme, aq edhe pakta por me vlerë madhe. Shpeshherë njeriu bie peng 1 shumë gjërave pa nevojshme për jetën, shëndetin, nderin dhe këndin e adhurimit ti).

egjithëkëtë Krijuesi Fuqiplotë ka caktuar mundësi njeriu gjëje vetën e tij

kryerjen e disa obligimeve, këto vetdijesojnë qëllimin e tij. S'ka dyshim se qëllimi final i krijimit njeriut është “Adhurimi i Allahut dhe jetuarit sipas rregullave Kur'anore këtë jetë”.Nga gjërat me vlerë Allahu ka caktuar për njeriun, janë disa momente dhe periudha vendore e kohore. Bazuar këto, themi se përzgjedhjen dhe programin mahnitës Allahu ka caktuar për njerëzit mundë ta renditim këtë mënyrë:

aj Prej muajve bekuar vitit Allahu ka zgjedhur për njerëzit është muaji i shenjtë i Ramazanit,

bi Nga netët bekuara Ai caktoi dhe zgjodhi, është Nata e Kadrit (Lejletu1-Kadri), natë kjo është e vlefshme se një mijë muaj. Natë kjo filloi zbritja e Kur'anit Fisnik,

ci Prej ditëve mira vitit Ai ka zgjedhur ditën e daljes haxhilerëve rrafshlartën e Arafatit, kur ata dalin para Allahut zemër hapur për kërkuar faljen e mëkateve dhe shpërblimin e veprave mira me xhennet.

d) Prej vendeve bekuara dhe bereqetshme Ai ka caktuar Qaben qytetin e bekuar Mekes,

e) Po ashtu ai caktoi edhe qytetin e Medines ku qëndron xhamia e Muhammedit a.s. si dhe xhaminë el- Aksa Palestinë, si vende bekuara,

f) Ai gjithashtu caktoi ditën e xhuma ndër ditët mira javës, ku tubohen myslimanët për kryer lutjet dhe namazin e tyre përbashkët,

g) Caktoi kohët e namazit cilat robi i Allahut shpalos nevojat e tij pesë herë ditë ndaj Krijuesit tij, h) Caktoi periudhën e vizitës Qabes, pra kryerjen e haxhit vetëm një herë jetë. Këtë obligim ua ngarkoi

vetëm atyre kanë gjendjen e mirë financiare. Kështu, këtë mënyrë mundë bëjmë renditjen e kohëve, rrethanave dhe vendeve ndryshme përzgjodhi Allahu për njeriun. Për gjitha këto Krijuesi është shprehur se janë “ditë caktuara”, prandaj përmbajtja

e këtij programi njeriun e ofron tek Allahu mënyrë shumë suksesshme.Shpesh herë njerëzit preokupohen me gjëra dorës dytë. Ata qetësinë e tyre e kërkojnë

vendet jo duhura dhe si rezultat i kësaj ata shpenzojnë pasuri mëdha. Çdo kush nga ne, brenda një viti paku harxhojmë një sasi caktuar hollash për kryer disa pushime apo për tu relaksuar. Për

ta realizuar këtë, brenda gjithë vitit çdo kryefamiljarë mundohet ndajë një sasi hollash për këto pushime. Por paktë janë ata myslimanë bëjnë llogarinë e një grumbullimi hollash për kryer një obligim hyjnor, për ta realizuar një vizitë shpirtërore kjo do i shpërblehej me xhenetin firdeus.Kjo është një llogari për kryer pushimet Qabën Shtëpinë e Allahut, aty padyshim se do jemi mysafirët mirë Allahut xh. sh. Nxitimi për kryer një vizitë tillë, duhet bëhet atë mënyrë sikurse njeriu nxiton për një post

tij këtë jetë. Ashtu sikurse bënë përgatitjet e tija

për mësimin e një provimi, një kursi pune etj. këtë kontekst, Pejgamberi ynë i Dashur Muhamed Mustafa na ka thënë: “Kush dëshiron kryej haxhin le nxitojël Ngase ndodh ai sëmurët, i humbet mjeti bartës, apo

”1

i paraqitet ndonjë nevojë tjetër”.

Haxhiu drejtë simboleve Qabe

Nuk ka fare dyshimi se Qabja me rrethinë ka simbole myslimanet vizitorë do informohen me to nga afër. këtë kontekst Allahu xh.sh. thotë: “Aty ka shenja qarta” Ali Imran, 97.) ngado ata drejtojnë shikimet do vërejnë këto shenja mahnitse. Prandaj ata edhe i bëjnë një përkushtim dhe respekt këtyre simboleve. Sa mirë na tregon ky ajet Kur'anor lidhje me këtë çështje: “...kush madhëron shenjat e fesë Allahut, ai tregon përkushtimin e zemrës tij”.(Haxhxh, 32.1 Kjo tregon se një vizitë e tillë ka një aspekt thellë shpirtëror tepër nga ai material. Atëherë pra, çdo vend këtë botë simbolizohet me diçka njeriut i mbetet kujtesë. Qabja është ajo këtë rast, vizitorëve do tu mbetët kujtesë përgjithmonë. Ata çdo herë do ta kujtojnë atë dhe do dëshirojnë përsëri bëjnë një vizitë dytë. Por ka edhe vende dhe simbole tjera haxhiu do mahnitet kur t'i shikoje ato. Ai ato momente do ndieje një kënaqësi veçantë asnjëherë parë

20 PAZUSITLIT Hoxhi 208

nuk e ka ndier. Kjo, për arsye se ato janë vende bekuara, siguruara dhe bereqetshme nga Allahu i Gjithë Lavdishëm. Kjo begati kaq e madhe është si rezultat

i asaj se ky vend është siguruar nga lutja i bëri Ibrahimi a.s. Allahut xh.sh. Ai u lut këtë mënyrë: “Dhe kur Ibrahimi tha: “Zoti im, bëre këtë një qytet sigurie dhe banorët e tij, besuan All-llahun dhe jetën tjetër, furnizoj me lloje frutavel”. JEl Bekare, 126. Qysh momentin kur ai hyjë kufijtë e qytetit

Mekes, llogaritet se ka hyrë zonën ku ndalohen sharjet, fyerjet, fjalët e liga etj. Aty nuk lejohet shkulja e qimeve nga trupi (me qëllim), aspak nuk lejohet këputja e ndonjë gjelbërimi, gjethi, dege, fidani etj. Allahu xh.sh. deshi kur haxhiu hynë atë zonë jetë i lirë dhe pa preokupime, mos mbys as edhe një insekt vogël. Ai, robin e kërkoi lirë dhe pastër, për ta futur grupin e atyre inshallah do jetë i falur. Me atë program përsosur gjithë haxhilerët do ta ndjekin, do marrin një trajnim veçantë gjatë atyre ditëve. gjithë një zëri do bashkohen thirrjet gjatë hyrjës ihram, gjatë tavafit duke kënduar Telbijen: “Lebbejk Allahumme lebbejk përgjigjemi ty o Allah përgjigjemi”. vazhdim ata një ditë para ditës Kurban Bajramit, shkojnë rrafshlartën e Arafatit, ku aty duhet qëndrojnë për një kohë. Aty ata do bashkojnë namazet, atë drekës me namazin e ikindisë si dhe atë akshamit me namazin e Jacisë. Pra veshja e “ihramit”, rrotullimi shtatë herë “Tavafi” rreth Qabesë si dhe qëndrimi “Arafat” janë nga pikat kryesore farzet e haxhit. Moskryerja e këtyre nuk e plotëson normën e haxhit. Tavafin ata e nisin nga “Haxherul-Esvedi ose Guri i Zi” gjendet nga ana juglindore e Qabes. Për çdo rrotullim ata simbolikisht përshëndesin këtë gur. Ata do ndalen edhe tek “Mekami Ibrahim” dhe krejt fund tavafit do falin nga dy reqate para këtij “Mekami”.Rruga e tyre pas Arafatit vazhdon duke vizituar: “Muzdelifen” - vend ky gjendet mes Arafatit dhe Minasë. lidhje me këtë Allahu thotë: “E kur shpërndaheni (hiqeni) prej Arafatit, përmendeni Allahun vend shenjtë (Muzdelitfe)”. JEI Bekare, 198.) Aty do bëhet caktimi i prerjës kurbanëve.

“Mina” këtë vend hanxhinjtë do kryejnë procesin e hedhjes guralecëve. Këtë gjë herët e kishte vepruar Ibrahimi a.s. dhe djali i tij Ismaili, ku triumfuan ndaj djallit. Por e rëndësishmja nga kjo është se ne fakt me këtë gjest duhet ta godasim djallin zemrat tona. Këta gurë hedhur, janë gurë godasin mëkatin, godasin pa drejtën dhe atë e huton njeriun. Vazhdon procesi i kryerjes vrapimit mes kodrës “Safa dhe Merve”. këtë vend po ashtu gjendet edhe burimi i Zemzenit, një ujë ky specifik buron vetëm nga ky vend e askund tjetër. Me pirjen e këtij uji ata do freskohen shpirtërisht. Aty përkujtojnë

vrapimin e nënës Haxhere për gjetur ujë për birin

e sajë Ismailin. Çdo nënë do ndieje një ndjenjë magjepse për lindjet e fëmijëve sajë. Pra edhe Safaja e Merva janë nga shenjat e Allahut xh.sh. “Safa” dhe “Merve” janë nga shenjat (për adhurim) e Allahut”.

JEI Bekare, 158.) këtë mënyrë ai do vazhdojë vizitojë qytetin e ndriçuar Medines. Qytet ky strehoi Muhammedin a.s. kur ai emigroi. Një vend Muhamedi a.s. krijoi themelet e para një shteti Islam dhe aty ai ndërroi jetë dhe u varros. këtë rrugë, haxhiu do vizitoj edhe shumë vende tjera Medine cilat atij do t'i zgjerojnë edhe tepër zemrën për dashurinë ndaj Islamit. Ai do pasurohet me një informacion edhe plotësuar për këto vende shenjta dhe gjithmonë do t'i ketë kujtesë mirë.

Përfitimet nga haxhi

Vizitori përvetëson ndjenjat dhe vëren barazinë e tij me haxhinjtë e tjerë, me veshje njëjtë dhe kushte njëjta.Ai e vëren se, nëse pasuria, pozita e hollat sot gjenden duart e tij, nesër mund humbasin, prandaj këtë mënyrë zgjeron ndjenjën e drejtësisë. E kupton se nacionaliteti, raca, gjuha, mosha dhe çdo dallim tjetër, janë kalimtare. Pastaj e kupton edhe rëndësinë e bashkimit myslimanëve një pikë përbashkët. E kujton Ditën e Mahsherit - Ditën e Llogarisë para Allahut xh.sh., se gjithë njerëzit do japin llogari, dhe e kupton se duhet përgatitet për Ahiret.Përfiton cilësi mira: durim, përballje me vështirësi, qëndrim përbashkët me tjerët, ndihmë ndërsjellë, bashkëpunim etj.E falënderon Allahun i ka dhënë pasuri, pozitë, shëndet, apo mirësi tjera.E kupton mirë mesazhin e Muhamedit a. s., kur vizitojë ato vendet se ku ka jetuar ai me shokët e tij.E kupton se feja, krahas aspektit personal ka, posedon edhe aspektin shoqëror, prandaj ngarkohet me përgjegjësinë e detyrave shoqërore.” Krejt fund lusim kandidatët kanë vendosur kryejnë një haxh begatshëm, përfitojnë nga gjitha këto mirësi i ofron atmosfera e haxhit. Lutja jonë është ata kthehen me një haxh pranuar. Ndërsa shpërblimi për haxhin e pranuar padyshim se është xheneti.”

(1j Ahmed ibn Hanbel, I, 214, ibn Maxhe, Menësik, 1.12) Kitabimi Ogreniyorum, f. 33. Ankara 2008.)3J Buhari, Haxh, 4: Nesai, Menasik, 4 (51113)

Hoxhi 208 pAZNISTHA 21

Haxhi dhe dispozitat e ti)

Mr.Fitim Gashi

Muhamedi a.s.thotë: “Haxhi është 1 obliguar vetëm një herë, ndërsa ai e kryen disa herë, kjo është nafile”

ë kuptimin etimologjik, fjala haxh nënkupton: NN vendim për t'u nisur drejt madhërishmes.

Ndërkaq, kuptimin terminologjik, haxhi nënkupton: Vizitën e Qabesë për kryer ceremoni caktuara kohë caktuar dhe kushte caktuara. Haxhi është një nga pesë shtyllat themelore Islamit. Obligimi i tij është përcaktuar nga fundi i vitit nëntë hixhri. Ky obligim është vërtetuar me Kur'an e hadidh dhe me qëndrimin unanim mbarë Ymetit. Kur'an thuhet: “Për hir Allahut, vizita e shtëpisë (Qabes) është obligim për atë ka mundësi udhëtimi tek ajo”. (Ali Imran, 97). Ndërsa Muhamedi a.s. thotë: “Islami bazohet pesë shtylla: prej tyre kryerja e haxhit”. (Buhariu dhe Muslimi). Kryerja e Haxhit është obligim vetëm një herë gjatë jetës, ndërsa kryerja e tij shumë se një herë është nafile. Muhamedi a.s.thotë: “Haxhi është i obliguar vetëm një herë, ndërsa ai e kryen

”i

disa herë, kjo është nafile”.

Kushtet e obligueshmërisë Haxhit

Këto janë kushte cilat bashkërisht e bëjnë haxhin obliguar për dikë. Nëse mungon vetëm njëri prej tyre, njeriu nuk do jetë i obliguar për ta kryer Haxhin. dikush obligohet për haxh, duhet t'i plotësojë kushtet vijuese:

Islami-të jetë mysliman.

Ta dijë se Haxhi është obligim-ky kusht vlen vetëm për personin jeton vendet e jobesimtarëve. Nëse këtë person e njoftojnë dy burra ose një burrë dhe dy gra se kryerja e Haxhit është farz, konsiderohet se personi fjalë e ka ditur Haxhi është farz. Ky kusht nuk vlen për atë jeton mesin e myslimanëve. Për mosnjohja e dispozitave themelore Islamit nuk mund jetë kurrfarë arsyetimi.

Pjekuria-të jetë moshën madhore.

jetë i shëndoshë psikikisht.

jetë i lirë dhe ketë mundësi.

Mundësia tek hanefitë nënkupton: mundësi udhëtimi - jetë i shëndoshë fizikisht, rruga jetë e sigurt si dhe pajisje materiale gjatë kohës qëndrimit haxh, dhe

këto jenë jashtë nevojave esenciale, përfshirë këtu edhe borxhin, nëse ka, dhe duke u siguruar atyre ndaj cilëve ka detyrim kujdeset - ushqim, vendbanim dhe veshmbathje, derisa kthehet. Gruaja ketë mahrem dhe mos jetë idet-pritje nga shkurorëzimi ose vdekja e burrit.”

Koha e obligueshmërisë Haxhit është menjëherë, si plotësohen kushtet e lartpërmendura. Shtyrja për vitin tjetër është mëkat.

Shtyllat-farzet e Haxhit

Shtyllat-farzet e Haxhit, sipas medhhebit hanefi, janë dy: qëndrimi Arefat dhe Tavafu zijare- i haxhit ose, siç njihet ndryshe, Tavaful ifada (gjegjësisht katër sjelljet-rrotullimet e para - nga shtatë sa janë, kurse tjerat janë vaxhib). Ndëkaq, Ihrami i cili te tri medhhebet e tjera është farz, tek hanefitë është kusht i vlefshmërisë Haxhit. Po ashtu lëvizja prej Safasë Merve, është farz tek tjerët, tek hanefitë është vaxhib. Meqë me hyrjen ihram nënkuptohet marrja e vendimit për kryerjen e Haxhit dhe hyrje obligimet e tij, fillim do përmendim, pika shkurtra, rregullat dhe dispozitat e ihramit.

Ihrami

Ihram d.m.th. veshje e dy petkave bardha për haxhiun, janë njohura mes nesh, me njërën (pjesë) mbulohet avreti dhe tjetra vihet mbi supe, natyrisht për meshkujt, kurse mbajnë veshjet e tyre. Për veshjen e ihramit ka vend caktuar dhe kohë caktuar. Për sa i përket kohës, është e njohur qysh nga koha e Ibrahimit dhe Ismailit a.s., pra muaji Sheval, Dhul kade dhe dhjetë ditët e para muajit Dhul hixheh. Kur'an thuhet: “Haxhi është muajt e caktuar”. (El Bekare, 197). Ndërkaq, për sa u përket vendeve, ato janë caktuara dhe quhen Mikat, ato haxhiu nuk bën t'i kalojë pa ihram.

Ç'kërkohet prej haxhiut para dhe pas hyrjes ihram Para se hyhet ihram, është e pëlqyer prerja e thonjve. Shkurtimi i mustaqeve, prerja e flokëve ose

22 KETI Hoxhi 208

rregullimi i tyre po ashtu janë pëlqyera. Pastrimi apo marrja abdes, para se hyjë ihram, është syneti fortë. Para ihramit është e pëlqyer parfumosja e trupit, si dhe falja e dy rekateve namaz (jashtë kohëve

cilat ndalohet namazi) - është synet. Pas hyrjes ihram, haxhiut i ndalohen disa gjëra si: marrëdhëniet intime dhe çdo veprim tjetër mund sjellë këtë akt, si puthja, ledhatimi, përqafimi dhe prekja me

epsh. Ndalohet marrja nëpër këmbë e çdo dispozite Sheriatit. Edhe grindja me njerëz. Allahu i Lartësuar thotë: “Haxhi është muajt e caktuar e kush bën (ia fillon zbatojë) Haxhin këta muaj, nuk duhet t'i afrohet gruas, nuk bën marrë nëpër këmbë dispozitat e Sheriatit, as nuk duhet shkaktojë grindje”. (El Bekare, 197). Ndalohet gjuetia tokësore. Kur'an thuhet: “Kurse gjahu tokësor u është ndaluar sa

jeni ihram” (El Maide, 96). Ndalohet përdorimi i parfumit rroba ose trup. Ndalohet prerja e thonjve. Mashkullit i ndalohet veshë çfarëdo rrobe qepur, si këmishë etj.. Ndalohet mbulimi i kokës dhe i fytyrës me çfarëdo petku. Qethja ose rruarja e flokëve ose prerja e çdo qimeje trupit, si dhe lyerja e flokëve ose e trupit me yndyra përmbajnë erë parfumi.

Qëndrimi Arefat

Qëndrimi Arefat është prej shtyllave Haxhit tek gjitha medhhebet. Qëndrimi Arefat, qoftë edhe për një kohë shkurtër, është farz. Koha e qëndrimit Arefat fillon prej kur dielli gjendet zenit (drekë) ditën e nëntë muajit Dhul hixheh e deri agimin e ditës nesërme. Ai nuk qëndron Arefat brenda kësaj kohe, qoftë për pak kohë dhe pavarësisht nëse qëndron këmbë apo ulur, zgjuar a gjumë, ai nuk e ka kryer Haxhin. Ndërkaq, ai ka dalë Arefat nga dreka, e ka obligim (vaxhib) qëndrojë aty deri perëndim diellit, se përndryshe, nëse shkon Muzdelife herët, duhet therë kurban. Gjatë qëndrimit Arefat, është synet haxhiu pastrohet ose jetë me abdes, imami-prijësi t'i mbajë dy hytbe-ligjërata, bashkohet namazi i drekës me ikindisë, haxhiu mos jetë agjërueshëm, jetë me abdes, bëjë dua-lutje sa shumë jetë e mundur etj..

Tafavu zijare-ifada

Prej shtyllave-farzeve Haxhit është tavafu zijare i Haxhit, quhet edhe tavaful ifada, gjegjësisht katër rrotullimetysjelljet e para tij, ndërsa tri tjerat janë vaxhib. Ky tavaf kryhet pas qëndrimit Arefat. Allahu i Madhërishëm thotë: “Dhe le sillen (bëjnë tavaf) rreth shtëpisë lashtë”. (El Haxhxh, 29). Koha e këtij tavafi fillon prej agimit ditës parë bajramit (pas Arefatit), e nëse nuk kryhet Ejamun-nahr, nuk anulohet obligimi po gjithsesi duhet kryhet

pastaj, sepse koha e tij është pa limit, mirëpo është kusht kryhet muajt e njohur Haxhit - Sheval, Dhul kade dhe Dhul hixheh. Nëse haxhiu qëndron Arefat dhe nuk e kryen tavaful ifada-n muajin Dhul hixheh, tavafin duhet ta bëjë këta muaj vitin e ardhshëm.

Mënyra e kryerjes këtij tavafi

Është vaxhib fillohet nga haxherul esvedi: nëse nuk e fillon haxhiu aty, obligohet ta përsërisë tavafin edhe një herë përderisa është Meke, e nëse kthehet dhe nuk e përsërit, duhet therë kurban. Tavafi duhet kryhet atë mënyrë haxhiut Qabeja t'i mbetet nga ana e majtë e tij. Trupi dhe rrobat e tij jenë pastra - është synet i fortë. Veshja adekuate-mbulimi i avretit është vaxhib gjatë kryerjes tavafit, edhe pse esencë mbulimi i avretit është farz, mirëpo këtu me vaxhib kuptohet se, nëse haxhiu nuk mbulon avretin gjatë tavafit, Haxhi i tij nuk prishet (është i vlefshëm, por haxhiu është mëkatar), mirëpo duhet përsëritet tavafi ose theret kurban. Sasia e avretit, siç dihet është nëse zbulohet një e katërta e ndonjë gjymtyre - vendit trupit e shumë. Tavafin ta bëjë vetë duke ecur, sepse përndryshe, nëse e bart dikush pa ndonjë arsye, duhet ta përsërisë ose therë kurban. Po ashtu nuk lejohet autorizimi i dikujt tjetër për kryerjen e tavafit pa ndonjë arsye. Pas tavafit falë dy rekate namaz te mekami Ibrahim, është vaxhib.“

i)

IT

Ë Pa

ll

-“— va

Vaxhibet e Haxhit Vaxhibet bazë Haxhit janë pesë:

Sa'ji-vrapimi mes kodrave Safa dhe Merva. Sa'ji-vrapimi duhet fillojë prej kodrës Safa dhe deri kodrën Merve, konsiderohet një sjellje, dhe kështu duhet veprojë shtatë herë. Sa'ji duhet

kryhet patjetër pas tavafit.

Qëndrimi Muzdelife

Muzdelifja është një vend mes Arëfatit dhe Mines, ku haxhiu ka obligim (vaxhib) qëndrojë, qoftë edhe për një kohë shkurtër. Personit sëmurë dhe atij është i dobët dhe ka frikë për shëndetin nga grumbullimi i njerëzve, - i lejohet mos qëndrojë aty. Koha e qëndrimit Muzdelife është prej agimit, ditën e bajramit, e deri lindje diellit.

Hedhja e guralecave Mine

Guralecat pari hidhen ditën e parë bajramit kurbanit xhemretul akabe (guri i madh), kurse dy ditët e tjera hidhen tri xhemeratet. xhemren e parë duhet hidhen shtatë guraleca një nga një. Koha e hedhjes këtë xhemre fillon prej sabahut-pas lindjes diellit ditës bajramit deri agimin e ditës dytë. ditën e dytë dhe tretë hidhen guralecat tri xhemeratet nga shtatë duke filluar nga i vogli tek i mesmi dhe fund xhemretul akabe. Koha e hedhjes

Hoxhi 208 pA2NII ST TU 23

dy ditët e tjera fillon prej dreke dhe është mirë hidhen para perëndimit diellit.

Rruarja ose prerja e flokëve

Rruarja ose prerja e flokëve po ashtu është prej vaxhibeve Haxhit. Dijetarët thonë se rruarja është e pëlqyer për meshkuj, ndërsa gruaja duhet vetëm t'i shkurtojë flokët. Koha e rruarjes ose e prerjes flokëve është gjatë ditëve bajramit, kurse vendi i tyre është haremi.

Tavaful veda

Ky është tavafi lamtumirës është vaxhib për secilin haxhi nuk jeton Mekë. Nëse dikush largohet nga Meka pa e kryer këtë tavaf (me përjashtim grave janë me menstruacion ose shtatzëna), duhet kthehet dhe ta bëjë, sepse përndryshe duhet therë kurbar”.

Synetet e Haxhit Synetet e Haxhit janë: Tavaful kudumi - për ata banojnë jashtë Mekës. Qëndrimi dhe fjetja Mine natën e Arefatit. Bujtja Muzdelife. Shkuarja Mine prej Muzdelifes para lindjes diellit. Qëndrimi Mine gjatë gjuajtjes guralecave etj..

Prishja e Haxhit

Haxhi prishet për këto arsye:

1. Për shkak mosqëndrimit Arefat kohën e caktuar, u përmend lart.

2. Për shkak kontaktit martesor para Arefatit Haxhi prishet, e haxhiu duhet t'i vazhdojë ritet e tjera, therë një kurban dhe ta kompensojë atë vitin e ardhshëm. Kontakti martesor pas Arefatit dhe para rruarjes ose prerjes flokëve - nuk e prish Haxhin, mirëpo haxhiu duhet therë kurban një kafshë trashë-deve.“

3.Për shkak Ihsarit-pamundësisë. Nëse haxhiu hyn ihram dhe vendos ta kryejë Haxhin, mirëpo sëmuret ose i del ndonjë pengesë, Haxhi i tij prishet dhe ai detyrohet therë një kurban dhe ta kompensojë Haxhin vitin e ardhshëm. Allahu i Lartësuar thotë: “E kryeni haxhin dhe umren për hir Allahut, po qoftë se pengoheni, atëherë (therni për kurban) ç't'ju vijë lehtë prej kurbanëve”. (El Bekare, 196).”

(1) Shihikaptinën e Haxhit Sahihun e Muslimit. (2). Shih: Kitabul Fikh alel medhahib el-erbeatu, Abdurrahman bin Muhamed el- Xheziri, £.355-356, bot.1.2001, Dar ibn Hazem, Bejrut. Dhe: El-Fikh el- Islami ve ediletuhu, prof.dr.Vehbet Ez-zuhejli, £.2076-2084, bot.4.2002, Darul Fikr, Dimeshk. (3). Kitabul Fikh alel medhahib el-erbeatu, Abdurrahman bin Muhamed el-Xheziri, f.360-362. (4). Shih: Kitabul Fikh alel medhahib el-erbeatu, £.366-372. (5). Shih: El-Fikh el-Islami ve ediletuhu, prof.dr. Vehbet Ez-zuhejli, £.2206. (6). Po aty. £.2307- 2308. 17). Shih: Kitabul Fikh alel medhahib el-erbeatu, Abdurrahman bin Muhamed el-Xheziri, £.377-378, dhe shih: El-Fikh el-Islami ve ediletuhu, prof.dr.Vehbet Ez-zuhejli, f.2353-2354.

24 PENISIT TT Hoxhi 208

Haxhi, obligim për myslimanët

Kasam Muhameti

Haxhiu gjatë sezonit haxhit, do kryejë një shkollë, për jetën e tij ardhme dhe do fitojë një gradë, pra do quhet haxhi deri ahiret, me shpresë se haxhi i tijfi saj do jetë edhe 1 pranuar tek Allahu xh.sh..

Domethënia e fjalës “haxh”

ë aspektin etimologjik fjala “haxh” do thotë: JN pedsriv udhëtar, vizitor', ndërsa aspektin

terminologjik shkencën e fikhut domethënia e fjalës “haxh” është shkuarja vende caktuara- Qabe (bërja e Tavafit), Arefat, Safa, Merva, Myzdelife, Mine, me qëllim për ta kryer haxhin, është obligim nga Allahu xh.sh., me gjitha dispozitat e veta, kohën e caktuar dhe njëherë jetë.”

Haxhi obligim

Islami qëndron mbi shumë shtylla forta, por nga pesë shtyllat kryesore është edhe kryerja e obligimit haxhit.Allahu i Madhëruar haxhin e ka bërë obligim me këtë ajet kuranor: “Për hirë Allahut vizita e Qabesë (haxhi) është obligim për atë ka mundësi shkojë tek ajo...”. (El Bekare, 97).Edhe Muhamedi a.s. na ka sqaruar për obligueshmërinë e haxhit: “Islami qëndron mbi pesë shtylla: Dëshmia se nuk ka zot tjetër përveç Allahut dhe se Muhamedi është rob dhe i dërguar i Tij, falja e namazit, dhënja e zekatit, agjërimi i ramazanit, dhe shkuarja Qabe për atë ka mundësi (ta kryejë haxhin)”. fakt, haxhi është obligim për muslimanin është moshrritur, i shëndosh fizikisht e psiqikisht dhe ka mundësi materiale për shkuar deri Qabe-Meke një herë jetë.“

Haxhi dhuron kënaqësi veçanta

Haxhiu pos vizitës Qabesë gjendet Meke dhe rrotullimit përreth saj, do ketë nderin qëndrojë disa çaste pranë gjurmëve shumë pejgamberëve, Ademit a.s. dhe Havës, do mësojë për ritualet e haxhit janë përcaktuar nga stërgjyshi ynë Ibrahimi a.s. dhe bashkëshortet e tij Haxherja dhe Sara r.a, si dhe bijtë e tyre-të dërguarit e Allahut xh.xh. Ismaili dhe Is'haku a.s., e shumë e shumë pejgamberëve tjerë jetuan aty. Do impresionohet haxhiu për shumë gjëra, do sheh për afërmi ku lindi e jetoi, ku vuajti, veproi e sakrifikoi edhe pejgamberi i fundit Muhamedi a.s.. vendet ku i erdhi shpallja-ku i zbriti Kur'ani F.L., dhe aty ku e zhvilloi veprimtarinë

e tij si pejgamber plotë 23 vite-në Meke dhe Medine, kurse mjaft rrëqethës do jetë çasti kur takohemi me Muhamedin a.s. pranë varrit tij dhe dy halifëve parë myslimanëve-Ebu Bekrit dhe Umerit r.a. tek xhamia e pejgamberit Medine. Haxhi është mundësi për t'u takuar dhe njoftuar me shumë myslimanë nga gjitha vendet e botës, ndërsa petku i bardh i tyre, përkujton momentet pas ringjalljes, atëherë kur do dalim para Allahut xh.sh. botën tjetër për dhënë llogari, me ndjenjën faqebardhë dhe me vepra mira.

Haxhi është edhe trajnim për myslimanët

Natyrisht, çdo kryerje e obligimit ndaj Allahut xh.sh. kërkon edhe nijet sinqert dhe përkushtim mirëfillt, poashtu sëcilin obligim përjetohen sakrifica ndryshme. Pra, duhet patur parasysh se duam shkarkohemi nga një përgjegjësi e pesë shtyllave Islamit, duke e kryer edhe haxhin. Nuk është edhe aq lehtë bëhesh haxhi. Duhet veshur ihramët (meshkujt) dhe duhet patur kujdes për mos u zbuluar aureti (pjesët nuk janë lejuara t'i shohin tjerët), tavafi rreth Qabesë, ecja-vrapimi mes Safasë dhe Mervasë, mbledhja dhe gjuajtja e guralecëve, qëndrimi Arefat, etj. do thotë se gjatë kryerjes haxhit, haxhiu do ketë edhe mundime dhe lodhje, pastaj edhe klima dhe temperaturat e larta e bëjnë vetën, veç tjerash lypset edhe një durim koxha i madh, për t'iu përballuar ritualeve haxhit. Prandaj, e themi edhe nga përvoja jonë, përpiqemi për shkuar haxh moshë sa re nëse kemi mundësi, e jo ta lëmë pasi dalim pension, siç është bërë traditë vendin tonë, sepse atëherë na kaplon pleqëria dhe mosmundja e duhur.”

Dobitë e haxhit

Përmes kryerjes haxhit, haxhiu do ketë shansin përfitojë shumë gjëra. radhë parë, atij i mundësohet nga Allahu xh.sh. t'i falen gjynahet e mëparshme. këtë kontekst, thotë Muhamedi a.s..: “Kush e kryen haxhin, largohet nga gjërat e këqia dhe mëkatet, ai do pastrohet nga mëkatet dhe do

ë

Ne

kthehet shtëpinë e tij, ashtu sikurse e ka lindur nëna e tij.”” Haxhiu duke falur namazet Qabe dhe xhaminë e Muhamedit a.s.. do fitojë shumë sevape se xhamitë e tjera rruzullit tokësor. Me një fjalë, haxhiu gjatë haxhit, do kryejë një shkollë, apo kurs për jetën e tij ardhme dhe do fitojë një gradë, pra do quhet haxhi deri ahiret, me shpresë se haxhi i tijfi saj do jetë edhe i pranuar tek Allahu xh.sh., do fitojë poashtu edhe një energji, e cila do t'i ndihmojë gjatë tërë jetës tij, sepse do bëhet edhe besimtar i dëvotshëm, i mirë dhe i edukuar.

Por, si mund shkohet Qabe21

Po krahasojmë kohën e sotme, me kohën e parëve tanë, do shohim se dallimi është shumë i madh. herët, mundësitë qenë shumë vogla për shkuar haxh. Mjetet transportuese ishin mjaftë vështira, po edhe ana materiale, kurse sot është lehtësuar dukshëm mundësia për ta kryer haxhin, pasiqë vendin tonë disa vite BIK-ja bën organizimin e shkuarjes haxh me aeroplan nga aeroporti i Prishtinës . Ata kanë mundësi mira materiale, mund planifikojnë brenda vitit për

Hoxhi 208 PADI STTIN 25

shkuar haxh. Mirëpo, këtyre viteve,kur shikojmë standardin e rrethanave materiale financiare përgjithësi Kosovë, do shohim se mundësitë për

ta kryer haxhin janë mjaftë vogla. Atëherë, duhet mundohemi bëjmë plane afatgjate, duke ndarë nga pakë prej ardhurave mujore, mënyrë për

5 ose 10 vite mbledhim një kuti posaçme para për shkuar haxh, aq sa kërkohet. Për 5 vite duhet ndarë afërsisht nga 2 ditë, ndërsa nëse mendojmë pas 10 viteve shkojmë haxh, nevojitet ndajmë nga 1€ ditë.” Mund ndodhë na zejë vdekja pa e realizuar nijetin e këtillë, me këtë rast vjen shprehje alternativa tjetër, autorizohet ndonjë bedeljpër ta kryer haxhin emër atij ka vdekur. Allahu qoftë i kënaqur dhe na i pranoftë ibadetet tona.

11) Dr.Ruhi el-Baëlbeki “el-Meurid” £.442, botimi i 15-të, botoi

Darul ilmi lilmelajini, Bejrut 2001. 12) Ebu Bekri Xhabir el-Xhezairi “Minhaxhu-l-muslimi”, £.318, botoi Mektebetu-ddaëveti-1-islamijjeti shebabu-l-ez'heri, Medine 1964. (3) Muttefekun alejhi. J4) Ebu Bekri Xhabir el-Xhezairi “Minhaxhu-l-muslimi”, £.319. (5) Pasi kam kryer haxhin vitin 2000-K.M.. Jo) Muttefekun alejhi. (7) këtë mënyrë, duke tubuar nga pakë para për 10 vite, e ka kryer haxhin një muezin i një xhamie nga Prizreni

26 PESTI Qytetërim

Praktika e Pejgamberit a.. edukim bazuar sistemin e vlerave qytetërimit islam

Prof. Dr. Halid Es-Samedi)

“Ne nuk dërguam ty ndryshe përveçse për gjithë njerëzit, myzhdedhënës dhe tërheqës 1 vëmendjes”. (Sebe, 28)

me atë shpirtërore. Shpallja erdhi, i zbuloi hapat

e parë ndryshimit botës duke njoftuar për ardhjen e mesazhit përmbyllës. Çelësi i këtij ndryshimi ishte lidhja e njohurisë me vlera përmes rrugës leximit emër Zotit e jo emër çfarëdo gjëje tjetër: (Shih: El Alek, 1-5). Pra, burimi i njohurisë është Zoti, qëllimi i saj është njohja e Zotit dhe nuk ka hair-të mira një dituri apo njohuri nuk shpie tek Zoti.

Mund themi se vetëdijësimi apo udhëzimi i njerëzve këtë praktikë gjithëpërfshirëse, ishte bërthama dhe qëllimi i gjitha shpalljeve hyjnore. Duke u nisur nga kjo, themi se qëllimi i arritjes njohurisë sistemin islam, duke përfshirë këtu edhe njohurinë mbi dispozitat e Sheriatit, nuk ka qenë qëllim i vetvetes (d.m.th. vetëm për arritur njohuri - v.j.), por ajo ishte një nga mjetet për arritur formimin e sistemit vlerave, nuk ndahet e nuk shkëputet prej saj, dhe nëse mes tyre ndodh ndarje a shkëputje, atëherë njohuria do shkaktonte pasoja shumë këqija ndaj njeriut, sepse njeriu do mbështetej veten e tij e eksperiencën e tij dhe kjo shkakton humbjen e dy botëve. Përmes një leximi ngadalshëm dhe matur, shembujt e dhënë Kur'an dhe Synet (Tradita e Pejgamberit a.S. - V.j.) na shfaqet shumë qartë thelbi i këtij sistemi gjithëpërfshirës, për cilin ka nevojë aktualiteti ynë sot, me qëllim rindërtimit sistemit tij qytetërues, cilin vlera është shkëputur nga njohuria dhe, si rezultat i kësaj, ka shkaktuar pasoja shumë këqija ndaj njerëzimit. Allahu xh.sh. shumë herë, përmes disa shembujve, na ka rikujtuar se ku shfaqen bashkimi dhe ndarja mes njohurisë e vlerave, dhe çfarë ka ndodhur pastaj si rezultat i tij. Karuni u mashtrua nga dituria dhe pasuria e tij, e kishte aq shumë, saqë një grup i fuqishëm njerëzish mezi bartnin çelësat e pasurisë tij, - kur tha: (Shih:El Kasas, 81).

Ndërsa anën tjetër, Allahu xh.sh. i kishte dhënë bereqet diturisë, zanatit dhe eksperiencës Dhulkarnejnit atëherë kur ai bëri lidhjen mes eksperiencës dhe mbështetjes Zotin gjatë ndërtimit

Gjë “Garu Hira” ishte vendtakimi i botës lëndore

digës Jexhuxhëve e Maxhuxhëve. Allahu xh.sh. thotë: “E ata as nuk arritën ta kapërcenin e as ta shponin atë” (Kehf, 97).

Gjithashtu Allahu xh.sh. pranoi kurbanin e birit Ademit a.s., i cili tha: “Allahu pranon vetëm prej sinqertëve” (El Maide,27), dhe nuk e pranoi nga tjetri, i cili u bazua eksperiencën e tij, e cila nuk e ndaloi atë reagonte ashpër ndaj vëllait tij, kur tha:

“Ai (që nuk iu pranua) tha: Unë do mbys ty”. (El Maide, 27). Kjo është gjendja e dijes kur ndahet nga sistemi i vlerave, dija e tillë nuk e ndalon pronarin e saj nga tirania dhe zullumi... dëshmitë apo argumentet për këtë gjendje kohën tonë janë mjaft shumë dhe ato tregojnë shëmtinë e dijes kur shkëputet nga vlerat. Nëse vështrojmë aplikimet praktike traditës profetike këtij sistemi plotë, vërejmë se Pejgamberi a.S. ua mësoi njerëzve namazin duke u thënë: (Faluni ashtu siç shihni mua duke u falur) (Transmeton Buhariu), mirëpo ai, njëjtën kohë, ua sqaroi atyre se namazi nuk e ndalon dhe nuk e largon njeriun nga amoraliteti dhe veprat e liga, nuk prodhon asgjë përveçse largim nga Zoti... gjithashtu Pejgamberi a.s.

i urdhëroi njerëzit jepnin zekat duke u sqaruar masën, shumën e mënyrën e shpërndarjes tij dhe, krejt fund, u lexonte ajetin kuranor (Shih:Et- Tevbe,103)... Gjithashtu Pejgamberi a.s. u mësoi shokëve vet agjërimin e rregullat e tij dhe fund iu drejtua atyre duke u thënë: (Ai nuk e braktis fjalën dhe veprimin e lig (gjatë agjërimit - v.j.) Zoti nuk ka nevojë ai braktisë ujin dhe ushqimin) (Buhariu)..., atëherë çfarë dobie ka njohja e dispozitave namazit, zekatit dhe agjërimit, nëse ato nuk e ndalojnë njeriun nga veprimet e liga dhe vazhdimin e tyre21

Qëllim i sqarimit dhe përqendrimit tonë këtë tipar praktikës Pejgamberit a.s. edukim mbi vlerat islame, janë dy çështje: e para, paralajmërimi a njoftimi paraprak i edukatorit se qëllimi i mësuarit-edukimit nuk përfundon vetëm me bartjen e njohurisë, po qëllimi është njeriu depërtojë përcaktimet dhe synimet e saj me qëllim investimit tyre ndërtimin e një sistemi vlerash te nxënësi. Dhe, e dyta, korrigjimi i qëllimit

nxënësit dhe lirimi (çlirimi) i përcaktimit tij për kërkim diturisë, e synimi final duhet jetë njohja e Zotit.

Sqarim i veçorive vlerave islame:

S'ka dyshim se sqarimi i veçorive vlerave islame është hyrja kryesore për bashkëvepruar me to, si aspektin e kuptuarit ashtu edhe aspektin e zbritjes (shpalljes) tyre, gjithashtu shfaqja e këtyre veçorive është hyrje për sqarimin e veçantive nga cilat dallohen vlerat gjejnë mbështetje referencat islame atëherë kur krahasohen me vlera tjera, cilat mbështetjen e kanë diku tjetër. Gjithashtu ato ia mundësojnë edukatorit njohjen e rrugëve suksesshme çojnë ndërtimin e sistemit vlerave qytetëruese islame tek rinjtë. Ai vështron librin e Zotit (Kuranin) dhe traditën e Pejgamberit a.s. me një vëmendje sistematike dhe analitike, vëren sinjale qarta, cilat, nëse i sistemon, arrin rezultatet dhe veçoritë e mëposhtme:

a. Vlerat janë intuitë hyjnore: Allahu xh.sh. krijoi Ademin a.s. dhe pas fryu shpirtin, bashku me shpirtin ia dhuroi Zoti, strukturën e njeriut u rrënjosen edhe vlerat, prandaj dashuria ndaj mirës dhe urrejtja ndaj keqes janë pjesë përbërëse shpirtit i dhuroi Zoti. Allahu xh.sh. thotë (Esh- Shems,7-8). Gjithashtu ka thënë: “Mandej, Ai e formësoi atë (në barkun e nënës) dhe nga ana e Vet atij i jep shpirt” (Sexhde:9). Këtë e ka sqaruar gjithashtu edhe Pejgamberi a.s. hadithin e tij: (Fëmija lind me intuitë (natyrshmëri - v.j.) pastër (në fenë Islame - v.j.), mirëpo prindërit e tij e orientojnë nga jahudizmi ose nga krishterimi ose nga zjarrputizmi).

Ai vështron Emrat e bukur Allahut dhe atributet e Tij, vëren se prej tyre janë: 'i Drejti, Mirëbërësi, Mëshirëploti, Mëkatfalësi, Mirënjohësi, i Buti, Paqedhënësi, Siguruesi... dhe atribute e emra tjerë, me cilët Allahu xh.sh. e ka vulosur intuitën e njeriut atëherë kur e krijoi nga balta, e pastaj fryu nga shpirti i drejtësisë, paqes, mëshirës, faljes, butësisë, mirënjohjes dhe shumë vlerash e cilësish bukura,

e pastaj ia mësoi emrat e gjësendeve dhe e dalloi me mendje-logjikë, gjithashtu i dërgoi atij pejgamberë njërin pas tjetrit kohë dhe vende ndryshme, me qëllim rikujtimit tij. Allahu xh.sh. thotë: (Shih: Err- Rrum, 30). Edukatori duhet kthehet te Kur'ani dhe praktika e Pejgamberit a.s. mënyrë ndërtojë dhe ngulitë vlerat shpirtrat e njerëzve duke u bazuar devotshmërinë dhe kënaqësinë e Allahut xh.sh.,

kundërshtojë çdo fjalë nuk ka bazë mirëfilltë, edhe nëse ndikimi i saj është i madh zemrat e njerëzve, sepse ajo tretet shumë shpejt, e baza e vlerave është qëndrueshmëria dhe stabiliteti. Njeriu nuk

është një faqe e bardhë cilën nuk ka as këshilla

e as udhëzime, gjithashtu ai nuk është një faqe e zezë

Qytetërim pes 27

e mbushur me mëkate, siç është e njohur teorinë krishtere, po është i lindur natyrshmërinë islame dhe me vlerat e tij, mirëpo, kur ka zbritur tokë dhe është përzier me ambientin, ndonjëherë u afrua e ndonjëherë u largua nga këto vlera, varësi nga ndikimet.

Prandaj Allahu xh.sh,, librin e Tij dhe traditën

e Pejgamberit Tij, përshkroi disa metoda dhe rrugë për arritur pastërtinë nga ndyrësirat dhe për t'iu afruar vlerave burimore hyjnore intuitën e njeriut.

b. Vlera pragmatike: edhe pse vlerat islame kanë burim hyjnor, megjithëkëtë zbritja e tyre aktualitetin tonë, bazuar udhëzimet e shpalljes, atyre u ka dhënë formë pragmatike dhe relative-proporcionale, dhe e ka larguar atë nga përsosmëria absolute, e cila konsiderohet si diçka e kërkuar, mund realizohet me përqindje ndryshueshme. Qëllimi i kësaj karakteristike është feja islame ta largojë njeriun nga pesimizmi i mosrealizimit vlerave një shoqëri mënyrën e përsosur kërkuar, dhe nxitja e tij për vepruar me qëllim ngulitjes vlerave shpirtrat dhe zemrat e njerëzve sipas energjisë dhe përpjekjes, e pastaj çështjen t'ia lërë Zotit dhe t'i nënshtrohet Atij me lutje e dua, për t'i ndihmuar realizimin e qëllimit dhe dëshirës tij.Prandaj vlerat islame me këto tipare nuk janë thjesht vlera teorike e ideale, po janë përmbledhje e një legjislativi, i cili ka zbritur varësi rrethanave e ndodhive, dhei cili u është përgjigjur problemeve dhe çështjeve njerëzve,

e nuk është ide kërkon realizojë një kulturë virtytshme, cilën nuk ekziston e keqja, prandaj ato janë pragmatike objektivat dhe qëllimet e saj dhe baza e tyre është thënia e Zotit Kuran: “e unë u nguta tek Ti, o Zoti im, jesh i kënaqur ndaj meje” (Taha, 84). Ngutja këtu nënkupton ngritjen shkallët e kënaqësisë ndaj Zotit, varësi nga energjia dhe mundësia: “Allahu nuk e obligon asnjë njeri përtej mundësisë tij”. (El Bekare, 280).

marrim si shembull drejtësinë. Ajo është një vlerë islame e rrënjosur thellë, mirëpo realizimi i saj vërtetë është mbrojtja nga tirania-zullumi me aq sa ka mundësi, për këtë arsye Pejgamberi a.s. thoshte: (Unë jam njeri dhe ndonjëherë vijnë palë janë ngatërruar, ndodh njëra palë jetë oratore se pala tjetër dhe unë llogaris se ai e tha vërtetën, dhe bazë fjalëve tij, gjykoj, mirëpo ta dini se, nëse ndonjërit i jap ndonjë drejtë myslimanit (pa drejtë - v.j.), atëherë ajo është një copë zjarri dhe, nëse do, le ta marrë ose le ta braktisë).

Dashuria është një vlerë e madhe islame, mirëpo Pejgamberi a.s., kur shtrohej çështja e drejtësisë mes bashkëshorteve tij, E luste Zotin e Madhërishëm mos e qortonte për shkak animit emocional, nga i cili nuk kishte mundësi largohej. Gjithashtu ruajtja e pasurisë jetimit është një vlerë e madhe ekonomike

28 PUT Qytetërim

islame, mirëpo karshi saj ekziston një kërcënim, i cili ia tërheq vëmendjen atij ha pasurinë e jetimit, për shkak ekzistimit real këtij fenomeni shoqëri dhe i cili do ekzistojë derisa ekzistojë kjo botë. Kështu, mënyrë analoge, vepro edhe me vlera tjera islame, edhe pse ato burim-bazë janë absolute, mirëpo, kur praktikohen, duhet merret konsideratë gradualiteti për arritur eliminimin e vlerave këqija me ato mirat. Pejgamberi a.s. ka thënë: (Pas çdo vepre ligë pasoje me një vepër mirë, dhe me njerëzit sillu me moral-sjellje mirë.) (Tirmidhiu).

c. Vlera universale: Edhe pse Kur'ani ka zbritur gjuhën e pastër arabe, megjithatë mesazhi i tij për vlerat, dispozitat, këshillat, premtimin dhe frikësimin - i është drejtuar mbarë botës. Për këtë arsye, ne, kur bëjmë thirrje për vlerat islame, nuk bëjmë thirrje për privatësitë-veçoritë tona si ymmet islam, sepse një gjë e tillë nuk shkakton përveçse mbyllje dhe ngufatje këtyre vlerave për mos u përhapur universin e gjerë universal dhe për mos qenë harmoni me mesazhin universal bart për gjithë njerëzit (mesazhin hyjnor). Allahu xh.sh. thotë: “Ne nuk dërguam ty ndryshe përveçse për gjithë njerëzit, myzhdedhënës dhe tërheqës i vëmendjes”. (Sebe, 28) Gjithashtu thotë: “E Ne dërguam ty (Muhamed) vetëm si mëshirë për gjitha krijesat”. (El Enbija, 107).

Emëruesi i përbashkët i njerëzve mençur është respektimi i vlerave mirëfillta pa marrë parasysh ndryshimet e burimeve tyre... drejtësia është e mirë e tirania-zullumi është i keq, gënjeshtra dhe e vërteta janë dy gjëra kundërta nuk bashkohen, koprracia dhe tahmaqarllëku janë urryera, ndërsa zemërgjerësia dhe gjymertllëku janë kërkuara.

Këto vlera dhe kundërtat e tyre janë vlera universale, ato janë burim i intuitës me cilën ka ardhur Islami universal, vlerat islame nga cilat përbëheshin mesazhet e pejgamberëve dhe dërguarve Zotit tërësi dhe i vulosi Muhamedi a.s., nuk janë ekskluzivisht vetëm për myslimanët, ato janë hapura për gjitha kombet dhe popujt mund përfitojnë prej tyre dhe t'i rregullojnë sjelljet dhe orientimet e tyre, dhe kështu këto vlera universale jenë hyrje Islam për shumë kombe, popuj dhe individë.

Muhamedi a.s. i pranoi këto vlera universale dhe erdhi t'i plotësonte ato. Plotësimi i tyre nënkupton se feja islame ka miratuar vlera njerëzore, cilat ekzistonin bazë intuitës dhe natyrshmërisë tek disa njerëz, pa marrë parasysh origjinën dhe përkatësinë e tyre, kjo ka qenë si hyrje për t'ua tërhequr vëmendjen e tyre ndaj vlerave islame, mënyrë t'i pranonin tërësi dhe kështu plotësonin mirësinë e Zotit ndaj tyre: “Sot

përsosa për ju fenë tuaj, plotësova ndaj jush dhuntinë Time, zgjodha për ju islamin fe”. (El Maide,3).

d. Vlera përshtatshme dhe përshtatura: Kur e lexojmë thënien e Abdullah ibn Mesudit r.a.: (Nëse ti u tregon njerëzve një çështje cilën mendjet-intelekti i tyre nuk arrin ta kuptojë, kjo çështje tek disa do shkaktojë përçarje-fitne), vërejmë se porosia-ftesa islame, bën thirrje për praktikimin e vlerave islame, nuk është e një forme, porosia-ftesa përfshin përmbajtjen dhe mjetin... dhe nga kjo kuptojmë se çdo kohë dhe çdo gjeneratë e ka formën e porosisë-ftesës, dhe mjetet dërgojnë tek ato vlera, evoluojnë dhe ndryshojnë. Për këtë arsye vlerat islame nuk kanë qenë kufizuara për vende dhe kohë, po janë vlera mund shpërndahen dhe përhapen përmes gjitha rrugëve dhe mjeteve dobishme e ligjshme, cilat përshtaten me to, dhe nuk ndikohen esencë. Për këtë arsye përqendrimi i Kur'anit ishte shumë i madh për rëndësinë e ekzistimit vlerës shoqëri, pa caktuar ndonjë mjet veçantë për të. Drejtësia realizohet një shoqëri me mjete dhe forma ndryshme, mund realizohet forma ndryshme jetës përgjithshme, brenda familjes, treg, institucione dhe organizata e vende tjera përmes formave dhe mjeteve ndryshme, baza e kësaj është ajeti kuranor, cilin Allahu xh.sh. thotë: “Kur flitni, duhet jeni drejtë, edhe nëse është çështja për afërmit”. (El En'am,152).

Feja islame ka urdhëruar çështja e konsultimit (Esh-Shura) realizohet shoqëri, mirëpo ajo nuk ka caktuar formën dhe mjetin për realizimin e tij: gjithashtu ka urdhëruar amanetet t'u dorëzohen pronarëve tyre pasi jenë ruajtur, mirëpo nuk ka përcaktuar se si duhet ruhen ato, sepse mjetet e ruajtjes janë ndryshueshme, gjithashtu ka urdhëruar ketë solidaritet shoqëri, po rrugët dhe mjetet e realizimit tij i ka lënë hapura për njerëzit, gjithashtu ka urdhëruar për shpenzimin e pasurisë për hir Allahut përgjithësi, me qëllim mirësia përfshijë gjitha aspektet e jetës dhe mbulojë gjitha nevojat e njerëzve, për këtë arsye vlerat islame duhet barten te çdo popull a gjeneratë me ato mjete janë përshtatshme dhe janë pranueshme për ta, nëse dëshirojnë ato kenë ndikim sjelljet, orientimin dhe formësimin e tyre.

e. Vlera qëndrueshme dhe vazhdueshme: Vlera nuk mund bëhet vlerë e rrënjosur shpirtin e njeriut përveçse nëse ajo përsëritet sjelljet e tij dhe bëhet veti e cilësi e pandashme e tij. Nuk është e pranueshme nga njeriu një herë jetë i sinqertë e herën tjetër gënjeshtar, siç nuk pranohet herë jetë i drejtë e herë tiran-zullumqar pozita a qëndrime ndryshme... dhe, nisur nga kjo, mund ta kuptojmë thënien e Pejgamberit a.s.: (Burri e thotë vërtetën dhe e kërkon atë gjithherë,

derisa shkruhet te Zoti si njeri besnik) (Tirmidhiu). Këtë epitet nuk mund ta arrijë njeriu përveçse me këmbëngulje, vazhdimësi dhe duke e bërë çështjen shprehiladet...

mund ndodhë një personit t'i vishet cilësia e

kundërt (gënjeshtra) përmes këmbënguljes, vazhdimësisë dhe duke e bërë shprehi atë veti gjithashtu, siç është përmendur një pjesë tjetër hadithit Pejgamberit a.s. (dhe një burrë i cili gënjen dhe e kërkon atë gjithherë, derisa shkruhet te Zoti si gënjeshtar).

Bazuar këtë, ka ardhur kritika apo gjykimi i Kur'anit për ata cilët nuk qëndrojnë rrugën e drejtë dhe vërtetë, po sjelljet e tyre lëvizin mes vërtetës dhe pavërtetës, mes udhëzimit dhe humbjes: (Shih:En- Nisa,137). Kritika kuranore është gjithashtu edhe ndaj atij modeli njeriut, i cili nuk i vazhdon veprat e mira dhe vepron shumë pak, e pastaj pushon vepruari mirë ose e ndërpret tërësi: “A e ke parë atë u zmbraps (prej fesë). dha pak e pastaj e ndërpreu” (Nexhm,33-34), d.m.th. u dobësua nga vazhdimi i dhënies ose e braktisi tërësi, megjithëse mundësi kishte.

Për këtë arsye, duhet zotërojnë mundi- këmbëngulja dhe zellshmëria, për ta obliguar veten (nefsin) qëndrojë lidhur me vlerat islame derisa kalojë nga shkalla e nënshtrimit (ndaj Islamit) atë bindjes (imanit) dhe mirësisë (ihsanit), mënyrë njeriu ta adhurojë Zotin sikurse jetë duke e parë Atë... Këto janë frytet ëmbla vlerave islame, cilat nuk mund realizohen as arrihen përveçse përmes përsëritjes, vazhdimësisë dhe qëndrueshmërisë.

Urtësia dhe konkluzioni ndërtimin e vlerave:

Vlerat janë sikur ilaçet, ilaçet nuk mund jenë dobishme nëse nuk ekziston personi di t'i përdorë dhe personi ka gatishmëri për t'i marrë ato, dy çështje cilat e bëjnë trupin e njeriut t'i pranojë ato me një qetësi dhe besim. Ai vëzhgon mënyrë qetë traditën e mjekut mirë, Pejgamberit a.s., e gjen veten përpara disa udhëzimeve shkencore dhe edukative, cilat e sistematizojnë metodën e edukimit tek edukatorët, një gjë ua mundëson atyre arrijnë qëllimin përmes rrugëve mira. Këto udhëzime mund t'i kufizojmë a t'i përcaktojmë si vijim:

e mbështeturit argumentin e saktë-autentik: Nga Kur'ani famëlartë apo nga tradita e pastër e Muhamedit a.s. ose edhe nga fjalët dhe përvojat e gjeneratave hershme pas Pejgamberit a.s., për sinqeritetin dhe diturinë e cilëve ka dëshmuar i tërë Ymmeti.

Andaj, duke u nisur nga ky parim, edukatori duhet bazohet Kur'an pastaj hadithin e vërtetë Pejgamberit a.s., mënyrë t'i ndërtojë vlerat zemrat e njerëzve bazë devotshmërisë dhe kënaqësisë Zotit, dhe kundërshtojë çdo fjalë apo vepër nuk është e mbështetur argumente sakta,

Qytetërim PJESA U 29

edhe nëse ajo ka ndikim masë, sepse ajo zhduket shumë shpejt, ndërsa vlerat janë qëndrueshme dhe stabile siç e thamë edhe sipër.

e Komunikimit mirë: Allahu xh.sh. Kur'an thotë: (Shih: Et-Tevbe,128 dhe Ali Imran, 159).

Këto dhe ajete tjera janë ato flasin për veçoritë e komunikimit Pejgamberit a.s. dhe për ato skicojnë rrugën e tij përmes udhëzimeve hyjnore, aty gjejmë përdëllim, mëshirë, urtësi, krenari, falje, këshillim dhe shumë gjëra tjera, cilat janë dyer hyrëse për vazhdimin e komunikimit me njerëzit.

Pejgamberi a.s. shpeshherë përmend ndonjë tregim apo shembull, me qëllim masa e gjerë ta kuptojë sa lehtë, si p.sh.: (Shembulli im dhe i pejgamberëve mëparshëm është sikur shembulli i një personi ka ndërtuar një shtëpi...) (Buhariu), ose hadithi tjetër, ku thotë Pejgamberi a.s. (Çfarë mendoni për një njeri i cili ka një lum pranë shtëpisë tij dhe lahet pesë herë ditë, a do t'i mbeste ndonjë papastërti trupin e tijt pranishmit u përgjigjën: Jo, oi Dërguari i Allahut, atëherë ai tha: “Në këtë mënyrë edhe pesë namazet e falura gjatë ditës i shlyejnë mëkatet) (Buhariu). Pejgamberi a.s. lexonte psikologjinë e pyetësit dhe gatishmërinë apo kapacitetin e tij për mësuar dhe këtë mënyrë edhe përgjigjen ia jepte aq sa kishte dobi prej saj. Tregohet se njëherë një njeri kishte shkuar te Pejgamberi a.s. dhe i kishte thënë: këshillo, 01 Dërguari i Zotit”, e Pejgamberi a.s. tha: (mos u hidhëro), pyetësi tha: edhe diçka tjetër, Pejgamberi a.s. tha: (mos u hidhëro), dhe përsëriti disa herë fjalët (mos u hidhëro). Mirëpo një rast tjetër ne vërejmë se Pejgamberi a.s. i kishte thënë Muadhit r.a., pasi i kishte dhënë përgjigjen e pyetjes i kishte bërë ai, duke i thënë: “O i Dërguari i Zotit, trego për një vepër e cila do fusë xhenet dhe do largojë nga zjarri-xhehenemi (a dëshiron tregoj për esencën e çështjes, shtyllën e saj dhe pikën kulmore saj)... (a dëshiron tregoj për dyert e mirësive)... (a dëshiron tregoj për atë i përfshin gjitha këto). këtë mënyrë vazhdonte Pejgamberi a.s. duke i propozuar atij këshilla, e shkak i kësaj ishte: ajo çfarë përmendëm lart rreth gatishmërisë dhe kapacitetit nxënësit apo dëgjuesit për ta pranuar atë i thuhet. Kjo, s'ka dyshim, është prej teknikave avancuara për komunikim dhe edukim i njeh edhe mendimi edukativ bashkëkohor.

Pejgamberi a.s., përmes tipareve fytyrës tij, tregonte gjithashtu për hidhërimin apo kënaqësinë e tij, ndonjëherë ndodhte ta ndryshonte formën e ulurit për treguar për rëndësinë e asaj ishte duke treguar, siç ka ndodhur atëherë kur ishte duke treguar për mëkatet e mëdha, sikur tregon transmetuesi i hadithit, i cili thotë se Pejgamberi a.s. ndodhej shtrirë krah dhe pastaj u ule tha: (edhe dëshmia e rrejshme) duke e përsëritur disa herë, saqë thamë me vete sikur pushonte më.

30 PEZIUINNIT ISA Qytetërim

e Ftesës për praktikë mesatare dhe moderuar: (Veprat dashura te Zoti janë ato cilat janë vazhdueshme edhe nëse janë pakta) (Buhariu). Nuk ka rëndësi sasia e veprave, po cilësia dhe vazhdueshmëria e tyre..., prandaj ruajtja e mesatares çështjen e praktikimit dispozitave Sheriatit është metodë për vazhdimësinë dhe qëndrueshmërinë e vlerave, bile mund themi se mesatarja është argument i qartë për qëndrueshmërinë e tyre. Është i njohur tregimi i tre personave kishin shkuar shtëpinë e Pejgamberit a.s. dhe e kishin pyetur për mënyrën e jetesës, se si e kalon Pejgamberi a.s. dhe, kur u informuan, sikur iu duk atyre pak, dhe thanë ç'thanë duke e ngarkuar veten me diçka nuk i kishte ngarkuar Allahu xh.sh.. Kur dëgjoi Pejgamberi a.s. për veprimet e tyre, tha duke i këshilluar ata dhe duke i orientuar nga mesatarja: (Pasha Allahun, unë jam i devotshmi nga mesi juaj dhe shumti ia kam dronë-frikën Zotit, mirëpo megjithatë, unë agjëroj dhe ha (d.m.th. nuk agjëroj gjithherë - v.j.), falem dhe bie fle dhe martohem me gra, e kush largohet nga tradita ime, ai nuk është pasues imi.) (Muslimi)

Ndërtimi i një sistemi praktik për vlerësimin- kontrollimin e mbizotërimit vlerave te njeriu

Edukatorët pajtohen se vlerësimi-kontrollimi i njohurive dhe shkathtësive dukshme- jashtme, është çështje e lehtë dhe e mundur, përmes përdorimit metodave njohura vlerësuese duke vënë sprovë memorien, ose përmes vështrimit sjelljes praktike. Kur t'i thuash një nxënësi: Fale namazin e sabahut me devotshmëri (hushu”ë), ti mund t'i vlerësosh njohuritë e atij nxënësi duke e dëgjuar gjatë leximit Kuranit. Gjithashtu mund t'i vlerësosh edhe sjelljet e tij përmes vëzhgimit lëvizjeve tij nga tekbiri fillestar deri tek dhënia e selamit, mirëpo si mund vlerësosh shkallën e devotshmërisë (hushu”s), ajo është një ndjenjë emocioni e brendshme e pa analogji. Hulumtuesit e çështjeve pedagogjike dhe ata psikologjisë kanë hasur vështirësi për ndërtimin e një sistemi praktik vlerësimit vlerave. Rreth kësaj çështje kanë bërë disa hulumtime dhe disa studime pakta krahasim me studimet kanë bëjnë me vlerësimin e njohurive dhe shkathtësive dukshme. Dhe ajo kanë arritur përfundim, është se vlerësimi i vlerave bazohet aftësinë e mësuesit lidhur me formulimin e treguesve jashtëm, sjelljet e nxënësit cilat pranojnë vrojtimin e përsëritur, mënyrë ajo jetë argument për pjekurinë e një vlere brendësinë e nxënësve.

Nëse rikthehemi dhe vështrojmë jetën e Pejgamberit a.s., gjejmë se kjo teori edukative moderne parim bazohet hadithin e Pejgamberit a.s., ku thuhet: (Nëse vëreni një njeri i cili shkon xhami vazhdimisht, atëherë dëshmoni për imanin-besimin e tij.)

(Tirmidhiu), shkuarja xhami është sjellje e jashtme, e cila pranon vrojtimin, ndërkaq, përsëritja e këtij veprimi është argument i qartë për vlerën e besimin shpirtin e atij personi... Kjo sqarohet edhe shumë nëse vështrojmë mënyrë qetë thëniet e Pejgamberit a.s. se: (Një njeri kishte parë një qen shumë etur dhe, aii dha qenit ujë me çorapen e tij derisa iu shua etja, dhe E falënderoi Zotin e Zoti (për shkak këtij veprimi - Vj.) e futi Xhenet.) (Buhariu). Gjithashtu: (Një grua është futur xhehenem shkaku i një maceje, cilës as nuk i kishte dhënë ushqim dhe as nuk e kishte lënë hante vetë.) (Buhariu). Edhe hadithi tjetër: (Njeriu shpesh flet ndonjë fjalë me cilën Zoti është razi (i kënaqur - V.j.), pa i kushtuar ndonjë vëmendje, mirëpo, për shkak asaj fjale, Zoti e ngrit gradat e Xhenetit.) (Buhariu)... Gjërat u cekën, janë sjellje jashtme dhe, me gjithë thjeshtësinë e tyre, tregojnë për masën e mbizotërimit vlerave ndërgjegjen e njeriut.

Ky sistem na bën ne konfirmojmë se edukatori nuk duhet mjaftohet vetëm me përkujtimin dhe sqarimin e vlerës, nëse nuk e përcjell atë dhe nëse nuk kujdeset për zhvillimin e saj ndërgjegjen e nxënësit- pasuesit përmes metodës aftësisë mbi formulimin e treguesve për vlerësim, duke e përcjell përsëritjen e saj sjelljen e nxënësit-pasuesit derisa shndërrohet argument mbizotërimit vlerës ndërgjegjen e tij apo nevojës saj për shumë mund. dritën e kësaj konfirmohen mënyrat garantuese për mbështetur atë është pozitive dhe për shëruar atë është negative përmes metodës ripërtëritjes.

Kjo u tha, është një lexim vrojtues dhe zbulues i sistemit vlerave qytetëruese praktikën e Pejgamberit a.s.. E paraqitëm atë kontekstin e nevojave aktualitetit tonë bashkëkohor, mënyrë ajo jetë një zgjidhje për problemet dhe brengat e kësaj kohe, dhe me qëllim themelimit një vizioni ndryshëm nga ai është i përhapur aktualitetin tonë e bazohet atë kufizohet vetëm materializëm, shumë i ngjan karakterit modern sesa atij qytetërues, duhet t'i bashkojë mes elementeve mirëqenies materiale dhe ngritjes vlerat shpirtërore. Këto janë disa elemente sistemin e edukimit Pejgamberit a.s. mbi bazat e vlerave dhe ndërtimit tyre zemrat e njerëzve, cilat konsiderohen bazë e rilindjes qytetëruese. Allahu xh.sh. thotë: (Shih: Er-Rrad,11)

Përktheu dhe përshtati nga gjuha arabe, Vedat Shabani, burimi: vvvvyr. hiramagazine.comlarchivesjtitle1634

Lekat BULAZITUSIT ISAIA 31

Kategoritë cilave nuk u jepet zekati

Mr. Ejup Haziri

“Nëse lëmoshat i jepni haptazi, ajo është mirë, por nëse ato ua jepni varfërve fshehurazi, ajo është edhe e mirë për ju dhe Ai ua largon (me punë mira) këqijat. Allahu është 1 njohur hollësisht për veprat tuaja. (El Bekare, 271)

ë temat paraprake kam shtjelluar detajisht JN rrenë përfituese zekatit, ku kam

elaboruar tetë kategoritë u takon zekati, ndërsa këtë temë tematika kryesore do jetë kategoritë cilave nuk u takon zekati. Se kush janë këto kategori cilave u ndalohet dhënia e zekatit atyre dhe përse ndalohet një gjë e tillë, përgjigjet rreth tyre do jenë objekt diskutimi brenda këtij punimi. Ndonëse, fillim duhet potencoj se përfshirja e gjithë kategorive fjalë brenda një punimi tillë është e pamundur, andaj, do shpjegohen dhe studiohen secila veç e veç.

Kategoritë cilave nuk u jepet zekati

Sa u përket kategorive nuk mund jenë ombrellën përfituese zekatit, mund themi se për disa prej tyre dijetarët janë dakorduar e për disa tjera nuk janë një mendimi. Prej kategorive nuk u jepet zekati janë: Pabesimtarët, ateistët dhe armiqtë luftues ndaj Islamit, pasurit, fuqishmit me potencial pune, afërmit sikurse djali për babain apo anasjelltas, pastaj bashkëshorti për bashkëshorten dhe anasjelltas, për fisin Benu Hashim apo për pasardhësit e Pejgamberit etj. Këto kategori dhe disa tjera kanë lidhshmëri do trajtohen veç e veç brenda këtij punimi.

Politeistët, ateistët dhe luftuesit e islamit

Dijetarët myslimanë janë një mendimi se politeistëve, ateistëve dhe atyre e luftojnë islamin, nuk u jepet asgjë nga zekati. Konsensusi i tyre gjen mbështetje tek fjalët e Allahut Lartësuar ku thotë: “Allahu ua ndalon t'u afroheni vetëm atyre ju luftuan për shkak fesë, ju nxorën prej shtëpive tuaja dhe ndihmuan dëbimin tuaj: ju ndalon miqësoheni me ta. Kush miqësohet me ta, tillët janë dëmtues vetvetes.” (El-Mumtehineh, 9). Sigurisht se një individi tillë nuk i jepet asgjë nga zekati, sepse ai e lufton Islamin dhe myslimanët, andaj edhe dhënia atij do nënkuptonte përkrahje ndaj tij karshi dëmit islamit dhe myslimanëve. Për këto kategori përmendura këtu, dijetarët janë një mendimi

dhe nuk përcillet ndokush ketë kundërshtuar. Përjashtim bën nëse është për përfitimin e zemrave tyre, siç mund jenë njerëz me besim luhatur, ri islam, jobesimtarë, për parandalimin e keqes: udhëheqës përmes tyre mund ndikohen tjerët: njerëz me influencë dhe ndikim, njerëz cilët jetojnë zonat kufitare me myslimanët, duke i stimuluar ata ta mbrojnë kufirin nga pabesimtarët dhe mos u shkaktojnë këqija myslimanëve.

Pra, ky ishte përjashtimi, përndryshe jomyslimanëve nuk u jepet nga zekati asgjë, ngase zekati merret nga pasurit mysliman dhe dedikohet për varfrit mysliman. E, këtë kontekst ai nuk merret nga jomyslimanët, ashtu siç nuk mund dhurohet për ta, me përjashtim asaj e cituam sipër. I Dërguari i Allahut kur e kishte dërguar Muadhin Jemen e kishte porositur banorëve jemenas t'ua bëjë ditur se pasurit e tyre duhet nxjerrë zekatin për varfrit e tyre. Juristët myslimanë duke e komentuar rastin e Muadhit kanë potencuar se pasurit e tyre përfshin myslimanët, ashtu siç varfrit e tyre i përfshin vetëm myslimanët. Ndërsa për sadaka- ndihma vullnetare, atëherë dijetarët myslimanë kanë potencuar se lejohet dhënia edhe për pabesimtarë. këtë kontekst Imam Shafiu thotë: “Nuk ka asgjë keqe pabesimtarit t'i jepet nga sadakatë vullnetare, por jo ato obligative (si zekati e sadekatul-fitri), ngase Allahu i ka lavdëruar ata japin dhe u ndihmojnë tjerëvel il: “Ata janë për hir Tij u japin ushqim varfërve, jetimëve dhe zënëve robër.” (El Insan, 8). Ndonëse për këtë çështje, gjegjësisht dhënien e zekatit për jomyslimanë, Ibn Mundhiri ka treguar se për këtë ka konsensus (ixhma), disa dijetarë duke i pasur parasysh shumë elemente kanë potencuar se ithtarët e librave mund futen sidomos tek dy grupet e para përfituese zekatit: varfrit dhe ngratët. Transmetohet nga Ibn Ebi Shejbe Musanefin e tij se Omeri për fjalët: “Allahu caktoi obligim lëmosha (zekati etj.) t'ju takojnë vetëm: varfërve (nevojtarëve)...” (levbe, 60), thoshte se përfshin varfrit prej ithtarëve librit. Ikreme e bënte dallimin mes fukarave-të varfrve dhe

32 KESTE Lekat

mesakin-të ngratëve, duke konstatuar se varfërit janë nga myslimanët, kurse ngratët nga ithtarët e librit.''' Ebu Jusufi i kishte dhënë nga zekati i arkës shtetërore një plaku çifut, duke u bazuar pikërisht ajetin 60 kaptinës Tevbe, e pas kishte thënë: “E ky është nga ngratët-mesakinët e ithtarëve librit.”

Sidoqoftë, shumica e juristëve janë mendimit se nuk lejohet dedikimi i zekatit për jomyslimanë, duke u bazuar hadithin e Muadhit ku i Dërguari i Allahut e porositi atë: “.. lajmëroi ata se Allahu ua ka bërë detyrim zekatin për pasurit, i cili u kthehet skamnorëve tyre...” (Buhariu, nr. 1458). këtë kontekst Ibn Kudame thotë: “Nuk di mes dijetarëve ketë mospajtim rreth zekatit pasurisë nuk i jepet pabesimtarit.” (Mugni, vëll. II, fq.487) Neveviu veprën e tij kapitale “Sherh Muslim”, thotë: “Zekati nuk jepet për pabesimtarin (kafirin).” (Sherh Muslim, v.1, £. 197) . Ndërsa një pjesë tjetër e juristëve, si Zuhriu, Ibn Sirini dhe Zuferi duke u bazuar ajetin 60 kaptinës Tevbe, pastaj këtë ajet: “Nëse lëmoshat i jepni haptazi, ajo është mirë, por nëse ato ua jepni varfërve fshehurazi, ajo është edhe e mirë për ju dhe Ai ua largon (me punë mira) këqijat. Allahu është i njohur hollësisht për veprat tuaja” (El Bekare, 271), dhe disa athare, mendojnë se lejohet edhe dedikimi i tij për jomyslimanë, respektivisht për ithtarët e librit, me kusht jenë nevojtarë dhe mos dëmtohen myslimanët.

Nga e tëra kjo mund konstatohet se për politeistin, ateistin dhe ata luftojnë islamin dhe myslimanët, nuk u jepet asgjë nga zekati, ndërsa për jomyslimanët nga ithtarët e librit, ka divergjenca mes juristëve myslimanë. këtë kontekst Jusuf Kardavi pasi përmend argumentet e dy palëve dhe bën një balancim mes argumenteve tyre, thotë: “Baza apo esenca (në këtë çështje) është ajo se zekati rend parë duhet t'u jepet varfërve mysliman, ngase zekati është obligim i domosdoshëm për pasurit e myslimanëve, mirëpo nuk ka ndonjë ndalesë një pjesë nga zekati t'i jepet edhe dhimmiut, nëse me dhënien e tij nuk dëmtohen myslimanët e varfër, duke u bazuar ajetin e përmendur sipër është formë përgjithshme, veprimin e Omerit dhe mendimet e disa juristëve,

e kjo është maja e lartë e tolerancës para islamit askush nuk është ngritur.”“.Sigurisht se mendimi i parë gjen mbështetje madhe tek juristët myslimanë dhe shihet si mendim i preferuar dhe i përzgjedhur,

e mendimin e dytë e përfaqësojnë shumë pak juristë dhe ndonëse nganjëherë sipas disa transmetimeve

është bërë dedikimi i zekatit edhe për jomyslimanët, respektivisht ehludhimeh, praktika retrospektive gjatë historisë islame ka dëshmuar se ndarja e zekatit është e drejtë ekskluzive merret nga myslimanët e pasur dhe shpërndahet tek myslimanët e varfër. Por, ndoshta edhe

dedikimi i zekatit për jo-myslimanët ka ardhur si pasojë e mungesës pranimit tij nga ana e myslimanëve, për shkak panevojshmërisë tyre për një gjë

tillë, ashtu siç transmetohet edhe nga koha e Omer

ibn Abdulazizit, ku gjatë sundimit tij, nuk kishte njerëz pranonin zekatin, jo nga fakti se e shihnin veten turpëruar për ta pranuar një gjë tillë, mirëpo realitet nuk kishin nevojë për të. këtë kontekst Jahja ibn Seid thotë: “Më dërgoi Omer ibn Abdulazizi për shpërndarjen e zekatit dhe sadakasë rajonet e Afrikës. Unë e tubova pasurinë dhe kërkova varfër t'ua jepja atë, mirëpo nuk gjetëm asnjë varfër. Nuk gjenim ndokënd merrte, ngase Omer ibn Abdulazizi i kishte pasuruar njerëzit, atëherë unë me tërë atë pasuri bleva robër dhe i lirova gjithë ata.”

Dhimmiu-jomyslimani territorin islam

Juristët myslimanë e kanë trajtuar edhe çështjen e ehludhimeh” -jo myslimanët jetojnë territorin islam, se a duhet t'u jepet atyre nga zekati apojo, për shkak se ata kanë një tretman tjetër, jo vetëm për shkak vendit ku jetojnë, por edhe për shkak se kanë pranuar jetojnë sistemin e vlerave Islamit. Për këtë çështje, juristët myslimanë kanë këtë mendim: Nuk ka asgjë keqe myslimani t'ia dedikojë sadakatë vullnetare dhimmiut- jomyslimanit jeton territorin islam, ngase kjo do ishte kujdes njerëzor dhe pa marrë parasysh mosbesimin e tyre, nuk ndalohet atyre t'u bëhet mirë, përderisa ata nuk e luftojnë Islamin”, ashtu siç ka porositur Allahu: “Allahu nuk ju ndalon bëni mirë dhe mbani drejtësi

me ata nuk ju luftuan për shkak fesë, e as nuk ju dëbuan prej shtëpive tuaja, Allahu i do ata mbajnë drejtësinë.” (El Mumtehineh, 8)

Ky ajet, ka zbritur pas një ngushtimi shpirtëror myslimanëve ndaj pjesës tyre familjare ishin jobesimtar, ku Allahu i Lartësuar u lejon atyre t'u bëjnë mirë atyre nuk i luftuan dhe as i dëbuan nga shtëpitë e tyre. Esma, e bija e Ebu Bekrit tregon se nëna e saj kishte ardhur dhe kishte kërkuar ndihmë prej saj, andaj ajo kërkoi sqarim nga i Dërguari i Allahut se çfarë vepronte. I Dërguari i Allahut e porositi Esman mbaj lidhje me nënën e saj, ndonëse ajo ishte ende pabesimtare. (Buhariu, nr. 2946).

Imam Zutferi nga hanefitë është i mendimit se lejohet dhënia e zekatit për dhimmiun jeton brenda territorit Islam dhe është nën mbrojtjen e shtetit Islam, me kusht mos jetë prej atyre e luftojnë islamin. Ndërsa sa i përket sadekatul-fitrit, Ebu Hanife dhe nxënësi i tij Muhamedi janë mendimit se lejohet dedikimi i sadekatul-fitrit edhe për dhimmiun, duke u bazuar argumentet e ndryshme cilat kanë ardhur formë përgjithshme, si për shembull: “Nëse lëmoshat i jepni haptazi, ajo është mirë, por nëse ato ua jepni varfërve fshehurazi, ajo është edhe e mirë për ju dhe Ai ua largon (me punë mira) këqijat. Allahu është i njohur hollësisht për veprat tuaja.” (El Bekare, 271) Ebu Hanife dhe Muhamedi e arsyetojnë mendimin e tyre me faktin se Allahu i Madhërishëm nuk ka bërë ndonjë dallim mes një varfëri dhe një tjetri, por teksti kuranor i cituar sipër ka ardhur mënyrë përgjithshme.

Lekat BUEAZIUATUSIT UU 33

Mirëpo Ebu Hanife e ka kushtëzuar nëse sadekatul-fitri i dedikohet dhimmiut, duhet mos jetë ai person armik i islamit dhe person e lufton Islamin, përndryshe nuk duhet t'i jepet atij asgjë nga sadekatul- fitri. Megjithatë, si Ebu Hanife ashtu edhe Muhamedi dhe disa juristë tjerë e kanë lejuar sadekatul-fitrin për dhimmiun, janë mendimit se e vlefshme është dedikimi i sadekatul-fitrit për myslimanët nevojtarë se sa për dhimmiun.“' Myslimani gjithnjë vjen rend parë, andaj edhe lejimi këta juristë kanë paraparë, nuk nënkupton anashkalohet myslimani e t'u dedikohet sadakaja dhimmiut, përkundrazi pari duhet ndihmohet myslimani, e pastaj ndihmohen edhe tjerët jetojnë brenda territorit islam. Edhe këta fundit janë pjesë e shtetit islam dhe Islami ka paraparë ata mos anashkalohen por trajtohen mirë dhe me drejtësi.

Kur themi se atyre nuk u takon asgjë nga zekati, por nga sadakaja vullnetare, ndonëse ata jetojnë brenda territorit islam dhe kanë pranuar gjykimin e Islamit, kjo nuk nënkupton ata lihen pa ndihmë, assesi, ngase shteti e ka obligim përmes alternativave tjera nga thesari i shtetit t'u dal ndihmë atyre dhe t'ua plotësojë kërkesat e tyre. Omer ibn AbdulAzizi si udhëheqës i tërë myslimanëve, i kishte shkruar guvernatorit Basrës duke e porositur: “Shiko gjendjen e ehludhimeh-jomyslimanëve jetojnë territorin islam, atyre kanë arritur moshën e shtyrë, kanë humbur fuqinë dhe nuk kanë ardhura, cakto për ta një pagesë rrjedhëse nga pasuria e shtetit islam...”

Përfundim

fillim kam potencuar se brenda një punimi është e pamundur shpjegohen mirë gjitha kategoritë nuk mund jenë përfituese nga zekati obligativ, andaj këtë punim u mjaftuam me vetëm kategorinë e parë ka bëjë me politeistët, ateistët dhe luftuesit e islamit dhe me kategorinë e dytë me jomyslimanët jetojnë brenda territorit islam. E, punimet e radhës do shtjellohen kategoritë tjera mbetura. Mendoj se këto dy kategori i kam shtjelluar dhe i kam paraqitur formën e duhur.

(1) Sabik, Sejid, Fikhu's Suneh, v.1 £., 447-448. (2) Shafiu, El-Umm, Darul Marifeh, 1410-1990, v.2.£. 66)3) Taberiu, Xhamiul Bejan fi Te” vilil Kur'an, me recenzurë Ahmed Shakirit. Muesseseturr Rrisaletu, bot. 1, 2000,v14 f. 308.J4) Ebu Jusuf, El-Haraxh, bot.2, Tab'atu-s Selefijetu, f.177.)p) Kardavi, Jusuf, Fikhu”z Zekah, v.2 f. 707-708.(6) Ehludhimeh janë jomyslimanët (përkatësisht ithtarët e librit), cilët jetojnë

brenda territorit islam dhe kanë pranuar sundimin e udhëheqësit myslimanëve. Këta janë nën përkujdesjen e shtetit Islam. (7) Kardavi, Fikhuz Zekah, v.2 f. 703.18) Për këtë çështje shih tepër veprën kapitale hanefite: Bedaius-Sanaiu fi tertibish-Sherai, Alaudin Kasani, Sheriketul Matbuat el-Ilmijetu, 1327, v. 2. £. 49.(9) Ebu Ubejd, El-Emval, f. 46. Cituar sipas Kardavi, Fikhu'z Zekah, v. 2. £. 708.

34 KEZ Ahlok

Shkencëtarët vërtetojnë shenjat e Lotit

Harun Yahya

Ibulimet shkencore mbi gjithësinë flasin për ekzistencën e Zotit. Shkenca na shpie përfundimin se gjithësia ka një Krijues, i Gili është 1 përkryer fuqi, urtësi e dituri.

ee shtë feja ajo na tregon rrugën për njohjen e E Zotit. Për këtë arsye, është e mundur thuhet se shkenca është një rrugë e dijes përdorim për njohur dhe hulumtuar mirë vërtetat, për cilat bën fjalë feja. Megjithëkëtë, ditët e sotme, disa nga shkencëtarët flasin emër shkencës, mbajnë qëndrime krejtësisht ndryshme. Sipas pikëpamjes tyre, zbulimet shkencore nuk përfshijnë krijimin e Zotit. Përkundrazi, ata kanë formuar një konceptim ateist shkencës, duke deklaruar se nuk është e mundur arrihet tek Zoti nëpërmjet dhënave shkencore. Shkurt, ata pretendojnë se feja dhe shkenca janë dy nocione kundërshtim me njëri-tjetrin.Në vërtetë, kjo mënyrë e kuptuarit fesë është tejet e re. Deri pak shekuj parë, shkenca dhe feja nuk mendoheshin kurrë përplaseshin me njëra-tjetrën dhe shkenca pranohej si një metodë për provuar ekzistencën e Zotit. I ashtuquajturi konceptim ateist i shkencës, lulëzoi vetëm pasi filozofët materialistë dhe pozitivistë u shtrinë botën e shkencës shekujt 18 e 19. Pasi Çarls Darvini prezantoi Teorinë e Evolucionit (1859), qarqe bartnin një pikëpamje materialiste për botën, nisën mbronin ideologjikisht këtë teori, cilën e panë si një alternativë vend fesë. Teoria e evolucionit pretendon se gjithësia nuk është krijuar nga një krijues, por ka ardhur ekzistencë rastësisht. Për pasojë, u shpall se feja është kundërshtim me shkencën. Shkencëtarët britanikë Majkëll Baigent, Riçard Lei dhe Henri Linkoln u shprehën kështu lidhur me këtë çështje: Për Isak Njutonin, një shekull e gjysmë përpara Darvinit, shkenca nuk ishte e ndarë nga feja. Përkundrazi, ajo ishte një aspekt i fesë dhe fund fundit i shërbente e i nënshtrohej asaj..., por shkenca e kohës Darvinit mori formën e saj duke u ndarë nga konteksti, cilin kishte ekzistuar parë, dhe duke u shndërruar kundërshtare absolute dhe një depozitë alternative mendimi. Si pasojë, feja dhe shkenca pushuan punuari harmoni dhe iu kundërvunë njëra-tjetrës, ndërsa njerëzimi u shtrëngua gjithmonë e tepër

zgjidhte mes dyjave. Sikurse thamë sipër, e ashtuquajtura çarje mes shkencës dhe fesë ishte tërësisht ideologjike.

Teoritë mohonin krijimin, u rrëzuan nga vetë shkenca

Disa shkencëtarë besonin me zell materializëm, i vunë vetes kusht argumentonin se gjithësia nuk ka një krijues dhe për këtë qëllim trilluan teori ndryshme. Teoria e evolucionit ishte e njohura dhe e rëndësishmja prej tyre. Edhe fushën e astronomisë gjithashtu, u zhvilluan ide, si “teoria e gjendjes statike” apo “teoria e kaosit”. Sidoqoftë, gjitha këto teori mohonin Krijimin, u rrëzuan nga vetë shkenca.Sot, shkencëtarët ende mbahen pas atyre teorive dhe këmbëngulin

mohimin e gjithçkaje fetare, janë dogmatikë

dhe fanatikë, i kanë vënë vetes kusht për mos besuar Zotin. Zoologu i famshëm dhe evolucionisti anglez VVatson e pranon këtë dogmatizëm dhe sqaron për se ai dhe kolegët e tij e pranojnë teorinë e evolucionit: Teoria e Evolucionit është një teori

e pranuar përgjithësisht, jo për arsye se mund

provohet si e vërtetë përmes argumentimit arsyeshëm e koherent, po sepse alternativa e vetme: krijimi i veçantë, është krejtësisht i pabesueshëm. Ajo VVatson kupton me “krijim veçantë” është krijimi hyjnor. Sikurse pohon vetë, ky shkencëtar e sheh atë si “të papranueshëm”. Po për ç 'arsye2 Për arsye se kështu imponon shkenca” vërtetë, shkenca nuk imponon diçka tillë. Përkundrazi, shkenca provon vërtetën e krijimit. E vetmja arsye për cilën VVatson e sheh këtë vërtetë si papranueshme, është se ai i ka vënë vetes kusht për ta mohuar ekzistencën e Zotit. gjithë evolucionistët e tjerë i përkasin këtij qëndrimi. Evolucionistët nuk mbështeten shkencë, por filozofinë materialiste. Ata e shtrembërojnë shkencën përputhet me këtë filozofi. Një gjenetist dhe evolucionist i njohur i Universitetit Harvardit, Richard Levontin, e pranon këtë vërtetë: Nuk është puna se metodat a institucionet e shkencës, ndonjë mënyrë, na shtrëngojnë pranojmë një shpjegim materialist

botës dukurive, po përkundrazi, ne jemi detyruar për shkak pranimit tonë apriori”

Ahlak PEZA 35

shkaqeve materiale për krijuar një aparat hulumtimi dhe një grupim konceptesh prodhojnë shpjegime materiale, pavarësisht se sa mund jenë kundër intuitës, pavarësisht se sa mistifikues mund ngjajnë. Për tepër, materializmi është absolut, kështu ne nuk mund lejojmë Këmbën Hyjnore shkelë prag. Nga ana tjetër, sot, njëlloj si historinë e shkuar, ka shkencëtarë që, si kundërshtarë këtij grupi materialist dogmatik, pohojnë ekzistencën e Zotit dhe shkencën e shohin si një mënyrë për ta njohur Atë. Disa prirje zhvilluara SHBA si “Kreacionizmi” apo “Projektimi Inteligjent” argumentojnë nëpërmjet provave se gjitha qeniet e gjalla janë krijuar nga Zoti.

Përplasja mes fesë dhe shkencës mund jetë e vërtetë për disa besime mishërojnë shumë elemente besëtytnish krahas burimeve hyjnore Kjo na tregon se si shkenca dhe feja nuk janë burime kundërta informacioni, po përkundrazi, shkenca është metoda pohon vërtetat absolute siguruara nga feja. Përplasja mes fesë dhe shkencës mund jetë e vërtetë për disa besime mishërojnë shumë elemente besëtytnish krahas burimeve hyjnore. Sidoqoftë, kjo është jashtë diskutimit për Islamin mbështetet vetëm Shpalljen e pastër Zotit. Për tepër, Islami mbështet kërkimet shkencore dhe shpall se hulumtimi i gjithësisë është një mënyrë për njohur krijimin e Zotit. Vargu i mëposhtëm nga

36 KEZ Ahlok

Kur'ani trajton një çështje tillë: “A nuk e kanë parë qiellin mbi ta, sie kemi ndërtuar e zbukuruar” nuk mund gjesh asnjë çarël Tokën e kemi shtrirë dhe kemi vendosur male qëndrueshme dhe kemi bërë ajo nxjerrë bimë mrekullueshme

çift. Nga qielli zbritëm ujë bekuar, me cilin rrisim kopshte e drithëra për t'u korrur dhe pemë

larta hurmash, me vile vendosura njëra mbi tjetrën”. (Kaf, 6-7, 9-10) Sikurse lënë kuptohet vargjet e mësipërme, Kur'ani i nxit gjithmonë njerëzit mendojnë, arsyetojnë dhe hulumtojnë gjithçka

botën ku jetojnë. Për arsye se shkenca mbështet fenë, ajo e shpëton individin nga padituria dhe e bën mendojë mënyrë ndërgjegjshme. Ajo hap botën e mendimit njeriut dhe e ndihmon atë prekë shenjat e dukshme krijimit Zotit natyrë. Fizikani gjerman Maks Plank shkruan: “Kushdo është marrë seriozisht me punë shkencore çdo lloji, e kupton se hyrjen e portave tempullit shkencës janë shkruar fjalët: Duhet kesh besimi Kjo është

një cilësi, pa cilën shkencëtari nuk mund t'ia dalë mbanë”. Ekzistenca e gjithësisë dhe e qenieve gjalla nuk mund shpjegohet me anë rastësive. Shumë shkencëtarë kanë lënë gjurmë botën e shkencës, kanë pohuar dhe e pohojnë këtë vërtetë madhe. Sa shumë njerëzit mësojnë për gjithësinë, aq i madh bëhet admirimi i tyre për sistemin e saj përkryer. Çdo hollësi e re e zbuluar, mbështet krijimin mënyrë padiskutueshme. Shumica dërrmuese

e fizikanëve bashkëkohorë pranojnë vërtetën e krijimit, tash kur kemi hyrë shekullin e 21-të. David Darling, gjithashtu, pohon se as koha, as lënda, as energjia, as edhe një njollë a vrimë nuk ka ekzistuar fillim. Një lëvizje e shpejtë dhe e lehtë, një dridhje dhe një fluks i thjeshtë. Darling përfundon duke thënë se, kur u hap kapaku i kësaj kutie kozmike, përmes saj u shfaqën fijet e mrekullisë krijimit. Përveç kësaj, dihet tashmë se thuajse gjithë themeluesit e degëve ndryshme shkencës besonin Zotin dhe librat e Tij hyjnorë. Fizikanët mëdhenj histori, Njutoni, Faradei, Kelvini e Maksuelli janë vetëm disa prej tyre. kohën e fizikanit madh Isak Njuton, shkencëtarët besonin se lëvizjet e trupave qiellorë dhe planetëve mund shpjegoheshin përmes ligjesh ndryshme. Njutoni, megjithatë, besonte se krijuesi i Tokës dhe i hapësirës ishte i njëjtë, prandaj dhe, sipas tij, lëvizjet e tyre duheshin shpjeguar përmes ligjeve

njëjta. Ai thoshte: Ky sistem kaq i bukur i qiellit, planetëve e kometave mund ruajë vazhdimësinë vetëm nën urdhrat dhe zotërimin e një Qenieje ditur e fuqishme. Kjo Qenie qeveris gjithçka, jo si shpirt i botës, po si Zot mbi gjithçka, për llogari pushtetit Vet. Ai e meriton quhet Zoti, Sunduesi i Gjithësisë. Siç dihet, mijëra shkencëtarë kanë bërë kërkime

fushat e fizikës, matematikës dhe astronomisë, nga Mesjeta, janë një mendje me idenë se gjithësia është krijuar nga një Krijues i Vetëm dhe gjithmonë përqendrohen njëjtën pikë. Themeluesi i astronomisë fizike, Kepler, deklaroi besimin e tij fuqishëm Zotin një nga librat e tij, cilin shkruan: Përderisa ne, astronomët, jemi priftë-rinjtë e lartit Zot lidhje me librin e natyrës, na takon mendojmë jo për lavdinë e mendjeve tona, po, mbi gjitha, për lavdinë e Zotit. (Dan Graves, Scientists of Faith, 51)

Fizikani i madh Uilliam Tomson (Lord Kelvin), themeloi termodinamikën një bazë formale shkencore, gjithashtu E besonte Zotin. Ai i ishte kundërvënë fuqishëm teorisë evolucionit Darvinit dhe e kishte mohuar plotësisht atë. vitin 1903, pak kohë para vdekjes, ai deklaroi mënyrë palëkundur se “në lidhje me prejardhjen e jetës, shkenca... pohon pozitivisht fuqinë krijuese”.

Një nga profesorët e fizikës Universitetin e Oksfordit, Robert Mateus, deklaron njëjtin fakt librin e tij botuar vitin 1992, ku sqaron se molekulat e ADN-së janë krijuar nga Zoti. Mateus thotë se gjitha stadet vijojnë harmoni përkryer nga një qelizë e vetme deri tek një foshnjë e gjallë, pas tek një fëmijë i vogël dhe, fundi, tek një adoleshent. gjitha këto ngjarje mund shpjegohen vetëm përmes një mrekullie, sikurse gjitha stadet e tjera biologjisë. Ai shtron pyetjen: Si mundet që, një organizëm kaq i përkryer e i ndërlikuar, lindë nga një qelizë e thjeshtë dhe e vetme dhe si mund krijohet një Njeri madhështor nga një qelizë e vogël se pika e një i-je2

Ai arrin përfundimin se kjo nuk është asgjë pak se një mrekulli. Disa nga shkencëtarë tjerë, pranojnë se gjithësia është krijuar nga një Zot dh janë njohur e vlerësuar për zbulimet a punimet e tyre, janë:

Robert Boil (babai i kimisë bashkëkohore): lona Uilliam Peti (i njohur për studimet e tij mbi statistikat dhe ekonominë bashkëkohore), Majkëll Faradei (një nga fizikanët mëdhenj gjitha kohëve): Gregori Mendel (babai i gjenetikës, ai zhvlerësoi darvinizmin me zbulimet e tij shkencën e gjenetikës), Lui Paster (emri i madh bakteriologji, ai i shpalli luftë darvinizmit), Xhon Dalton (babai i teorisë atomike): Paskali (një nga matematikanët spikatur), Xhon Rei (emri mëi rëndësishëm historinë natyrore britanike), Nikolaus Steno (stratigraf i famshëm hulumtoi shtresat e Tokës), Karolus Lineus (babai i klasifikimit biologjik): Xhorxh Kuvier (babai i anatomisë krahasuese), Mathju Mauri (babai i oqeanografisë), Tomas Anderson (një nga pionierët fushën e kimisë organike).

vrvvvy.harunyahya.com, përktheu nga gjuha angleze Fejsal Spahiu

Analizë PA ZLASIT IU 37

Morfologjia e kokës shqiptarëve Kosovës

Agron M. Rexhepi, MD, PhD,

dhënat e fituara nga matjet e kokës kanë rëndësi prioritare hulumtimet antropologjike, sepse janë dhënat besueshme mundësojnë një studim statusit antropologjik popujve kuptimin kronologjik dhe mundësojnë krahasimin e vetive morfologjike popujve sotëm dhe popujve mëhershëm.

und bëhen matjet e kokës njerëzve M gjallë (cefalometria), por edhe skeletit

kokës (kraniometria). Këto dy metoda morfometrike plotësojnë njëra-tjetrën dhe mundësojnë studimin antropologjik (morfologjik) një popullate rrafshin kronologjik. përgjithësi koka (kafka) ka formë vezake me mbizotërim dimensionit gjatësor ndaj dimensionit gjerësor, ndahet pjesën kafkore (cerebrale) dhe pjesën fytyrore (faciale). Për qëllime klasifikimi popullatave bazë formës kokës, tepër ka ndikim pjesa kafkore (cerebrale) e kokës sesa pjesa fytyrore (faciale). 3,14,16 Nga gjitha krijesat krijoi Zoti ynë, njeriu është e vetmja krijesë e ka pjesën kafkore (cerebrale) kokës madhe sesa pjesën tytyrore (faciale). Rritja dhe ndryshimi i formës kokës bëhet nga lindja e deri moshën 25 vjeç. Gjatë tërë kësaj periudhe intensiteti i rritjes dhe i ndryshimit formës kokës nuk është i njëjtë.

Periudha nga lindja e deri moshën 7 vjeç karakterizohet nga rritja e shpejtë dhe uniforme e kokës. Kjo fazë është e ndikuar shumë nga faktorë brendshëm dhe jashtëm. Periudha e dytë e rritjes kokës fillon nga fundi i periudhës parë (mosha 7 vjeç) dhe vazhdon deri pubertet. Gjatë kësaj periudhe vërehet një intensitet i ngadalshëm i rritjes dhe i ndryshimit formës kokës. Periudha e tretë fillon nga puberteti dhe vazhdon deri moshën 25 vjeç. Kjo periudhë karakterizohet nga një rritje e theksuar e kokës, dhe sidomos rajonit frontal. 10

formën dhe madhësinë përfundimtare kokës ndikojnë faktorë shumtë endo- dhe ekzogjenë (pozita e kokës fëmijës gjatë gjumit, avitaminozat, mbajtja e kapelave ngushta, bartja e peshave mëdha mbi kokë, ndryshime mandibulë dhe muret laterale kokës sjell ushqimi i fortë, etj.).10 Po ashtu mendohet se edhe faktori endokrin ka ndikim formën dhe madhësinë e kokës (zonat me strumë endemike banohen kryesisht me njerëz kanë kokë brakicefale). (3,12,13,16) Me qëllim hulumtimit morfologjisë kokës popullatës kosovare, Institutin e Antropologjisë Sportive Prishtinë janë bërë matjet e

kokës tek 787 entitete, moshës 23—55 vjeç. Prej tyre 594 meshkuj dhe 193 femra. Entitetet i takojnë popullatës shqiptare Kosovës, zgjedhja e tyre ka qenë e rastit, kurse kriter i zgjedhjes ka qenë gjendja psiko-fizike normale, pa deformitete kokës e fytyrës, si dhe zgjedhurit kenë dhëmbë natyralë me formë normale tyre. Matjet janë bërë periudhën kohore 1997-2009. një entitet janë matur 17 ndryshore kokës, ndërkaq matjet janë bërë me instrumente klasike antropometrike, sipas Martinit.Ndryshoret e matura kokës:

1.Gjatkok gjatësia e kokës apo diametri anterio-posterior, 2.Gjerkok gjerësia e kokës apo diametri transversal, 3.Lartkok lartësia e kokës apo diametri vertikal, 4.Perikok perimetri i kokës apo dimensioni qarkor i kafkës:

5. Disgnop distanca gnathio-opisthocraniale,

6. Dismast distanca ndërmjet mastoideve,

7. Larmofty lartësia morfologjike e fytyrës,

8. Gjerfyt gjerësia e fytyrës:

9. Gjerman gjerësia e mandibulës,

10. Gjerzgor gjerësia e zgavrës orbitës,

11. Larzgor lartësia e zgavrës orbitës,

12. Diskjaor distanca ndërmjet skajeve jashtme zgavrave orbitale:

13. Diskbror distanca ndërmjet skajeve brendshme zgavrave orbitale,

14. Larthun lartësia e hundës,

15. Gjerhun gjerësia e hundës,

16. Trabuzë trashësia e buzëve:

17. Gjebuzë gjerësia e buzëve.

Me qëllim një studimi mirëfilltë morfologjisë kokës shqiptarëve Kosovës, dhënat nga matjet e kokës janë përpunuar dhe interpretuar veçan për meshkuj dhe veçan për femra. Nga dhënat e nxjerra janë llogaritur dhënat përshkruese statistikore, indeksi i kokës, indeksi i fytyrës, indeksi i hundës, është bërë kategorizimi i entiteteve bazë ndryshoreve matura, është hulumtuar aftësia predikuese e ndryshoreve caktuara, si dhe është hulumtuar

38 PISTE Analizë

1

struktura latente e ndryshoreve dhe indekseve kokës. Indekset (treguesit) e kokës paraqesin raportin ndërmjet dy ndryshoreve matura kokës (p.sh. gjerësi e gjatësi, lartësi e gjatësi, ose lartësi e gjerësi), përmbajnë informacione mjaft rëndësishme dhe mund jenë ndryshme. Për herë parë indeksi cefalik është përdorur nga anatomi suedez Anders Retzius vitin 1943. Vlera e indeksit cefalik është vartësi nga ndryshoret e lartshënuara kokës. Me vlerësuar një indeksi kokës, fjala vjen indeksit cefalik, ne jemi gjendje

përfytyrojmë , respektivisht tipin e kokës brenda çdo race a nënrace njerëzore.Indeksi cefalik mund jetë:

e Indeks cefalik horizontal ICH (raporti i gjerësisë e gjatësisë kokës):

e Indeks cefalik vertikal ICV (raporti i lartësisë e gjatësisë kokës):

e Indeks cefalik transversal ICT (raporti i lartësisë e gjerësisë kokës).

Indeksi cefalik horizontal (ICH) fitohet bazë formulës: Eu-EujGl-Op x 100

Gjatësia e kokës

Gjatësia e kokës njeriut rritet mënyrë rregullt, por jo edhe uniforme (raporti ndërmjet harkut parietal dhe harkut frontal) dhe korrespondon me gjatësinë e trurit tij. Gjatësia e kokës është faktor i rëndësishëm përcaktimin e indeksit cefalik horizontal (ICH) dhe formës kokës.

TABELA 1. KLASIFIKIMI I POPULLATËS MATUR BAZË GJATËSISË KOKËS SIPAS SHKALLËS LEBZELTER-SALLER

Gjatësia e kokës 1 Lebzelter-Saller Kokë shumë e shkurtër 169 Kokë e shkurtër 170 177 Kokë e mesme 178 185 Kokë e gjatë 186 193

Kokë shumë e gjatë 194 g

Meshkujt et Femrat

1 10.296 9 7 13.690

19 13.490 $ 54 1 28.046 146 1 26.090 97 1 50.390 281 1 50.190 $ 33 1 17.190 114 1 20.3Yo 8 2 11.096

Tabelën 1 është paraqitur shpërndarja e entiteteve matura sipas vlerave gjatësisë kokës. Kategorizimi i entiteteve bazë gjatësisë kokës tregon se pjesa dërrmuese e meshkujve (50.140) bëjnë pjesë kategorinë me kokë gjatë, pjesa tjetër është e shpërndarë tepër kategorinë me kokë mesatarisht gjatë (2695) dhe vetëm pak pak kategorinë me kokë shumë gjatë (20.590). Entitetet e popullatës femërore karakterizohen kryesisht me kokë mesme (50.3Y0) shkurtër (2890), dhe vetëm pak pak kategorinë me kokë gjatë (17.1Yo).

TABELA 2. PËRCAKTIMI I KUFIJVE MINIMAL DHE MAKSIMAL,SI DHE VLERËS MESATARE GJATËSISË KOKËS

Gjatësia e kokës Meshkujt Femrat Vlera minimale 168 mm 164 mm Vlera maksimale 209 mm 200 mm Vlera mesatare 188.77 mm 180.14mm

Nga dhënat e Tabelës 2 vërejmë se vlera mesatare e gjatësisë kokës, e llogaritur numrin e përgjithshëm entiteteve (veçan për meshkuj dhe veçan për femra) tregon se meshkujt kanë kokë gjatë (188.77 mm me variacione 168-209 mm), kurse femrat kanë kokë mesme (180.14 mm me variacione 164-200 mm).

TABELA 3. GJATËSIA E KOKËS NDËR POPUJ NDRYSHËM

Popujt Meshkuj Femra Autorët Kosova (shqiptarët) 188.79 mm 180.14 mm A. Rexhepi Shqipëria e Jugut 177Zmm - Po Kun Franca 184 mm - Po Kun Gjermania 188.8Mm - Braig Greqia 189 mm - Po Kun Serbia 182mm - Po Kun Rumania transilvane 182 mm 175 Reiner Bullgaria 189.022 mm 180.29 mm M. Popov Maqedonia 18740mm 179mm M.Popov

Nga dhënat e Tabelës 5, mund konstatojmë se meshkujt shqiptarë Kosovës, ndryshoren e gjatësisë kokës, tregojnë ngjashmëri madhe me entitetet e matura nga Gjermania sesa me entitetet e popujve tjerë paraqitur këtë tabelë.3,9,13 (vijon)

Aktuale PDIU 39

Sulmi i Baton Haxhiut ndaj besimit dhe mbulesës islame

Mr.Ajni Sinani

Mbulimi 1 miliona femrave myslimane - doktore, politikane, zonja para shtetesh, akademike, poete, shkrimtare, shkencëtare, juriste, ekonomiste, mjeke e deri femra rëndomta: mësuese, rrobaqepëse, amvise është një argument dhe dëshmi e pamohueshme për secilin njeri rezonon drejt dhe arsyeshëm - se mbulesa e trupit dhe kokës për femrën nuk është turp as shëmti, po nder dhe krenari.

a.s., kur ishte 40 vjeç, pranoi Shpalljen nga Zoti dhe u ngarkua me porosinë dhe mesazhin

t'i thërriste njerëzit rrugën e Islamit. Misioni i tij ishte aii paqes e i bashkimit popujve adhurimin e Krijuesit Vetëm, zgjati 23 vjet. Pas përfundimit me sukses, i Dërguari i Allahut u largua nga kjo botë dhe kaloi jetën e amshueshme, por na e la librin e Zotiti Kur'anin fisnik dhe veprën) Synetin e fjalët e tij) hadithin.

Nga një mjedis dhe shoqëri e paditur dhe xhahile, ai nxori gjeneratën mirë njeh njerëzimi. Me transformimin e asaj shoqërie, Muhammedi a.s. hapi një epokë re paparë historinë e gjithmbarshme. Emri i tij u i pavdekshëm dhe i respektuar si i asnjë njeriu tjetër. Pejgamberi a.s. erdhi për ta nxjerrë njeriun nga errësirat dritë, nga shtypja drejtësi, nga politeizmi dhe idhujtaria Njësinë e Allahut. Ai e liroi femrën nga padrejtësitë dhe i garantoi asaj drejtat e natyrshme i takonin e i takojnë.

Edhe Muhammedi a.s., sikurse edhe pejgamberët e mëhershëm Zotit, pati kundërshtarë. Ai 1 qe lutur Allahut ta forconte Islamin me njërin prej dy Omerave. Omer bin Hatabi pranoi Islamin dhe u një nga mbështetësit fuqishëm fesë dhe njëri nga prijësit e udhëheqësit dalluar historinë islame. Ai qe shembull për devotshmërinë, thjeshtësinë, drejtësinë dhe paanësinë e tij. Ndërkaq, Amr bin Hishami i njohur me nofkën Ebul Hakem (babai i urtësisë), me krenari pavend nuk E besoi Krijuesin e Vërtetë por vazhdoi besonte një zot tijin. Pejgamberi a.s. e quajti atë Ebu Xhehël (baba i injorancës). I tillë vdiq. E Ebu Xhehla kanë punuar dhe luftuar kundër Islamit, ka pasur gjithmonë. Kjo, sepse e Vërteta çdo kohë ka kundërshtarët e saj. mesin e atyre u mungon drita e zemrës, dritë e nevojshme i jep kuptim jetës njeriut, është edhe Baton Haxhiu. Ai ka një pështjellim kokën e tij, një çakordim vërtetë. Ai nuk di nga shkojë, rruga e tij nuk është e qartë. Atij i mungon drita hyjnore islame. Secili ka nevojë për Zotin, për dritën nuk mund ta

P: shumë se 1400 vjet parë Muhammedi

mohojë, pasi mohimi sjell pasoja. Nëse nuk e ndriçon zemrën drita e Kur'anit, errësira do ta devijojë edhe shumë rrugëtimin tonë, duke e bërë atë edhe kaotik. E tillë është gjendja e Batonit.

Nuk do ta bënim një vlerësim këtillë sikur mos kishte shfaqur ai një sulm paarsyeshëm e çuditshëm ndaj besimit dhe mbulesës islame.

Ai fillim shkrimit tij “Tre momentet e Aidës” sqaron: “Jam rritur afër një prindi (arsimtar), i cili ka bërë revolucion shkollimin e femrës dhe heqjen e ferexhes mbi kokat e tyre. I ruaj murin e shtëpisë fotot e viteve 60 (unë s'kam qenë i lindur atëherë) kur gjitha femrat kishin dalë qendrën e qytetit Gllogovc për bërë ushtrime gjimnastikë. gjitha kanë qenë veshura me veshje shkurta. Nga publiku përreth shikonin, dukej sikur ishte një festival cirkusi -balerinash mes një turme me qeleshe, që, inatosur deri flokë, prisnin fundin e keq atij defilimi. Tregimi i kësaj ngjarje ka pasur një përfundim: babai im ka mbetur i ngujuar për një kohë shtëpi, sepse do vritej nga hoxhët me tespi për një arsye vetme. lu ka hequr shamitë nga koka dhe i ka veshur me veshje shkurta dhe i ka bindur se duhet shkollohen dhe mos ndëgjojnë pleqtë me tespi. Kaq.” Baton Haxhiu vazhdon misionin e prindit tij arsimtar dhe punon për bindur sa shumë vajza reja dalin me veshje shkurtra e pantallona mini nëpër rrugët e Kosovës. Nëse do realizohet ëndrra e Batonin, atëherë Kosova do jetë një shtet unikal, sepse do dukej e gjitha si një festival cirkusi balerinash (me gjokse e kofshë zbuluara).

Batoni gjithashtu kujton: “Dhe po them edhe këtë herë se nuk i besoj zotit pashkolluarve dhe femrave mbuluara”.

Pra Zoti “i pashkolluarve dhe femrave mbuluara” (lexo i myslimanëve) nuk është Zoti edhe i Baton Haxhiut. Batoni nuk beson Zotin, Krijuesin e gjithësisë, Cilin E besojnë myslimanët. Jo ai paska një zot vetin. Pra ai nuk është një njeri me bindje myslimane, por me bindje prej mohuesilqatiri.

40 US Aktuale

Arabët kohën paraislamike bujkun e thërrisnin kafirIqafir, sepse ai gjatë mbjelljes mbulonte farën me dhë. Kurse pas Islamit, me këtë fjalë ata thërrisnin mosbesimtarin dhe jomyslimanin, sepse ai përmes pavërtetësi mosbesimit përpiqet mohojë vërtetën) imanin.

shkrimin “Shamia” Batoni shkruan: “Shamia si mbulesë e 'trupit' femrës, e harruar për një kohë dhe e mbetur si relikt, është rishfaqur pas kaq vitesh Kosovën e pavarur dhe po bëhet temë politike e shqyrtimit”.

Reagimi skandaloz kundër mbulesës islame dëshmon për një mendësi totalitare e përjashtuese fatkeqësisht sundon kokën e tij, ndonëse Konventa Evropiane e Drejtave Njeriut, cilën e ka pranuar edhe Kosova, nenin flet për lirinë e mendimit, ndërgjegjes dhe fesë, sanksionon: “Çdokush ka drejtën e lirisë mendimit, ndërgjegjes e fesë ...”.

Ky sulm i pajustifikueshëm adresë Islamit shkon dobi atyre janë interesuar fusin një frymë dyshimi e ndasie mes besimtarëve myslimanë.

Si thirrës islam nuk dua t'i gjykoj njerëzit, sepse dëshiroj t'i afroj dhe jo t'i largoj nga Islami. Dëshiroj, ndonëse kjo nuk është fuqinë time, t'ia mbush mendjen z. Batonit ta rishikojë pozicionimin e tij kundër Islamit dhe mbulesës islame.

Kjo, sepse Islam porta e pendimit dhe kthimit tek Allahu është e hapur gjithnjë. Islami nuk përjashton asnjë njeri, po nganjëherë qëllon disa njerëz largohen përkohësisht duke e ndier veten mëkatarë. Megjithatë, mëkatari mjafton pendohet dhe kërkojë falje nga Zoti, dhe pendimi do t'i pranohet.

Eshtë absurde dhe e papranueshme mbulesa islame cilësohet si relikt a shëmti për femrën.

Femra myslimane e vetëdijshme, me vullnetin dhe përzgjedhjen e saj, praktikon mbulesën islame. Me dhjetëra mijëra femra shkolluara jomyslimane, pranojnë fenë islame çdo vit anekënd botës, praktikojnë edhe mbulesën islame.

Mbulimi i miliona femrave myslimane - doktore, politikane, zonja para shtetesh, akademike, poete, shkrimtare, shkencëtare, juriste, ekonomiste, mjeke e deri femra rëndomta: mësuese, rrobaqepëse, amvise është një argument dhe dëshmi e pamohueshme për secilin njeri rezonon drejt dhe arsyeshëm - se mbulesa e trupit dhe kokës për femrën nuk është turp as shëmti, po nder dhe krenari.

Turp dhe shëmiti është mbulesa e trurit dhe mendjes, pengon kuptuarit e Vërtetës Hyjnore Islame. Turp dhe shëmti është zbulimi i gjoksit femrave, zbulimi i kofshëve tyre dhe kjo (zh) veshje e çoroditur. Turp dhe shëmti është jesh kundër mbulesës femrave dhe bësh thirrje për lakuriqësinë e tyre. Turp dhe shëmti është t'ua heqësh

femrave shamitë nga koka e t'i bindësh ato për veshje shkurtral

Për çdo individ përgjegjshëm, parësore duhet jenë familja e ndershme, shoqëria, rinia dhe shteti i shëndoshë e i fortë.

Nuk duhet shqetësohemi për ato vajza mbulohen

Përkundrazi, le shqetësohemi për ato vajza zhveshura, reklamohen si mall tregu, për ato mitura trafikohen nga rrjete organizuara kriminale, për skllavërimin modern femrës, për prostitucionin, drogën, alkoolin, për shthurjen dhe shkatërrimin e familjeve, pllakosin ditë e shumë shoqërinë tonë. shqetësohemi për zvetënimin e shoqërisë, mashtrimin, gënjeshtrën, hipokrizinë, krimin, dobësimin dhe këputjen e lidhjeve familjare, po e bëjnë shoqërinë gjithnjë e materialiste, kundërshtim me shëndetin moral e shpirtëror saj.

Ishte pikërisht edukata islame ajo ruajti e mbrojti popullin tonë, i cili u shqua nga tjerët për fjalën e mbajtur dhe për ruajtjen e nderit. Kjo tash duhet vitalizuar nga gjithë ne, nëse duam ta ruajmë rininë tonë.

Kjo gjendje ku është katandisur rinia (çdo ditë mësojmë për kronika zeza vend dhe jashtë), tregon vetëm keqen. E përse mos i edukojmë rinjtë tanë me edukatë fetare2 Jemi një popull i ri Evropë, një popull vital, energjik, inteligjent, kemi histori bashkëjetese, mund merret shembull nga tjerët.

Përse duhet jemi kundër etikës dhe edukimit fetar, secili sipas fesë tij, do na bënte një komb fortë, qëndrueshëm, besnik ndaj kulturës dhe traditës sonë, me një ardhme sigurt e ndritshme21

Përse mos i bashkohen kësaj pune fisnike e fisme edhe njerëzit si Batoni e tjerë, vend sulmojnë Islamin dhe dispozitat e tij, duke marrë pozicion armiqësor ndaj mbulesës nënave e gjysheve tyre21

Ata sulmojnë Islamin dhe vdesin, janë ngjashëm me Samiriun kohën e Musait, Jehudhënj Judën kohën e Isait, dhe Ebu Xhehlin kohën e Muhammedit a.s., shndërruar djaj vërtetë, ulur kudo.

Dyert e Islamit janë hapura për cilindo dëshiron vdesi si Omeri r.a. dhe shokët e tjerë Pejgamberit a.S..

këtë botë ka vend edhe për ata dëshirojnë jenë si Ebu Xhehli dhe idhujtarët arabë, por ata do shërbejnë si referencë negative dhe mallkimet e myslimanëve do t'iu adresohen atyre vazhdimisht.

Uroj z. Batoni mos shërbejë si referencë negative ardhmen

Ese PIT 4

Regkuptimi i kuptimeve - shkak për konfuzion

Safet Pllana

Mospërzierja e kuptimeve shprehje dhe kuptimësia e tyre e drejtë, rrezaton qartësi dhe lehtësim atë përpiqemi dhe kemi konsideruar si gjë mu kërkuar.

përkufizim 'keqkuptimit': 'Mundësia për

kuptuar keq ajo drejt diçka, moskuptim, mungesë e dëshirës për kuptuar mirë e drejt dikë a diçka, mungesë e harmonisë ndërmjet dy a shumë njerëzve, mosmarrëveshje”. (Sipas: vyvyvy.fjalorshqip. com)

Shpeshëherë (na)ndodhë përballemi me koncepte dhe shprehje cilat esencë janë kuptimta por për disa arsye marrin kahje ndryshme kuptimësi, dhe, rrjedhimisht, mungesa e drejtë e kuptimësisë tilla koncepte shpreh paqartësi dhe konfuzion substancial. Ky konfuzion dhe paqartësi, vazhdon thellohet pakuptimësi duke bërë individët, grupet shoqërore si dhe rëndomtit mos dinë se çfarë realisht po bëhet fjalë. Akoma keq, zanafilla e kësaj pakuptimësie shkon drejt mendimit vetjak fuqishëm, për mos thënë edhe privatizim i mendimit, për kaluar tek praksa dhe për përfundur tek mëvetësia atë kuptim pakuptimt.Rezultati i gjithë kësaj pakuptimësie, zatën, sjellë edhe ngjyrime shumta mbështjellura nën petkun e asaj gjithë menduan se “kjo, mu kjo ishte ajo e duhura”.

ecësh me kohën, emancipimi i gruas, drejat e njeriut, kur o kysmet, do ta bëj, po, po, janë disa nga shprehjet ardhura formë shumë përgjithshme cilat lënë për t'u keqkuptuar shumë. anën tjetër, mospërzierja e kuptimeve shprehje dhe kuptimësia e tyre e drejtë, rrezaton qartësi dhe lehtësim atë përpiqemi dhe kemi konsideruar si gjë mu kërkuar.

fjalorin e filozofisë, gjejmë këtë përkufizim lirisë, “mundësia njeriu mendojë, sillet, veprojë, vendosë ose zgjedhë, sipas dëshirës vet,

1) uke shikuar fjalorin e gjuhës shqipe hasim këtë

pa ndonjë detyrim, shtytje apo dhunë jashtme. (sipas:

fjalorit filozofisë Ekrem Murtezait) Njëra ndër pyetjet, apo dilemat fundamentale shtrohet listen e shprehjeve keqkuptuara është ajo ka bëjë me lirinë e shprehjes. Kjo liri e shprehjes, a është absolute, apo është e kufizuar” Është e drejtë e secilit apo e një elite me tendenca provokuese”

Qasje racionale: liria e shprehjes, shikuar nga aspekti racional, është një ekspozim i mirëmenduar, i matur mundohet depërtoj tek ata nuk favorizojnë këtë gjë. Jo për shkak autorit apo tërësisht veprimtarisë tij, por për shkak specifikave dhe mesazhit përçon veprimi i tillë i menduar jetë nën hijen e lirisë shprehjes njërën anë dhe mundësisë lëndimit ndjenjave dhe pasojat eventuale anës tjetër.

Qasje tendencioze: A nënkupton liria e shprehjes shpifjen dhe akuzën ndaj tjerëve kanë identitet përkatës, apo thjesht kjo liri e shprehjes është një thikë me dy tehe e dizajnuar për therrë dhe për t'u vetmbrojturi2

Duke parë këtë skenë kësaj qasje, është e nënkuptueshme se individët, jo aq lirshëm e përpunojnë veprimin ta plasojnë mesin e atyre liria e shprehjes është pak e dëshirueshme. Kjo tendencë, zatën është një barometër për matur reagimet dhe qëndrimet e palës qasur.

Qasje unifikuese: liria e shprehjes, përmes qasjes unifikuese tenton proklamojë një shtrirje dhe indoktrinim mendimet, praktikat dhe realitetet e atyre janë shënjestër. Një qasje e tillë e lirisë shprehur, me dykuptimësi, duhet ketë trajtim veçantë pranim-marrje për shkaqe ruajtjes asaj është përkatësi për dikë.

Thënë shkurt, bota sot përballet me një sërë konceptesh dhe shprehjesh ekspozuara si shpëtimtare por ndonjëherë mjaftë kundërthënëse dhe rrezikshme për qarqet studioze.Ajo trajtuam lart, është një qasje ngjyrosëse e koncepteve krijon një favorizim dhe rivalitet ndër njerëz.Për fund, gjithë e mbajmë mend autorin e karikaturave Profetit Muhamed a.s. dhe kaosi u zhvillua, dhe e gjithë kjo nën ombrellën e lirisë shprehur. Kush do jep përgjegjësi për këtë liri shprehjes...7 dhe për shumë tjera mbase janë duke u bërë emër kësaj lire.

Mehmed Akif Ersoj Pjesë nga “Vaizi katedër”

Me tregimin fjalë, Mevlanat' 1 lartë me vërtetë

I ka shpalosur kuptim sa botët shikimit mësimnxjerrës:

Një i varfër me shtëpinë gati shembur,

Çdo ditë ia hidhka sytë asaj dhe i thoka:

“Shiko, mos u shemb pa lajmëruar parë,

Se, na ruajttë Zoti, marrim fund gjithë me mëdhenj e fëmijël” Kalojnë vite duke thënë kështu i varfëri...

Dhe një mbrëmje, kur kthehet shtëpi,

f PËR E gjen shembur me familjen zënë nën qërmadhal

mësë Kur e sheh i shkreti përballë këtë pamje hidhur,

ma U kthehet qërmadhave shtëpisë kthyer një grumbull gurë ë 4 Dhe nis t'i qortojë: “Pse s'thoni qenkam mashtruar 2

Ç'u bënë gjithato lutje, o shtëpia ime, mikja ime e vjetër2

pa vend mbeteshin jetimë fëmijët e mi, mbeta unël

A nuk thosha mos shembeshe pa lajmëruar”

A këtë, moj mizore, prej teje paskam shpresuar2

Ti s'paske ditur ç'do thotë marrëveshje, ligj, fjalë,

Turp qoftë për gjithë atë shërbim pata bërël”

Shtëpia gërmadhë, me një vinte si nga thellësitë,

Iu përgjigj njeriut: “Lëri ankesat e padrejtësitël

Tani po del përpara e qahesh me bërtitje2

Unë pata paralajmëruar, po kush ma vuri veshin 2

Nga gojët e çarave mureve mia i pandeve për plasaritje, jam lutur shumë pa pushim, o njeri i pakuptuari

Çdo radhë ti s'ke bërë tjetër veç gojën me baltë ma ke mbuluar Dhe unë ç'të bëja tjetër2 Kam pushuari..”

A s'është 1 njëjtë halli ynë me ngjarjen e treguar” Vetëm me këtë ndryshim: Ne kemi ende forca, Forcat nuk na kanë shterruari Edhe nëse me gabimet turrë-turrë kohëve shkuara Një pjesë e madhe e mureve na është shembur, I Themeli mban këmbë ndërtesën e popullit, - Është i shëndoshë. Domethënë se shpëtojmë sot Po bëhemi njeri. Duke u përpjekur lidhur dorë dorë... Përpjekja është aq shumë e mbarë sa njeriu bën çudil Sigurisht, mundesh nuk do thotë se ka ardhur vdekjal Edhe tjerë kanë rënë këtë gjendje parë, Mirëpo sot jetojnë dhe mirë se atëherël

I i Një popull i madh një herë e pati humbur luftën krejt

Ta Dhe pati rënë robëri. Një qrup njerëzish mençur

Nga gjiri 1 tij, pati menduar: “Ç'duhet bërë për shpëtuar””

Idetë e njerëzve atij kuvendi ishin derdhur shesh nji e nga nji. Dikush dëshironte ta shpëtonte ç'kish mbetur, me anë politikës: Një tjetër thoshte “Vatanin ushtarakët e shpëtojnël”

Njëri mendonte se vendi kish nevojë madhe për flotë,

Një tjetër kundërshtonte: “Jo, janë me domosdol” n Kush prirej nga arti, kush dëshironte sa shumë para,

Shkurt, nga çdo kokë kish dalë nga një zël

Vetëm një plak gjer atëherë vetëm kish dëgjuar,

fund ishte ngritur dhe kish thënë: “Shkollë e mëhallës na duhet” fillim fjala e shkretit s'ish kuptuar,

Aq sa dikush kish thënë për “i matufepsur” pa u menduar.

Plaku e kish shpjeguar qartë se ç'kish dashur thotë me atë fjalë, Shpëtimin te arsimi i popullit e kish menduar.

Nga Mehmed Akif Ersoj, FLETËT, Safahat I botoi: Logos-A, 2009. Shkup I përktheu: Mithat Hoxha 1 përzgjodhi E.A.

' Mevlana, Xhelaleddin Rumi (1207-1273). Sufiu i shquar dhe poeti i veprës poetike, “Mesnevi”.

Aktuale PISTE 43

Përse shumë perëndimor konvertohen islam'

Mr. Avni Islami

Mënyra e vetme e njerëzimit për gjetur shpëtimin botën e amshueshme është përmes besimit Islam dhe zbatimit rregullave fetare Islame këtë botë

onvertimi është vetëm një ndryshim i mendimit K dhe i pikëpamjeve filozofike. vërtetë nuk ka

sgjë materiale të. Kur mendimet e dikujt janë natyrshme dhe sinqerta, pastaj ailajo e ka lehtë konvertohet Islam. Nocioni Musliman nuk është titulli ose identitet i një kombi, komuniteti apo vendi dhe aq pak politikë nacionaliste apo filozofike. Nga gjuha arabe gjuhën shqipe nocioni Musliman do thotë “person i natyrshëm, i sinqertë, i ndershëm, real, i vetëdijshëm dhe i edukuar”.

Sintagma, Muslim Ummah nga shumë jo-musliman i referohet kuptimin politik, kombit global mysliman është një gabim apo keqkuptim serioz. Besimi Islam është shumë i natyrshëm dhe assesi nuk mundet inkorporohet asnjë ideologji politike. Themelorja e Islamit është besimi Allahun e Plotëfuqishëm dhe Pejgamberët e mirënjohur proklamohet me mirësjellje, bëmirësi, urtësi, 5 here falje ditë, agjërim, shkuarja haxh, dhe ndihmë tjerëve rast nevoje. realitet, Islami po rritet me shpejtë vendet perëndimore. Vetëm SHBA numri i krishterve kthyer Islam nga 10,000 vitin 1900 tani arrinë shifren 5 milion (disa nga autoritetet meren me këtë çështje pohojnë se ky numër sillet rreth 6.5 milion). Numri i qytetarëve amerikanë e përqafojnë Islamin është tejet i madh edhe ditëve sotit si mesin e bardhëve, njëashtu edhe racave tjera. Ajo mahniti tepërmi është se shumica dërmuese e konvertuarëve janë me përgatitje lartë shkollore apo mirë themi intelektual dëshmuar.

Unë po e përmendi vetëm një rast konvertimit një gruaje britanike Islam e quajtur Lauren Booth, 43 vjece, gazetare dhe publiciste e mirënjohur, e cila u konvertua herët. Ndoshta kjo nuk do bënte aq përshtypje po mos ishte kunata e Tony Blair (Toni Blerit) ish kryeministri britanik, dhe mos ishte intelektuale e nivelit lartë.

Secili lexues i lexon këto dhëna me siguri do pyeste, se cili është motivi i konvertimit Islam2

Një artikull i botuar kohëve fundit revistën fetare Krishterizmi Sot citon se mosha e konvertuarve Islam është 31. Numri i konvertuarve Islam është 3 herë i madh se i atyre e përqafojnë krishterizmin. ndalemi

te motivi. Janë gjithësejt 4 arsye motivojnë pjestarë e konfesioneve tjera kalojnë Islam, ato janë: Filozofia e Islamit është e thjeshtë dhe racionale, gjithë besimtarët kanë tretman barabart pavarsisht nga ngjyra apo statusi

i tyre social, Islami është religjion praktik, Islami nuk ka hierarki sunduese mbi besimtarët.

Një shtetas amerikan i kthyer islam, i intervistuar nga autori i librit, Muslimanët Amerikën Veriore, pohoj: se një numër jo i vogël i afro-amerikanëve po konvertohet Islam nga shkaku se disa kisha ende egziston racizmi. “Diskriminimin e përjetojmë nga qarqet kishtare, na bënë ndihemi shumë mirë me pranimin e Islamit, dhe Islami kurrë nuk kërkon nga ne braktisim kulturën e kemi trashiguar nga parët.” “Në realitet, ne afro- amerikanët u lindëm me krishtin zemër, e përqafuam ate dhe i qëndruam besnik krishtërimit, por a mos vallë duhet t'i pranojmë keqtrajtime apo abuzimet për t'i qëndru besnik krishterimit”” “Assesi jol Ajo çka iriton shumti është se gjitha këto kqija vijnë nga përfaqsuesit krishter.” “Për fat mirë shoqërit e civilizuar nuk ka segregacion pos dieleve ora 11 gjatë mbajtjës meshesi” Arsya tjetër e bënë Islamin tërheqës janë rregullat e mirëfillta, diciplina dhe rruga e drejtë jetë. pas, ky person pohon me sa vijon: Shoqëria jonë është e çorjentuar nga shkaku i mungesës diciplinës, sidomos qytete.” “Diciplina Islam na e rregullon mënyrën e jetës dhe na mbushë plot gjallëri, optimizëm dhe na liron nga urrejtja dhe këqijat tjera papranueshme për njerzimin.”

fund, egziston edhe një faktor tjetër shumë i rëndsishëm besoj se shumica e besimtarëve sapo kthyer islam e kanë qartë dhe magjepsen me te.

Islami rregullon jetën e secilit, pa patur nevojë rrëfehesh për mëkatin e bërë dhe kërkosh shpëtim te famullitari. vërtetë, Islami nuk i pranon këto dy elemente, por aii këshillon njerzit t'i ndjekin “Udhëzimet e Allahut Gjithëmshirshëm përmes librit tij shenjtë, Kuranit shpallur njerëzimit.

“Mënyra e vetme e njerëzimit për gjetur shpëtimin botën e amshueshme është përmes besimit Islam dhe zbatimit rregullave fetare Islame këtë botë” përfundon i sapo konvertuari afro-amerikan.

44 PENIS Sig përkujtim

100-vjetorin e lindjes Kjz. Selim Ef. Yvejsi (1983-2001)

Mexhid Yvejsi

4 maj 2013 u mbushën 100 vjet nga lindja e Hiz.Selim ef. Yvejsit. Hiz.Selim Yvejsi do kujtohet për një kohë gjatë, prej besimtarëve e atdhetarëve, si një hoxhë 1 ditur, 1 ndritur, arsimdashës, me bukur, orator, me një fjalor bashkëkohor.

Prejardhja familjare

fz.Selim ef. Yvejsi rrjedh prej një familjeje Hyicë gjakovare, një familje intelektuale, e

cila ndër shekuj, brez pas brezi, ishte bartëse e jetës arsimore, edukative, kulturore, fetare dhe atdhetare Gjakovë, Kosovë. Hfz. Selim Yvejsi lindi 4 maj 1913 Gjakovë. Është djali i mulla Abdurrahim Efendiut. Mulla Abdurrahimi Efendiu ishte biri i myderrizit Hfz.Muhamed Efendiut. Myderrizi, Hfz. Muhamed Efendiu ishte biri i myderrizit Hfz. Yvejs Efendiut. Myderrizi Hiz.Y vejs Efendiu ishte biri i Myderrizit Hfz. Jahja Efendiut... Hfz. Selim Yvejsi ishte i vogli prej katër djemve mulla Abdurrahim Efendiut. katër djemtë e mulla Abdurrahim Efendiut ishin hoxhallarë, dy prej cilëve, vegjlit, ishin hafëzë: Hfz. Hysniu dhe Hifz.Selimi. katër djemtë e mulla Abdurrahimit a mulla Himës, siç e thërriste populli, u bënë hoxhallarë shquar: myderriz Tahir ef. (1898-1984), mulla Ragib Efendia (1900-1984), Hfz. Hysni Efendia (1911-1954) dhe Hfz. Selim Efendia (1913-2001).Babai i katër djemve hoxhallarë, mulla Abdurrahim Efendia, ishte djali i myderrizit Hfz. Muhamed Efendiut, i cili kishte katër djem hoxhallarë, dy prej cilëve ishin njëri myderriz e tjetri hafiz. Emrat e katër djemëve myderrizit Hfz.Muhamedi Efendiut, gjyshit Hfz. Selimit, babait Mulla Abdurrahimit, janë: myderriz Salih Efendiu, Hfz. Ali Efendiu, myderriz Hifz.Iljaz Efendiu dhe mulla Abdurrahim Efendiu Babai i katër djemve myderrizi Hfz. Muhamed Efendiu, gjyshi i Hfz. Selim Efendiut, ishte biri i myderrizit Hfz. Yvejs Efendiu, ishte babai i pesë djemve, gjithë hoxhallarë, myderrizë e hafëzë: myderriz Muhamed Efendiu, myderriz Hfz. Ismail Efendiu, myderriz Hfz. Muhamedi Efendiu, mulla Jahja Efendiu dhe mulla Hysein Efendiu. Pra, ky është një rast i rallë, ndoshta i paparë, disa brezni - një shtëpi dalin kaq shumë hoxhallarël Mirëpo, kur do Zoti çdo gjë bëheti gjithë hoxhallarët e këtij trungu familjar, paraardhësit e Hfz. Selim Y vejsit, ishin jo vetëm hoxhallarë, po, madje çdo brezni, prej tyre

kishte myderrizë dhe hafizë, kishte edhe myfti, siç ishte Myftiu i Gjakovës - myderriz Hfz. Ismail Efendi Yvejsi, njëri nga udhëheqësit e Degës Lidhjes Prizrenit Gjakovë dhe pjesëmarrës Kuvendin e Lidhjes Prizrenit Prizren (1878). gjithë këta hoxhallarë, myderrizë, hafëzë, dijetarë, atdhetarë, janë pasardhësit e Yvejs Efendiut, i cili ka qenë Myderrizi i parë i Medresesë Madhe Gjakovës, e cila për afro tre shekuj i pati dhënë dritë krejt Kosovës...

Shkollimi, hivzi dhe manifestimi

Selim Yvejsi moshën pesë vjeçare mbeti jetim, sepse babai i tij, mulla Abdurrahimi, ndërroi jetë për kaluar jetën e vërtetë, 1918. Mbetën jetimë gjashtë fëmijë, katër djem e dy vajza, që, me ndihmën e Zotit, do t'i rriste e ëma, një nënë burrneshë, besimtare, punëtore, arsimdashëse. I rriti me dërrasë vekut, derisa u bënë zotët e vetes. Katër djemtë u bën hoxhallarë, dy prej tyre hafëzë: Hfz. Hysniu dhe Hfz. Selimi, kurse njëra prej motrave, Zylehaja, u hoxheshë.Selim Yvejsi mësimet e para i mori mejtepin e Xhamisë Hadumit. Ishte një nxënës i zgjuar, i pastër, me memorie fortë, ishte i sjellshëm dhe kishte bukur. Gjatë shkollimit mejtep kishte shumë shokë, moshatarë, po tepër shoqërohej me njërin quhej Xhafer Bokshi, djali i një zotërie nga Gjakova - Ahmet Agë Bokshi, një tregtar, atdhetar, besimtar. Selim Yvejsi dhe Xhafer Bokshi, pasi kryen mësimet e para mejtepin e Xhamisë Hadumit Gjakovë, vitin 1928, kur ishin moshën 13-14 vjeç, shkuan Prizren për mësuar hivzin te Hfz. Kemali. Kemal ef. (Shukri) Kajserliu (1888-1980), ka qenë një Hafëz i shquar, shërbente si imam Xhaminë e Sozisë Prizrenit. Tek ky dijetar i shquar, brenda dy vitesh, dy djelmoshat gjakovarë kryen hivzin, pra nxunë Kur'anin përmendsh.

Pasi kryen hifzin, dy hafëzët e rinj u kthyen Gjakovë, ku iu ba një pritje madhështore. Për hafëzët e rinj u organizua një ceremoni me tekbire, ashere e ilahi nga gjithë hoxhallarët e Gjakovës me xhematet e tyre, gjithë prakaluan nëpër Çarshinë e Madhe

Gjakovës deri xhaminë kryesore qytetit, Xhaminë e Hadumit.Përveç pritjes madhështore e ceremonisë, dy hafëzët e rinj, një rast i veçantë ai Gjakovë, u pritën pari lokalet e KBI, ku ua bënë për hajr hafëzët e moçëm dhe ulematë e kohës, ndër cilët ishin: Myftiu i Gjakovës, Hfz.Ibrahim Pallaska, myderrizi Islam ef. Nahi, Hiz. Ymer Guta, Hfz.Myftar Bokshi, myderizi Hfz.Fahri ef. Iljazi, myderrizi Tahir ef.Thaçi, Hasan ef. Dashi, Hfz.Idriz Hoxha, Hfz. Rushid Emra, Hfz.Hysni Yvejsi, Hiz.Bajram Agani, Jahja ef. Bakalli etj. . Gjashtë muaj vonë, Hfz. Xhafer Bokshi, sapo kishte mbushur 15 vjet, ndërroi jetë papritmas, vitin 1930. gjithë prej Zotit jemi,

gjithë tek Ai do kthehemi. Për Hiz. Xhaferin e shkurtër ishte kjo jetë, por insha' Allah e ka vendin Xhenneti

Diplomimi dhe shërbimi

Hiz.Selim Yvejsi, pasi u kthye nga Prizreni, vitin 1930 u regjistrua Medresenë e Madhe Gjakovës, ku diplomoi 1938. vitin 1938 doli gjenerata e parë e diplomuarve tek myderrizi i njohur i kohës - Hiz.Fahri ef. Iljazi. Me rastin e diplomimit tyre nga Sarajeva kishte ardhur një delegacion me Reisin (kryetarin) Xhemaludin Çausheviç krye dhe aty merrnin pjesë mysafirë shquar nga gjitha trevat shqiptare, cilët qëndruan bashkërisht tri ditë Medrese, Gjakovë. diplomuarit e gjeneratës parë nga Gjakova kanë qenë: Hfz.Teufik ef. Nahi, Hfz.Selim ef. Yvejsi, Jahja ef. Bakalli dhe Qamil ef. Ferizi. Shumica prej nxënësve myderriz Fahri Efendiut, pasi diplomuan, u bënë dijetarë shquar, atdhetarë e luftëtarë dalluar. Prej tyre vlen përmenden disa emra paharruar si: mulla Zekë Bërdynaj, mulla Ramush Shatri, haxhi Jahja Daci,

përkujtim PEZUMDUTSLTA 45

mulla Iljaz Broja, Hfz.Muhamed Gashi, mulla Hajriz Demaku etj. Hfz.Selim ef. Yvejsi i shërbeu popullit për se gjysmë shekulli, si imam, mësues dhe predikues disa nga xhamitë e Gjakovës: xhaminë e Haxhi Ymerit, atë Mahmud Pashës, Sefës, Mulla Jusufit, Sofës etj..

mejtepin e Xhamisë Haxhi Ymerit, “kohën e Italisë dhe Gjermanisë” (1941-1944) ai mësoi shumë nxënës, vlen përmendet prof. Nexhat H. Nahi, i biri i myderrizit Hasan efendi Nahi (1905-1991), përkthyesi i Kur'anit gjuhën shqipe. dokumentet sekrete Beogradit, publikuara nga dr.Hakif Bajrami, ndër hoxhallarët penguan shpërnguljen e shqiptarëve nga Gjakova e nga Kosova, përmendet edhe emrii Hfz.Selim Yvejsit. Aty, ndër tjera, shkruan: “Mulla Selimi kundërshtoi shpërnguljen...” Hfz.Selim Yvejsi ishte një hoxhë i ditur, pedant, bashkëkohor, orator, guximtar, atdhetar, ndër parët Gjakovë, Kosovë, filloi e praktikoi përdorimin e gjuhës shqipe shërbimet fetare.Deri më1980, Gjakovë ishte adet që, pasi varrosej i vdekuri, pjesëmarrësit xhenaze apo varrim ngushëllonin familjarët me shtrëngim dore. Kjo merrte kohë, sepse njerëzit prisnin rresht derisa t'u vinte radha, dhe kjo shi, borë, edhe kur dielli digjte.... një varrim, ku kishte shumë pjesëmarrës, Hfz.Selim Yvejsi, doli para popullit dhe iu drejtua me këto fjalë: ”Të nderuem bashkëqytetarë, nderuem vllazën besimtarël Ju lumshin kambët keni ardhël Nëse pajtoheni me mue, prej tashit për kryeshnosh, ngushëllime, mos zgjaten duert, por ngushëllimet bahen kështu, me dorë n'zemër. Besoj se kjo asht ma praktike, ma hygjenike...1 gjithë jo vetëm u pajtuan, por disa prej tyre madje thoshin: “Tlumtë hoxhë, pshtum”i Kanë kaluar mbi 30 vjet nga dita kur Hfz. Selim Yvejsi ndryshoi atë adet dhe sot, edhe pse ai nuk është këtë jetë, pjesëmarrësit çdo varrim zbatojnë këshillën e tiji Hfz.Selim Yvejsi ka qenë i riu prej hoxhallarëve brezit vjetër, ulemave moçëm, po erdhi dita kur u plak dhe u mëi vjetri prej rinjve...1 Ishte i vetmi prej ulemave vjetër Gjakovës kapërceu mijëvjeçarin e tretë, për përjetuar edhe luftën e viteve 1998-1999, por nuk e lëshoi Gjakovën, nuk e lëshoi Kosovën, derisa mbylli sytë Gjakovë, moshën 88 vjeç, 16 maj 2001. Ai do kujtohet për një kohë gjatë, prej besimtarëve, atdhetarëve, si një hoxhë i ditur, i ndritur, arsimdashës, si mësues, predikues, me një bukur, orator me një fjalor bashkëkohor...U varros 17 maj 2001, me nderime mëdha. përcelljen e fundit morën pjesë shumë qytetarë, hoxhallarë, jo vetëm Gjakovës, po edhe nga gjitha anët e Kosovës...1

46 PESTI Aktivitete

MYFTIU TËRNAVA MERR PJESË KONFERENCËN PËR DIALOGUN NDËRFETAR ORGANIZUAR NGA OSBE

18 shtator Myftiu i Republikës Kosovës mr. Naim ef Tërnava morri pjesë konferencën për dialogun ndërfetar organizuar nga misioni i Organizatës për Siguri e Bashkëpunim Evropë (OSBE).

këtë konferencë përfaqësuesit e bashkësive fetare, thanë se udhëheqësit fetarë kanë rol rëndësishëm forcimin e respektit dhe mirëkuptimit ndërmjet komuniteteve ndryshme Kosovë. Myftiu Tërnava tha se bashkësitë fetare Kosovë nuk kanë probleme mes vete, madje ato kanë një bashkëpunim ngushtë. Ai tërhoqi vërejtjen se edhe pas 14 vjet mbarimit luftës, bashkësitë fetare Kosovë nuk e kanë rregulluar pozitën e tyre juridike

“Të gjitha bashkësitë fetare pa dallim japin një kontribut çmuar kultivimin e bashkëjetesës e tolerancës dhe gjithnjë kanë dëshmuar se janë faktorë stabiliteti vend dhe gjithsesi këtë do vazhdojmë bëjmë edhe ardhmen. Dialogun ndërfetar nuk ka nevojë ta promovojmë, këtë e kemi dëshmuar përgjatë shekujve se ne duke jetuar pranë njëri tjetrit e jetojmë me realitetin pa asnjë dallim e diskriminim mbi baza fetare”, tha Myftiu Tërnava.

Kreu i kishës ortodokse serbe Kosovë, peshkopi Teodosije tha se kisha ortodokse ka mbështetjen e bashkësive tjera fetare përpjekjet e saj për mbijetuar dhe ruajtur vlerat e saj Kosovë.

Kurse Ipeshkvi i Kosovës, Dodë Gjergji, bëri thirrje për rritjen e përgjegjësisë ndërsjellë ndërmjet bashkësive fetare dhe institucioneve civile dhe shtetërore.

këtë debat morën pjesë edhe Udhëheqësi i Kishës Ungjillore Protestante Kosovës, Driton Krasniqi, dhe

D Çu las pa -—

Udhëheqësi i Bashkësisë Hebraike Kosovës, Votim Demiri.

Organizatori i këtij debate, shefi i Misionit OSBE- Kosovë Jean-Claude Schlumberger, tha se liritë fetare bëjnë pjesë kuadër lirive dhe drejtave themelore njeriut dhe si tilla duhet respektuar dhe kultivuar shoqëritë moderne, pra edhe Kosovë.

Myftiu Tërnava tërhoqi vërejtjen se edhe pas 14 vjet mbarimit luftës, bashkësitë fetare Kosovë nuk e kanë rregulluar pozitën e tyre juridike.

MYFTIU TËRNAVA PRITI PËRFAQËSUESIN SPECIAL SEKRETARIT PËRGJITHSHËM OKB-SË KOSOVËZ. FARID ZARIF

Myftiu i Kosovës, Mr. Naim Tërnava 11 shtator priti Përfaqësuesin Special Sekretarit Përgjithshëm OKB-së Kosovë, z.Farid Zarif, cilin e falënderoi për vizitën BIK, si dhe për kontributin dhe angazhimin e Misionit OKB për Kosovën.

Myftiu, po ashtu, e njohu z. Zarif me organizmin e funksionimin e BIK, pastaj me modalitetet e zhvillimit jetës fetare Kosovë, si dhe me sfidat e vështirësitë me cilat ballafaqohet BIK. Ndërsa, z. Farid Zarif tha se është i impresionuar me angazhimin e kontributin e BIK dhe Myftiut për promovimin e tolerancës, mirëkuptimit ndërfetar e ndëretnik..(R.SH.)

- —J)- N —€-— 0 s SS —S— —,€$—gç SE E—EHhË s ——— - fm ën E '—- VE En TM pr Tv. Ni

A -

4: i jj EJ ME I) 1

u ja

Li

MYFTIU I KOSOVËS, NAIM TËRNAVA PRITI AMBASADOREN E FRANCËS, ZNJ. MARYSE

Myftiu i Kosovës, Naim Tërnava 9 shtator priti takim njohës ambasadoren e Francës Prishtinë, znhj.Maryse. Myftiu Tërnava falënderoi ambasadoren franceze për kontributin e shtetit dhe popullit francez për Kosovën si para luftës pas saj si dhe pas pavarësisë fushën e shtetndërtimit. Po ashtu Myftiu Tërnava e njohu ambasadoren për punën e BIK, organizimin e jetës fetare Kosovë, funksionimin e institucioneve fetare arsimore si dhe forumeve BIK. Ambasadorja Maryse Daviet, falënderoi Myftiun për pritjen dhe për informimin mbi funksionimin e BIK. Ambasadorja franceze znj. Maryse Daviet çmoj lart edhe rolin e BIK dhe myftiut Tërnava ruajtjen dhe kultivimin e tolerancës e harmonisë ndërfetare vend. “Besoj shembulli i tolerancës fetare popullit shqiptar mund shërbej si shembull për popujt tjerë se si duhet respektohet besimi e njeri -tjetrit”, tha mes tjerash ambasadorja, zj. Maryse Daviet.

MYETIU TËRNAVA PRITI Z. DAVID SHENK

Myftiu Tërnava 13 shtator, priti z. David Shenk, i cili shoqërohej nga Pastori i Kishës Protestante Evangjeliste Kosovë, z. Artur Krasniqi.

Myftiu e njohu z. David Shnek për bashkëpunimin e BIK me gjitha komunitetet fetare vend. “Kosova është shembull shumë i mirë i bashkëjetesës, respektit dhe tolerancës ndërfetare, këtu do veçoja raportet e

Aktivitete p2DLUISTT U 47

mira edhe me Kishën ortodokse serbe Kosovë.”-tha mutftiu Tërnava.

z. David Shenk falënderoi Myftiun Tërnava për pritjen dhe çmoi lart kontributin personal myftiut dhe BIK ruajtjen dhe kultivimin e bashkëjetesës dialogut e tolerancës mes komuniteteve fetare Kosovë. “Më lejoni t'ju falënderoj për pjesëmarrjen dhe kontributin tuaj Konferencën ndërfetare mbajtur vite parë Universitetin e Yale. Nga ajo konferencë jam inspiruar shkruaj edhe një libër titulluar “a Muslim and a Christian in dialogue” është botuar edhe gjuhën arabe, parathënien e cilin e ka shkruar dijetari i njohur botëror Myftiu i Egjiptit Prof. Dr. Ali Xhumua, dhe shpresojmë shumë shpejtë përkthehet dhe botohet edhe gjuhën Shqipe, por do isha shumë i nderuar parathënien e botimit shqip ta shkruani ju i nderuar Myfti Tërnava” -tha z. David Shenk, kërkesë cilën Myftiu Tërnava e pranoi me kënaqësi.

MYFTIU TËRNAVA PRITI NJË DELEGACION NDËRFETAR NGA ZVICRA

Myftiu Tërnava 13 shtator priti një delegacion ndërfetar nga Zvicra i përbërë nga Mark Lenert- prift Kishen Protestante Payerne, Dominique Vensant- prift Kishën Katolike Payerne, Remy- është anëtarë i Kishës Protestante shoqëruar nga Mehdi Shahini, i cili ishte iniciues i kësaj vizite njohëse me Kosovën dhe komunitetet fetare vend për parë nga afër tolerancën dhe bashkëjetesën mes komuniteteve fetare Kosovë.

Myftiu Tërnava i falënderoi mysafirët zviceran për vizitën. “Në emër BIK dhe besimtarëve myslimanë lejoni falënderoi popullin dhe shtetin mik zviceran për ndihmën e dhënë Kosovës prej dekadash, si dhe për mundësinë i keni ofruar popullit tonë integrohet dhe ndjehet i lirë e i sigurt sikur vendin e vet dhe praktikon edhe besimin e vet lirshëm.

48 PEN TN Aktivitete

Myftiu i njohu mysafirët edhe me organizimin dhe funksionimin e BIK. Një pjesë fjalës tij Myftiu ia kushtoi edhe marrëdhënieve mira ndërfetare kultivojnë bashkësitë fetare Kosovë, për se Myftiu tha: “BIK është e përkushtuar këtë frymë dialogut, mirëkuptimit, bashkëjetesës e bashkëpunimit ta kultivojmë, ta forcojmë e avancojmë vazhdimësi “.

Mark Lenert falënderoi Myftiun për pritjen dhe për angazhimin e BIK për avancuar edhe tej dialogun ndëfetar, ngase vetëm kështu njihemi mirë dhe duke njohur njeri- tjetrin, do respektohemi edhe shumë e mirë. Delegacioni nga Zvicra vizitoi edhe FSI-në dhe Medresenë e Mesme “Alaudin” Prishtinë. Ky delegacion gjatë qëndrimit Kosove do kenë takime edhe me krerët e Komuniteteve tjera fetare. (R.SH.)

MYFTIU TËRNAVA PRITI FRANCOIS PEREZ

Myftiu i Kosovës, Mr. Naim Tërnava 18 shtator priti z. Francois Perez- këshilltar për Ballkan Këshillin Evropian Liderëve Fetar funksionon kuadër organizatës “Religions for Peace”. mesin e ftuarve Konferencën mbi Dialogun ndërfetar mbajtur 17 shtator 2013 organizuar nga OSCE, ku morën pjesë gjithë liderët fetar vendit, ishte edhe z. Francois Perez, një personalitet i shquar kishte shërbyer Kosovë

për disa vjet me radhë. Myftiu Tërnava falënderoi z. Perez për kontributin e dhënë Kosovë dhe njohu atë me nivelin e dialogun ndërfetar, ku myftiu fjalën

e tij veçoi: “Fatbardhësisht, Kosova nuk ka probleme

natyrës fetare për çka mund mburremi. Mirëpo, shqetësim i gjitha bashkësive fetare është moszgjidhja e pozitës juridike.” -tha Myftiu Tërnava.

z. Francois Perez tha se angazhimi i BIK për kultivimin e tolerancës ndërfetare është një kontribut i madh për Kosovën. z. Perez çmoi lart angazhimin dhe kontributin e Myftiu dhe BIK për tolerancë, mirëkuptim dhe harmoni ndërfetare. (R.Sh).

MYFTIU I KOSOVËS, MR. NAIM TËRNAVA PRITI KRYESUESIN E KOMISIONIT QEVERITAR PËR PERSONA PAGJETUR, Z. PRENK GJETAJ

Myftiu i Kosovës, Mr. Naim Tërnava, 5 shtator priti kryesuesin e Komisionit Qeveritar për Persona Pagjetur, z. Prenk Gjetaj, i cili shoqërohej nga z. Kushtrim Gara- udhëheqës i Njësisë KQPZH-së, z. Agim Gashi - shef i Komitetit Ndërkombëtar Kryqit Kuq dhe Kushtrim Kocin- zyrtar i KNNK-së - misioni Kosovë.

z.Prenk Gjekaj falënderoi Myftiun për pritjen e ngrohtë dhe për kontributin e BIK-së dhe bashkësive tjera fetare kanë dhënë lehtësimin e dhimbjeve familjarëve gjatë rivarrimeve dëshmorëve ranë altarin e lirisë gjatë luftës fundit vendin tonë.

Z. Gjetaj e njohu Myftiun me punën dhe angazhimin ka bërë Komisioni Qeveritar për Pagjeturit bashkëpunim me Komitetin Ndërkombëtar Kryqit Kuq dhe me institucionet e tjera rëndësishme për zbardhjen e fatit pagjeturve.

Myftiu Tërnava e falënderoi z. Gjetaj për vizitën BIK dhe çmoi rolin dhe kontributin e madh po bën Komisioni për qetësimin e familjarëve dhe vetë dëshmorëve me rastin e gjetjes dhe rivarrimit

tyre.” Puna po bëni ju, është e shenjtë dhe do keni shpërblim madh nga Zoti Fuqiplotë”- tha, ndër tjera, Myftiu Tërnava.

Myftiu Tërnava mysafirëve u dhuroi nga një libër Monografisë Imamëve dëshmorë luftës fundit Kosovë. (R.Sh.)

N I

4 F i pe YI

MYFTIU TËRNAVA PRITI KOLONEL SAFET SYLA

Myftiu Tërnava 13 shtator priti Kolonel Safet Syla - drejtor i Zyrës për Trashëgimi TMK pranë Ministrisë Punës dhe Mirëqenies Sociale. Kolonel Syla falënderoi Myftiun për pritjen e ngrohtë dhe kontributin ka dhënë BIK para, gjatë dhe pasluftës për Kosovë, e posaçërisht për UÇK-në. BIK ka dhënë kontribut çmuar dhe historia do mbaj mend dhe do shkruaj me shkronja ari analet e saj kontributin ka dhënë BIK gjatë gjithë historisë re Kosovës.” -tha kolonel Syla. Ai, po ashtu, e njohu Myftiun me punën e zyrës tij rehabilitimin dhe punësimin e ish- pjesëtarëve UÇK-së dhe TMK-së. Ndërsa, Myftiu Tërnava tha se lufta për liri është e shenjët dhe ne tani po shijojmë pavarësinë fal gjakut njomë bijve mirë, dëshmorëve ranë për lirinë e vendit tonë.

BIK ka pasur shumë pjesëtarë luftë prej cilëve afër 40 ka rënë shehid nga radhët e imamëve. (R.Sh.)

PËRFAQËSUESIT LAGJES KALABRISË KËRKOJNË NGA MYFTIU TËRNAVA, ANULIMIN E VENDIMIT MINISTRIT DARDAN GASHI

Një delegacion i përfaqësuesëve lagjes Kalabrisë (Veternikut) 18 shtator takuan Myftiun e Kosovës, Mr. Naim Tërnava, cilit i shprehen shqetësimin për pezullimin e lejes për ndërtimin e xhamisë lagjen e tyre nga ana e Ministrisë Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor.” Jemi këtu emër 700 familjarëve

Aktivitete PUTIN 49

lagjes Kalabria shprehim shqetësimin tonë lidhje me pezullimin e lejes për ndërtimin xhamisë. Për ne banorët ndërtimi i xhamisë është një nevojë, ne e kemi kërkuar dhe përkrahur ndërtimin e xhamisë.

Vendimi i ministrit Gashi është i pabazë dhe i ndikuar nga grupe interesit. Kërkojmë nga ju myfti përdorni autoritetin tuaj, vendimi i ministrit Gashi sa parë tërhiqet dhe vazhdojë ndërtimi i xhamisë, ashtu siç është paraparë.”

Myftiu Tërnava u tha përfaqësuese lagjes se është dijeni për atë çka ka ndodhur, dhe bashku edhe me kompetentët e KBI Prishtinë dhe Këshillit për Ndërtimin e Xhamisë do ndjekin rrugët institucionale e ligjore për tejkaluar sa parë këtë situatë. takim qe i pranishëm edhe kryetari i KBI-së Prishtinës, Bahri ef. Sejdiu.

PËRUROHET XHAMIA E RESTAURUAR “KOXHA SINAN PASHA” KAÇANIK

prani mysafirëve shumtë nga Bursa e Turqisë, krerëve Këshillit Bashkësisë Islame Kaçanikut, përfaqësuesve nga Kryesia e BIK si dhe këshillave BI-së Gjilanit, Ferizajt, Hanit Elezit etj, hoxhallarë, strukturave komunale, qytetarë shumtë morën pjesë hapjen e xhamisë restauruar “Koxha Sinan Pasha” Kaçanikut, shiritin përurues e kanë prerë z. Recep Altepe - kryetar i Bursës Turqisë, ef. Florim Neziraj - kryetar i KBI Kaçanik, z. Besim Ilazi - kryetari i komunës Kaçanikut, z. Farush Rexhepi - zëvendësmyfti i Kosovës, znj. Sengyl Ozan - Ambasadore e Turqisë Kosovë, z. Mahir Jagxhillar - Ministër i MAP-së. 11 gusht 2013 qyteti i Kaçanikut kishte festë, pasi u përurimi i xhamisë “Koxha Sinan Pasha” e restauruar nga komuna e Bursës me donatorë shqiptarë jetojnë Bursë Turqisë. Ceremonia filloi me këndimin e një ashereje kuranore nga ef. Mendu Rexha, e pastaj mysafirët i përshëndeti përzemërsisht kryetari i KBI-së Kaçanikut - ef. Florim Neziraj. Ai ka

50 PEN TN Aktivitete

bukur rinovuar, zbukuron edhe qytetin e Kaçanikut”. Ajo falënderoi edhe institucionet e Kosovës për kontributin e dhënë për realizimin e këtij projekti.

Pas fjalimeve, gjithë bashku vizituan xhaminë dhe objektet shoqëruese: abdeshanen, gusëllhanën (pastrimi i kufomave) dhe morgun, domosdoshme për qytetarët e Kaçanikut.

Pastaj, xhaminë e restauruar u fal namazi i drekës. Pas drekës, kryetari Ilazi dhe kryetari Altepe, kanë nderuar njëri-tjetrin me mirënjohje. Kryetari Ilazi i ka dhuruar atij një plaket me emblemën e UÇK-së, kurse kryetari i Bursës i ka dhuruar kryetarit Ilazi një plaket, cilën ndodhet një kamë metalike (shpatë), simbol i qytetit Bursës.

Kryetari i KBI-së, ef. Florim Neziraj, ka dhënë falënderuar pranishmit: Kryetarin e Bursës - z. Altepe, mirënjohje për donatorët dhe tjerët kanë kontribuar kryetarin e KK- Kaçanik - Dr. Besim llazin, zv. Myftiun për rinovimin e xhamisë. Poashtu KBI Kaçanik Dr. Fahrush Rexhepi, kryetarin e komunës Çairit - z. dhe KKi Kaçanikut 27 gusht kanë nënshkruar Izet Mexhidi, mysafiret nga Presheva dhe Medvegja me marrëveshjen e mirëkuptimit për kompensimin e

Prof. Rexhep Abazin krye. shpenzimeve për shërbimet e varrimit qytetarëve pastaj, gjitha figurat e shquara ishin komunës Kaçanikut. Shërbimet e varrimit

pranishëm, donatorët dhe gjithë ata kanë përfshijnë: lajmërimin, pastrimi (larja) e kufomës,

kontribuar dhe kanë mbështetur rinovimin e xhamisë. sigurimi i dërrasave,sigurimi i mbështjellësit ( qefinit)

KBI Islame Kaçanikut dhe besimtarët përgjithësi dhe ceremonia e faljes xhenazes. Kompensimi i dhe donatorët: Ali Bushi Fuad Alagiz, Ali Jedikardash, shërbimeve varrimit, sipas kësaj marrëveshjeje,

Ibrahim Alagëz, Nezir Gënxher, Abdullah Ëzturk, asnjë mënyrë nuk ndërlidhet me pagesën e anëtarësisë gjithë miqtë nga Bursa e Turqise, me cilët dhe ndaj KBI-së, çështje e cila edhe tutje mbetet

ardhmen do ketë bashkëpunim. “Kjo xhami raportet e deritashme qytetarëve (Nehat Hysa)

po përurojmë sot, është edhe ndër vjetrat ES, Es Kosovë, u ndërtua vitet 1593-94, rreth 420 vjet KT Ak i tëve inë ) E

parë nga veziri i madh, Koxha Sinan Pasha.

Rëndësia e restaurimit kësaj Xhamie sigurisht se është jetike edhe për vetë qytetin, pasi është objekti i parë me rëndësi i ndërtuar qytetin e Kaçanikut i shprehim edhe BIK, respektivisht Myftiut Mr. Naim Tërnava, i cili gjithherë ishte përkrahës yni secilin hap bëmë”.

Edhe kryetari i komunës, z. Besim Ilazi ka falënderuar donatorët për investimet e bëra rinovimin e xhamisë. Ai tha se ky tempull, përveç vlerave fetare, paraqet edhe një thesar çmuar vlerave historike për komunën e Kaçanikut.

ZvjMyittiu i BIK, Dr. Fahrush Rexhepi përshëndeti pranishmit dhe u përcolli përshëndetjet e ngrohta Myftiut Mr. Naim Tërnava, dhe theksoi: “Turqia

ri mik ——

e Ph TT. REN TI i e ar

5

i i çë

Krye me Rexhep Taip Erdoanin ka luajtur një rol KONFERENCA NDËRKOMBËTARE PËR rëndësishëm për mirën e shtetit Kosovës dhe BASHKËPUNIMIN KULTUROR vazhdon luaj ende rol rëndësishëm. Edhe ky RINJVE MYSLIMANË

përurim e dëshmon këtë” përfundoi ai.

Ndërkaq kryetari i Bursës, z. Altepe, ka thënë se Stamboll Turqisë, 31.08-01.-09 2013, u mbajt rinovimi i objektit xhamisë prezanton edhe vlera konferenca e tetë për rinj “International Conference trashëgimisë kulturore e shpirtërore popullit turk. of Muslim Youth Cultural Coorperation-Konferenca

Ambasadorja turke Kosovë, z. Ozan, fjalën Nërkombëtare për Bashkëpunimin Kulturor Rinjve e saj, ndër tjera tha: “Para një viti patëm përuruar Myslimanë”, oraganizuar nga International Youth

fillimin e punimeve, kurse sot po përurojmë këtë objekt Forum (LYFO), ku morën pjesë rreth 120 organizata

nga shumë se 50 shtete botës si dhe organizata ndryshme nga Turqia.

Temë diskutimi e kësaj konference ishte “Uniteti Mysliman”. këtë konferencë u diskutua përmes paneleve diskutimit, ku qëllimi ishte si arrihet një unitet sa i fuqishëm ndërmjet myslimanëve dhe rinisë islame. Aty u diskutua për ndikimin dhe rolin e disa faktorëve kyç këtë drejtim, si: edukimi, arsimi, ekonomia,teknologjia, mediet etj.. Departamenti i Rinjve i Kryesisë BIK edhe këtë vit mori pjesë këtë konferencë, ku u përfaqësua nga Mr. Fitim Gashi - udhëheqës i Departamentit, i shoqëruar nga Muhamed Mavraj-udhëheqës i degës Departamentit KBI- Pejë.

këtë konferencë mbajti një fjalë përfaqësuesi i BIRK-së, Mr. Fitim Gashi, i cili, pasi paraqiti vizionin dhe objektivat e Departamentit, vazhdim fjalës tij u përqendrua tek tema bosht e konferencës.

Përveç kësaj, përfaqësuesit e Departamentit Rinjve zhvilluan edhe disa takime me përfaqësues rinjve nga vendet e ndryshme islame si: Egjipti, Jemeni, Siria, Indonezia etj.. Ndër takimet ishte edhe ai me Z. Muhamed Musa Budak, Kryetar i TYFO.

Vlen përmendet se, pas përfundimit-përmbylljes konferencës, prani gjithë pjesëmarrësve, u këndua një Ilahi nga Muhamed Mavraj-udhëheqës i degës Departamentit KBI-Pejë. Ilahia u këndua tri gjuhë: Arabisht, Turqisht dhe Shqip. (Fitim Gashi)

ON E ËT Y SE d

ma qd 8 së, ËS Ke J AJ 5 i ad u 'k “, “E ë “i pu . sal F I i “së NI i PS qe Pl ngë u F a 7 J 3 ul Pa ë TI i I

i

BITIA ME XHAMI RE

mënyrë solemne, nën këndimin e tekbireve, Myftiu i Republikës Kosovës, Mr. Naim ef. Tërnava, merrte pjesë i shoqëruar nga bashkëpunëtorët e vet, përfaqësues KBI-së Ferizajt, dhe shumë xhematlinj, 3 shtator 2013 preu shiritin e hapjes xhamisë re ndërtuar fshatin Biti (Shtërpcë). këtë solemnitet fetar mori pjesë edhe Reis-ul ulemaja i BEM, Sulejman ef. Rexhepi me bashkëpunëtorë. Po ashtu këtë përurim

Aktivitete pU2DLI NS 51

morën pjesë nënkryetari i KK-së Shtërpcës, Beqir Fejzullahu, përfaqësues PK-së nga rajoni i Ferizajt etj.. fjalën e tij, duke u uruar xhaminë e re xhematlinjve kësaj ane, Myftiu i Republikës Kosovës, Mr. Naim ef. Tërnava, përveç tjerash, theksoi se Bashkësia Islame

e Kosovës (BIK) ka qëndruar dhe përkrahur xhematin vazhdimisht duke u krijuar atyre kushte dhe ambiente

e hapësira bollshme për kryerjen e ibadeteve dhe obligimeve tjera fetare.

“Neve si Bashkësi Islame e Kosovës, na vijnë vazhdimisht kërkesa nga xhemati ynë anekënd Kosovës. Ne kemi nevojë ende për ngritur xhami reja. Xhamia ka luajtur rol ngritjen e shtetit islam, botës i solli liri, dije e prosperitet. Uroj dhe përshëndes edhe imamin Avdyl ef. Hasanin, i cili është një punëtor i palodhshëm dhe me vetëmohim pashoq ka insistuar dhe ka vepruar ngritjen e kësaj xhamie”, - është shprehur Myftiu Tërnava. Ai vazhdim pranishmëve u ka përkujtuar ajetin kuranor se ndërtimin dhe rindërtimin e xhamive e bëjnë ata besimtarë cilët e kanë besimin e thellë Allahun xh.sh. dhe Ditën e Gjykimit ... “Unë falënderoj edhe donatorin, po edhe organet komunale për kontributin e dhënë ky projekt sot jetë i ndërtuar. Këtu afër është edhe shkolla e fshatit, bashku do plotësojnë mozaikun e këtij fshati dhe dyja janë funksion xhematit dhe ndërtimit e edukimit gjeneratave reja” përfundoi Myftiu Tërnava.

Këtë solemnitet e kanë përshëndetur edhe kryetari i KBI-së Ferizajt Fehmi Mehmeti, Reis-ul ulema i BFM-së, Sulejman ef. Rexhepi, nënkryetari i KK Shtërpcës, Beqir Fejzullahu, dhe Rashid Xharuni - drejtor i institucionit Kosova për Ndihmë dhe Zhvillim (KAD). Imami i këtij fshati, Abdyl ef. Hasani, ka kryer me përkushtim e devotshmëri për 40 vjet radhazi dhe vazhdon kryejë detyrën e imamit, mualimit dhe vaizit këtë xhami. Ai ndihej shumë i lumtur dhe nuk mund t'i fshihte emocionet e gëzimit dhe haresë, “Rindërtimi i kësaj xhamie ka një rëndësi historike dhe strategjike për shkak konfiguracionit ka këtë anë. Falënderoj Kryesinë e BIK-së dhe organizatën nga Kuvajti, si dhe organet komunale, kanë ndihmuar këtë rast”, - u ka thënë pranishmëve Abdyl ef. Hasani.

fund këtij solemniteti u dhanë disa mirënjohje për gjithë ata kontribuan përfundimin e punimeve për rindërtimin e kësaj xhamie. Xhamia e fshatit Biti ka një sipërfaqe shumë se 2002. Llogaritet ketë hapësirë për ta falur namazin shumë se 300 xhematlinj. Ndërtimi i kësaj xhamie kishte filluar maj vitit 2012 dhe ka përfunduar po atë vit, 26 nëntor. Ndërtimi i saj është mundësuar nga organizata KAD bashkëpunim dhe me mbikëqyrjen e BIK-së dhe ka kushtuar 98 mijë euro. Xhamia e ka minaren lartë 30 metra. (R.Suma)

52 PESE Aktivitete

MIRATOCI ME XHAMI MODERNE

9108)2013 qytetarët e fshatit Miratoc dhe gjithë Lugina e Preshevës patën festë dyfishtë, për shkak se këtë fshat u përurimin Xhamisë re rindërtuar. Fshati Miratoc është i dyti për nga madhësia kumunën e Preshevës dhe ka mbi 1000 shtëpi e rreth 5000 banorë, 65 e cilëve, për shkaqe ekonomike, janë me punë dhe qëndrim përkohshëm shtete ndryshme Evropës. Ky fshat ka dy xhami. Njëra gjendet hyrje fshatit, kurse tjetra ndodhet brenda fshatit ose pjesën e re fshatit. Kjo faltore islame është rindërtuar kohët e fundit dhe gravitojnë mbi 200 familje. vërtetë, Xhamia e re për herë parë ishte ndërtuar vitin 1964, mirëpo para tre vjetësh banorët morën iniciativën për rindërtimin e saj. Për ta realizuar këtë, ata fillim zgjodhën këshillin për (ri) ndërtimin e xhamisë: Rexhep Fejzullahu (kryetar), Samet Hebibi, Gafurr Hyseni, Shaban Shabani dhe Muhamed Nevzadi. Këshilli fillim rregulloi anën pronësore juridike për vazhduar pastaj aksionin për tubimin e mjeteve nevojshme financiare. Kësaj iniciative iu përgjigjën shumica dërrmuese dhe pastaj qe shpallur tenderi për rindërtimin e xhamisë. Nga 15 firma ndërtimore nga Lugina e Preshevës, fituese u shpall firma “Vëllezërit Halili” nga fshati Miratoc, me kontratën shumë prej 104.000 eurosh (edhe hartimi i projektit), i cili pas u falas nga firma (vlera 4.000 euro). 15. 05. 2011 mënyrë solemne qe vënë gurthemeli për ndërtimin e Xhamisë për përfunduar punimet datën 09. 08. 2013, kur u përurimi i saj mënyrë zyrtare. hapjen solemne kësaj xhamie morën pjesë besimtarë fshatit Miratoc dhe fshatrave tjera, shumë imamë e hoxhallarë komunës Preshevës, kryetari i Kuvendit kumunës Preshevës - Dr. Ramiz Latifi, kryetari i KBI-së Preshevës - z. Fikret ef Limani, kryetari i Forumit Rinor Islam Preshevës - z. Bejtulla Veseli, kryetari i Bashkësisë lokale këtij fshati - z. Merxhan Memishi

etj. Prerjen e shiritit për përurimin e xhamisë e bëri - Prof. Agim ef. Hyseni, anëtar i Kuvendit BIK-së dhe sekretar i KBI-së Gjilanit. Me atë rast, ai, emër

Kryesisë dhe emër Myftiut Republikës Kosovës - Mr. Naim Tërnava, përshëndeti pranishmit dhe u uroi besimtarëve këtij fshati këtë vepër madhështore kanë bërë. Këtij tubimi madhështor

i parapriu leximi i disa ajeteve kuranore nga hfz

Orhan Ademi e pastaj u kënduan ilahi nga kori i Xhamisë. Programi vazhdoi me Raportin e Këshillit për ndërtimin e xhamisë. Haxhi Rexhep Fejzullahu, i cili shpërndau mirënjohje për kompanitë private dhe për individë fshatit Miratoc dhe fshatrave tjera, cilët kanë kontribuar dhe ndihmuar duke dhënë për hir Allahut për ndërtimin e kësaj xhamie.

fund imami i xhamisë - mulla Bedri ef Jetullahu përshëndeti pranishmit dhe i falënderoi për pjesëmarrjen. Vlen theksohet se për ndërtimin e kësaj xhamie ishte mbledhur fondi vlerën: 117 000 €, 176 000 F dhe 2 900 $. Nga ky fond, për ndërtimin e Xhamisë u shfrytëzuan 208 000 €. Nga donatorët mirë ishin gjithsej 96 650 €. Nga ky rekapitulim vërehet se rindërtimi i Xhamisë re kushtoi gjithsej 304 950 €.

Donatorët mira materiale për ndërtimin e Xhamisë re fshatin Miratoc janë: Zija Haliti 38 000 (ndërtoi minaren), “Cati” Miratoc 10 000 (dyer e dritare), “Univerzal” Miratoc 5 000 (dyer e dritare), Familja Ramadani nga Miratoci 10 000 (lyerja-fasadimi), Hesat Hesati nga Corrotica 7 000 (qilimat), “Rexhepi Comerc” Miratoc 4 000 (themelet), “Gipa” Rahovicë 800 (hibercug), “Riki” Geraj 350 (hibercug) dhe Milaimi Miratoc 400 (pllakat). Kjo xhami ka sipërfaqe 260m” dhe është me dimensione 13x20 m, ka sallat e faljes namazeve për burra e për gra, restaurantin dhe shatërvanin. (Lulzim Hasani)

PËRUROHEN XHAMIA ARBANAS DHE ROMAJË

Myftiu i Kosovës mr. Naim ef. Tërnava me bashkëpunëtorë, 12 shtator morri pjesë përurimin e xhamisë Arbanasit dhe Romajës (Prizren). ceremonitë e hapjes zyrtare Arbanas dhe Romajë, morën pjesë zyrtarë KBI-së Prizrenit,në krye me Lutfi ef. Ballëk , besimtarë dhe personalitete jetës publike.

fjalën e tij drejtuar pranishmëve, Myftiu Tërnava, emër Kryesisë BIK, e përgëzoi xhematin e Arbanasit dhe Romajës për këto dy xhami mrekullueshme, duke lutur Allahun këto xhami bukura edhe zbukurohen me xhemat dhe me zhvillimin e mësimeve fetare islame dhe se BIK vazhdimisht po angazhohet krijoj kushte

përshtatshme për xhematin faljet dhe ibadetet e

ndryshme bëhen komoditet, dhe se këtë drejtim

ka shumë kërkesa nga xhamati anekënd Kosovës për ngritur xhami reja sepse numrii xhematit dita ditës po shtohet dhe kërkesat janë rritje. Po ashtu edhe kryetari i KBI Prizrenit, Lutfi ef. Ballëk, i falënderoi

gjithë besimtarët kanë kontribuar për ndërtimin e xhamisë Arbanasit dhe Romajës. Xhamia e Arbanasit është xhami e re, dhe prej themelit e ka ndërtuar vetë xhemati i fshatit Arbanas, e me ndihmën e besimtarëve Komunës Prizrenit, cilët, këtë xhami e kanë ndihmuar forma ndryshme... Imam xhaminë e Arbanasit është Enes ef. Limani. Ndërsa

sa i përket xhamisë Romajës, ajo është xhami e vjetër,

mirëpo gjatë luftës Kosovë, 1999, hordhitë serbe e kanë minuar xhaminë duke e shkatërruar tërësi. Xhemati i Romajës, menjëherë pas luftës e ka filluar ndërtimin e xhamisë, por mungesë donacioneve, përfundimi i punimeve është vonuar deri këtë kohë. Kështu, KBI Prizren, brenda mundësive veta kishte tubuar mjete materiale nga xhemati i xhamive

Prizrenit. fundi, një donacion tejet i nevojshme

ka ardhur nga shoqata KAD, me seli Prishtinë, nëpërmjet Kryesisë BIK-së. Besimtarët e Romajës, e

Aktivitete pJZDLUUNIT U 53

falënderuan BIK për përkrahjen u ka dhënë atyre. Imam xhaminë e Romajës është Alush ef. Duraku. (Orhan Bislimaj)

SHKOLLA VERORE FERIZAJ

Departamenti i Rinisë KBI-së Ferizajt prej 1.07- 11.08.2013 ka organizuar aktivitetin Shkolla verore Ferizaj, i pari i kësaj natyre nga ky qytet. Nga mbi 300 kërkesa nga Departamenti i Rinisë qenë përzgjedhur afërsisht mbi 200 rinj, bëheshin pjesë e saj. Shumica e pjesëmarrësve kanë qenë nga Ferizaj, Shtimja, Kaçaniku dhe Vitia, kurse kërkesa ka pasur edhe nga qytete tjera Kosovës, por, për mungesë kushteve akomodimit, nuk janë pranuar gjithë. drejtë konkurimi kanë pasur rinj 12 deri 30 vjeç. Ky aktivitet mëton bëhet tradicional me synimin për t'i ndihmuar rinjtë për administruar racionalisht kohën e pushimeve verore duke u ngritur aspektin kulturor e edukativ dhe, njëjtën kohë, duke u zbavitur dhe argëtuar. Për 6 javë sa ka zgjatur ky aktivitet, studentët dhe nxënësit pjesëmarrës kanë pasur mundësi marrin informacione rreth këtyre lëndëve nga këta mësimdhënës: Arti i Këndimit Bukur Kur'anit Ilir Maliqi dhe Egzon Ibrahimi, Besim Gentian Jetishi, Adhurim Burim Krasniqi, Etikë Granit Zeqiri, Gjuhë angleze Sherife Sejdiu. Mësimi u organizua katër klasa. Çdo ditë pune, nga e hëna deri premten, nxënësit mbanin dy orë rregullta mësimi, e ndonjëherë edhe orë shtesë - e para orë. Çdo shtunë organizohej nga një aktivitet jashtëshkollor me gjithë nxënësit. Aktivitetet kryesore janë zhvilluar kuadër kësaj shkolle, kanë qenë: Turne sportiv, Shfaqje e videove edukuese dhe rekreative, Vizita e trajneres amerikane Stephanie Drotos, kuizi Kush do bëhet milioner ) Filmii Animuar Jetimi) Iftari, Aktiviteti kulturor për Çlirimin e Mekës, Aktiviteti kulturor për Natën e Kadrit ) Performaca Dita e Leximit,Testi Final,Ceremonia

54 PEN TN Aktivitete

Solemne Përmbyllëse, Rekreacioni Prevallë. .Më

10 gusht 2013 oborrin e KBI-së Ferizajt u mbyll kjo shkollë me një aktivitet rasti. këtë ngjarje

mori pjesë edhe përfaqësuesi i Departamentit Rinisë BIK-së, prof. Abedin Sadriu. Ai iu drejtua pjesëmarrësve me një fjalë rasti dhe vlerësoi lart këtë aktivitet e shprehu gatishmërinë e vazhdueshme për përkrahur nisma tilla. Ndërkaq, dielën, gjithë nxënësit me mësimdhënësit e tyre dhe me imamë KBI-së Ferizajt, organizuan një vizitë Prevallë, ishte aktiviteti i fundit, për t'i lëshuar kështu radhën organizimit edicionit dytë vitin e ardhshëm. (Gentian Jetishi)

N i om Ti SUPE,

HATME XHAMINË E HADUMIT

Leximi i Kur'anit xhaminë e Hadumit dhe disa xhami tjera Gjakovës tashmë është bërë traditë. Gjatë muajit Ramazan bëhet hatme (leximi nga fillimi deri fund i Kur'anit), d.m.th. çdo ditë lexohet nga një xhuz (20 faqe) dhe për 30 ditë lexohet i tërë Kur'ani. Kënaqësia xhami këtë vit ishte edhe e madhe për shkak pjesëmarrjes një numri madh nxënësve Medresesë Madhe Gjakovës, cilët e lexuan Kur'anin përmendsh, dhe kjo prodhonte kënaqësi veçantë për t'i dëgjuar. Para se fillonte leximi i Kur'anit, pranishmit me një fjalë rasti i përshëndeti imami i xhamisë - Florim ef. Mellova, i cili u uroi gjithëve muajin e Ramazanit, nxënësve u dëshiroi mirëseardhjen dhe xhematlinjve pranishëm dëgjim këndshëm leximit Kur'anit. Këtë lexim Kur'anit e plotësoi edhe shumë prania e koordinatorit ndërlidhës për Gjakovë, shqiptarit nga Turqia Hiz. Haki ef. Vatansever, ndihmën dhe kontributin e cilit e vlerësojmë shumë. Vlen përmendet se gjatë 30 ditëve leximit Kur'anit, morën pjesë një numër i konsiderueshëm i besimtarëve. (Florim Mellova)

XHAMIA QËRUAN TRADITËN E NAMAZIT TERAVISË ME HATME

xhaminë “Sinan Katip” Prizrenit vazhdon tradita e faljes namazit teravisë me hatme. Para pesë vjetësh, me iniciativën e hafiz Ismail Selimit nga Turqia dhe imamit xhamisë - hafiz Safet Hoxha, rinisi tradita e kishin mbajtur disa hafëzë kaluarën këtë xhami. Dy vitet e para dy hafëzët i falnin bashku, duke i ndarë nga dhjetë rekate teravive. Për tre vjet rresht vazhdoi t'i falte imami i xhamisë vetëm, i përcjellë nga disa hafëzë dhe xhemati. Duhet theksuar se sivjet xhemati këtë xhami është rritur shumë dhe kjo duhet nxisë edhe Këshillin e Bashkësisë Islame ndjekin këtë traditë mirë dhe vlefshme, cilën herët e kanë pasur qytetet tona, e ta ruajnë mos shuhet. (Mr.Abdunaser Sefa)

U MBAJTËN GARAT E TRETA REPUBLIKANE TE NJOHURIVE FETARE

51.08.2013 ambientin e Medresesë Mesme “Alaudin” Prishtinë u mbajtën Garat e Njohurive Fetare” nivelin shtetëror. Departamenti i Rinjve i BIK bashkëpunim me Departamentin e Gruas pranë BIK-së, e me përkrahje madhe nga Myftiu i Republikës Kosovës Mr. Naim ef. Tërnava dhe nga kryeimami, Sabri ef. Bajgora, për herë II-të organizuan “Garat republikane njohurive fetare”. pranishmëve fillim u drejtua Kryeimami i Republikës Kosovës Sabri ef. Bajgora i cili uroi gjithë garuesve fat dhe suksese garat e tyre, dhe duke i porositur hoxhallarët shtojnë përpjekjet e tyre punën me fëmijët nëpër xhamiat e vendit. këtë garë ishin pranishëm 20 Ekipe nga 20 Këshillat e Bashkësive Islame: Prishtinë, Istog, Lipjan, Skënderaj, Dragash, Gjilan, Kamenicë, Prizren, Rahovec, Suharekë, Vushtrri, Shtime, Ferizaj,

Vitia, Malisheva, Pejë, Klinë, Podujevë, Kaçanik, Drenas. finale u kualifikuan vetëm 7 ekipe: Rahoveci, Kaçaniku, Dragashi, Peja, Prishtina, Suhareka, Vushtrria. Vendi i parë i takoj ekipit nga Kaçaniku, nxënës hoxhës Mumin Shehu, kurse vendi i dytë i takoj ekipit nga Suhareka nxënës hoxhës Sabit Gashi , kurse vendi i tretë i takoi ekipit nga Peja nxënës hoxhës Sadik Hoxha. Fituesit garës i takoi çmimi Haxhi Nderi kurse shpërblimet u ndanë edhe për gjithë pjesëmarrësit tjerë. ( Fejsal Spahiu)

KRYESIA E BIK-SË SHTROI IFTAR PËR MËRGIMTARËT

Kryesia e BIK-së, përkatësisht Sektori për Diasporë, hënën, 5 gusht, shtroi iftar për përfaqësuesit e Diasporës, ku qenë pranishëm mërgimtarë tanë nga shtetet e Evropës dhe SHBA, si dhe përfaqësues Qendrave Islame-Shqiptare veprojnë vendet perëndimore. Qe ky iftari i parë shtroi Kryesia i BIK- për mërgimtarët tanë, i cili tash e tutje do bëhet tradicional. iftar qenë pranishëm Myftiu i Kosovës - Mr. Naim Tërnava, Ministri i Diasporës - Ibrahim Makolli, përgjegjësi për diasporë Kryesinë e BIK-së - Ekrem Simnica si dhe ftuar tjerë. Myftiu Tërnava, pasi përshëndeti, i falënderoi përfaqësuesit e mërgatës për pjesëmarrjen iftarin e shtruar nga Kryesia e BIK- së. fjalën e tij përshëndetëse ai vuri pah rolin e mërgatës sonë për lirinë dhe pavarësinë e Kosovës. Myftiu tutje çmoi lart edhe organizimin ka bërë mërgata jonë qendrat islame shqiptare, cilat, përveç rolit aspektin fetar, kanë luajtur rol rëndësishëm kultivimin e kulturës, gjuhës e identitetit tonë kombëtar e fetar. pranishmit iftar i përshëndetën edhe Ministri i Diasporës Qeverinë e Kosovës - z. Ibrahim Makolli dhe përgjegjësi për Diasporë Kryesinë e BIK- - Ekrem ef. Simnica. (R.Sh.)

Aktivitete PUTIN 55

KËSHILLI 1 BASHKËSISË ISLAME GJAKOVË, shpallë

KONKURS

PËR PLOTËSIMIN E VENDEVE LIRA PUNËS -

IMAM, HATIB DHE MUALIM KËTO XHAMI:

e xhaminë e Hadumit, lagjen Hadum, Gjakovë,

e mejtepin e Halil Efendisë lagjen Gecë Gjakovë,

e xhaminë “Mekke Mukerr-rreme” lagjen Sefë 2 Gjakovë,

e xhaminë e “Mahmud Pashës” lagjen M.Padhë Gjakovë.

KANDIDATËT E INTERESUAR DUHET T'I PLOTËSOJNË KËTO KUSHTE: 1. kenë kryer Medresenë, FSI-në ose Fakultetin e Studimeve Islame jashtë vendit (diploma e nostrifikuar nga Kryesia e BIRK) 2. T'i përmbahen Kushtetutës Bashkësisë Islame Republikës Kosovës, Rregulloreve dhe vendimeve Kryesisë dhe Rregullores Këshillit,

3. ketë aftësi komunikuese dhe organizuese çështjeve fetare

4. jetë i shëndoshë psikikisht dhe fizikisht,

5. mos ketë vërejtje për punën e tij nëse paraprakisht ka qenë punë.

DOKUMENTET E NEVOJSHME: KRAHAS KËRKESËS PËR PUNËSIM, DUHET BASHKANGJITUR EDHE KËTO DOKUMENTE:

e Diploma e Medresesë dhe Fakultetit,

e Certifikata e lindjes,

e Certifikata shëndetësore (pasi pranohet),

e Certifikata se nuk është nën hetime(pasi pranohet)

e Deklaratë me shkrim se do t'i kryej gjitha shërbimet fetare e Dëshmi mbi karakteristikat punë(nëse paraprakisht kanë qenë punë)

e CV dhënat personale, kualifikime ose dëshmi për aftësim profesional. (të gjitha dokumentet jenë origjinale).

VËREJTJE:

Dokumentet dorëzohen zyrën e KBI-së Gjakovë. Dokumentet e pakompletuara si dhe ato arrijnë pas afatit, nuk do merren shqyrtim.

Konkursi mbetet i hapur 19 ditë nga dita e publikimit revistën “Dituria Islame”.

56 PEN TN Aktivitete

KUVENDI MIRATOI NDRYSHIMET KUSHTETUTËN E BASHKËSISË ISLAME KOSOVËS

Kuvendi i Bashkësisë Islame Kosovës, mbledhjen e sotme (29 gusht) rregullt, ku qenë pranishëm 24 kuvendarë, nga 30 sa ka gjithsej, zgjodhi udhëheqjen e re. Me 20 vota, kuvendarët e BIK-së zgjodhën kryetar Kuvendit Fadil Hasanin - delegat nga medreseja e mesme “Alaudin”, i cili deri tash ka qenë nënkryetari i kuvendit, ndërsa nënkryetar (me 18 vota) u zgjodh delegati nga Gjilani, Agim ef. Hyseni.

Pas zgjedhjes udhëheqjes re, kuvendarët e Bashkësisë Islame Kosovës shqyrtuan Raportin e punës Kryesisë BIK-së për vitin e shkuar, cilin, pas një debati gjithanshëm, e miratuan me disa vërejtje e sugjerime.

Kuvendarët shqyrtuan e miratuan edhe Raportin e Komisionit financiar dhe Llogarinë Përfundimtare për vitin 2012.

Kuvendi i BIK-së, mbledhjen e sotme miratoi edhe Buxhetin e Kryesisë Bashkësisë Islame Kosovës për vitin 2013.

Këto pika rendit ditës është dashur shqyrtohen nga Kuvendi i BIK-së tremujorin e parë vitit, mirëpo, për shkaqe tashmë njohura edhe për opinion, kjo çështje është shtyrë deri tash.

Kuvendarët sot morën shqyrtim edhe draftin e Komisionit Kushtetues për ndryshimin dhe plotësimin e Kushtetutës Bashkësisë Islame Kosovës.

Kryetari i Komisionit Kushtetues, z. Xhavit Qerimi, para kuvendarëve dha një raport detajuar për punën e Komisionit nga themelimi, për hartimin e drafti, diskutimin publik nëpër këshillat e BIK-së dhe institucionet e BIK-së, si dhe për përpilimin e draftit përfundimtar.

Kryetari i komisionit, Xhavit Qerimi, tha se drafti ka qenë i gatshëm nga viti 2011, mirëpo ka qenë refuzimi kategorik i ish- kryetarit vihej rend dite deri sot Kuvendin e BIK-së.

Me votim, kuvendarët vendosën ta lexonin Kushtetutën nen për nen. Krahas draftit Komisionit Kushtetues, kuvendarët propozuan ndryshimin dhe plotësimin edhe disa neneve tjera.

Pas shqyrtimit dhe diskutimeve bëra, delegatët e Kuvendit Bashkësisë Islame Kosovës, me shumicë absolute votave, miratuan ndryshimet Kushtetutën e Bashkësisë Islame Kosovës. (R.Sh)

REAGIM NGA KËSHILLI I BASHKËSISË ISLAMEI1 PRESHEVËS DHE KËSHILLI I BASHKËSISËISLAME I BUJANOCIT

Preshevë-Bujanoc, 30 gusht 2013

Këshilli i Bashkësisë Islame i Preshevës dhe Këshilli i Bashkësisë Islame i Bujanocit reagojnë ndaj paraqitjes Nexhmedin Saqipit rrjetet sociale, mjetet e shkruara dhe elektronike gjoja si përfaqësues i besimtarëve Luginës Preshevës, si dhe ndaj deklarimeve tij kundër Myftiut Kosovës, z. Naim Tërnava.

Lidhur me këtë, ia bëjmë me dije mbarë opinionit shqiptar dhe gjerë se Nexhmedin Saqipi është kryetar i vetëshpallur i një ashtuquajturës Bashkësi Islame cilën e ka krijuar vetë Nexhmedin Saqipi dhe se ai nuk përfaqëson askënd tjetër përveç vetes tij dhe interesave ngushta dhe meskine tij.

Nexhmedin Saqipi asnjë mënyrë dhe me asnjë drejtë nuk përfaqëson besimtarët e Luginës Preshevës dhe as institucionet fetare islame Luginë.

Këshilli i Bashkësisë Islame i Preshevës dhe Këshilli i Bashkësisë Islame i Bujanocit, janë përfaqësuar Kuvendin e Bashkësisë Islame Kosovës dhe gjitha instancat e tjera këtij institucioni.

Prandaj, Këshilli i Bashkësisë Islame i Preshevës dhe Këshilli i Bashkësisë Islame i Bujanocit deklarojnë edhe një herë se janë pjesë organike e institucioneve Bashkësisë islame Kosovës dhe se qëndrojnë pas vendimeve Kuvendit Bashkësisë Islame Kosovës dhe institucioneve saj.

KUVENDI SHKARKOI KRYETARIN XHABIR HAMITI

Kuvendi i Bashkësisë Islame Kosovës, mbledhjen e jashtëzakonshme (me 23 vota për dhe një abstenim), shkarkoi kryetarin e deritashëm Kuvendit BIK-së, Xhabir Hamitin. Këtë vendim kuvendarët e morën bazë nenit 73 Kushtetutës Bashkësisë Islame Kosovës. Po ashtu Kuvendi vendosi mblidhet 29 gusht një seancë tjetër.

Kuvendi i BIK-së qe thirrur mbante mbledhje rregullt, mirëpo pas 6 orë diskutimesh nuk u arrit miratohej rendi i ditës, ngase kryetari i Kuvendit, Xhabir Hamiti, mënyrë kategorike kundërshtonte propozimin e shumicës kuvendarëve futej rendin e ditës për diskutim edhe drafti për ndryshimet e Kushtetutës BIK-së, është punuar nga komisioni kushtetues i mandatuar nga Kuvendi i Bashkësisë Islame Kosovës.

Pas një debati stërzgjatur prej shumë se 6 orësh, kryetari Xhabir Hamiti, mënyrë arbitrare, ndërpreu mbledhjen e rregullt Kuvendit BIK-së duke mos përfillur shumicën absolute delegatëve.

Anëtarët e Kuvendit, 24 prej tyre (nga 30 sa ka Kuvendi i BIK-së), mllefosur dhe indinjuar nga ky veprim i kryetarit Hamiti, nuk pranuan dilnin nga salla, por, me kërkesë tyre nënshkruar, vendosën mbanin mbledhje jashtëzakonshme. (R.Sh)

BASHKËSIA ISLAME NUK KA MARRË LETËR NGA POLICIA E KOSOVËS PËR Z. XHABIR HAMITI

Prishtinë, 30 gusht 2013

Dje, disa medie kanë raportuar se Bashkësia Islame është urdhëruar nga Policia e Kosovës t'i sigurohet transporti nga shtëpia punë dhe anasjelltas z. Xhabir Hamiti, si masë sigurie, pasi z. Hamiti, sipas medieve, qenka kërcënuar dhe paska kërkuar ndihmën e policisë.

Për hir vërtetës dhe informim drejtë e korrekt opinionit gjerë, i cili është vënë lajthitje dhe është dezinformuar, jemi detyruar dalim me këtë sqarim.

Kryesia e Bashkësisë Islame njofton opinionin e gjerë se nga Policia e Kosovës nuk ka marrë asnjë shkresë a dokument tjetër, me cilin i kërkohet t'i sigurohet transport z. Xhabir Hamitit. Madje, me përgjegjësi plotë, pohojmë se BIK vetëm përmes medieve është njoftuar z. Xhabir Hamiti qenka kërcënuar, ngase ai asnjë moment nuk ka deklaruar tek forumet e BIK- se ndihet i rrezikuar ose paska marrë kërcënime, çfarëdo qofshin ato.

Për korrektësi, njoftojmë opinionin se dje, derisa mbahej mbledhja e Kuvendit BIK-së, arkivin

NT 97

rpoiliki kasës asi Ms

ën i e Pe DEN - ET E kaj, Pun $ d isë Pesë LT KE ni Njesi n Pd ë Fra anën Ps di ji ages ë ve e de

si i i Baren

dh I E EL

tonë është dorëzuar një shkresë rrugë jozyrtare, e cila nuk ka bëjë me BIK-në, ngase shkresa fjalë, për cilën raportuan një numër i medieve, i drejtohet personalisht z. Xhabir Hamitit, cilit ia ka dërguar Policia e Kosovës, dëshmohet me nënshkrimin e tij, e ky pastaj rrugë jozyrate e solli tek ne. Për korrektësi ndaj opinionit, ne japim faksimilen e plotë, ku shihet qartë kjo shkresë i drejtohet z. Xhabir Hamitit dhe nuk ka bëjë fare me atë është shkruar dje medie.

Prandaj lajmin e dhënë dje e konsiderojmë një spekulim qartë për motive ulëta, për se është vënë lajthitje edhe Policia e Kosovës.

Është për ardhur keq disa medie trumbetuan me madhe se kanë arritur sigurojnë “urdhëresën” e Policisë Kosovës për BIK-në, por është çudi se si nuk e paskan parë shkresa i drejtohej z. Xhabir Hamitit e jo Kryesisë Bashkësisë Islame Kosovës. Kryesia e BIK-së një veprim tillë e konsideron tendencioz, ulët e qëllimshëm. Jemi bindur mediet tona kanë gjitha kapacitetet e duhura interpretojnë qartë një shkresë, ku është e qartë gjithçka. Misioni i medieve është për informuar drejt e mënyrë paanshme, e jo për dezinformuar e spekuluar.

Bashkësia Islame e Kosovës përkrah fuqishëm lirinë e medies dhe lirinë e fjalës, por është e shqetësuar se si një pjesë e medieve tek ne, emër lirisë, kanë ndërmarrë një fushatë denigruese kundër BIK-së, duke i ofruar opinionit shpifje, akuza e trillime nga ndryshmet, nuk kanë bëjnë asgjë me realitetin, por thjesht janë sajesa kanë për qëllim dëmtimin e imazhit Bashkësisë Islame Kosovës, madje funksion një grupi izoluar karrieristësh.

Kryesia e BIK-së fton mediet jenë paanshme, kryejnë misionin e tyre me nder e me profesionalizëm. Ne si Bashkësi Islame, si gjithmonë, jemi për një bashkëpunim hapur e korrekt, por pa u vënë agjenda askujt.

58 PSE Aktivitete

DEKLARATË PËR OPINION Prishtinë, 26 gusht 2013

Nga: KUVENDI I BASHKËSISË ISLAME KOSOVËS

Lënda: DR DEKLARATE PER OPINION

Bashkësia Islame e Kosovës ka ndjekur me vëmendje deklarimet dhe qëndrimet e fundit disa subjekteve politike e jopolitike për dhe rreth Bashkësisë Islame Kosovës.

Është e drejtë e çdo subjekti ketë qëndrimin e tij për ngjarjet zhvillohen shoqëri, mirëpo është e padrejtë, jodemokratike dhe e papranueshme tendenca për ndikuar, për t'u përzier apo edhe për diskriminuar një subjekt tjetër, aq tepër kur bëhet fjalë për një institucion fetar, siç është Bashkësia Islame e Kosovës, e cila merret me organizimin e jetës fetare islame vendin tonë. Mirëkuptojmë interesimin e opinionit gjerë, por edhe faktorëve politikë e jopolitikë për Bashkësinë Islame, ngase Bashkësia Islame e Kosovës është segment shumë i rëndësishëm i kësaj shoqërie, mirëpo ftojmë gjithë mos përpiqen ushtrojnë ndikim institucionet, forumet dhe bartësit e funksioneve BIK-së. Themi me përgjegjësi plotë se Bashkësia Islame e Kosovës

para Zotit, para popullit, para vendit e para akteve normative me cilat punon e funksionon. Deklarimi i Lëvizjes “Bashkohu”, përkitazi me zgjedhjen e Myftiut, është i papranueshëm për Bashkësinë Islame, institucionet dhe besimtarët islamë Kosovës. Asnjë lëvizje a subjekt politik a jopolitik nuk ka drejtë përzihet proceset brenda BIK-së, e paku procesin zgjedhor. Zgjedhjet BIK, si gjithherë, do mbahen përputhshmëri plotë me Kushtetutën dhe me aktet normative janë fuqi, larg çdo interferimi ndonjë subjekti kushdo qoftë ai. Po ashtu, për ne është befasues edhe qëndrimi i KLMDNJ-së për mbledhjen e fundit Kuvendit BIK-së. Me qëndrimin e shfaqur, KMLDNJ është vënë vetë lajthitje, po njëjtën kohë ka vënë lajthitje edhe opinionin publik, me se dyshim kredibilitetin dhe seriozitetin e një institucioni respektuar. Jo për replikuar me KMLDNJ-në, po për hir opinionit gjerë, e para gjithash për informim drejtë e korrekt, jemi detyruar themi se ato konstatime janë thënë deklarimin e KLMDNJ-së, jo nuk qëndrojnë, por janë spekulime pastra, cilat kanë për qëllim njollosjen dhe komprometimin e institucioneve dhe lidershipit BIK-së. I kujtojmë KMLDNJ-së dhe njëjtën kohë i sqarojmë opinionit gjerë se Kuvendi i Bashkësisë Islame ditën e martë ka marrë vendim kundër bllokimit institucioneve, kundër shantazheve, kundër fyerjeve e spekulimeve, me cilat janë ballafaquar BIK dhe përfaqësuesit e saj, tash e sa kohë. Me gjithë vullnetin e mirë tejkalojmë situatën bllokuese, kjo gjë ishte e pamundur, prandaj kuvendarët, me shumicën absolute votave, kanë marrë vendimin tashmë është i njohur për opinionin. Ftojmë gjitha subjektet e interesuara që, para se deklarohen dhe para se japin gjykim, marrin mundin njihen me realitetin, njohin mirë anën normative e mos bien pre e intrigave, spekulimeve dhe interesave karrieriste kujtdo qoftë. Prandaj u bëjmë apel gjithëve mos bien pre e fushatës denigruese është marrë kundër BIK-së, ngase BIK është institucion i konsoliduar e stabël, tashmë i dëshmuar ka përballuar stuhinë e kuqe moniste e okupimin dhe do përballojë edhe këtë “stuhi” ngritur gotë uji.

Bashkësia Islame e Kosovës punën dhe veprimtarinë e vet, me gjitha institucionet e saj, gjitha nivelet, duke nisur nga xhematet deri forumet larta, e kryen përputhje plotë me Kushtetutën e BIK- së, me Kushtetutën e vendit dhe me ligjet fuqi, transparencë plotë dhe duke iu përgjigjur nevojave e sfidave kohës.

Fadil Hasani Nënkryetar i Kuvendit BIK

ka forumet e saj kushtetuese e legjitime, si gjithherë, Si deri tash, do jenë nivel përgjegjësisë

KËSHILLI 1 BASHKËSISË ISLAME PODUJEVË, shpallë

KONKURS

PËR PLOTËSIMIN E VENDEVE LIRA PUNËS - IMAM, HATIB,DHE MUALIM KËTO XHAMI:

e xhaminë e fshatit Bajçinë dhe

e xhaminë e fshatit “Gllamnik”

KANDIDATËT E INTERESUAR DUHET T'I PLOTËSOJNË KËTO KUSHTE: 1. kenë kryer Medresenë, FSI-në ose Fakultetin e Studimeve Islame jashtë vendit (diploma e nostrifikuar nga Kryesia e BIRK)

2. T'i përmbahen Kushtetutës Bashkësisë Islame Republikës Kosovës, Rregulloreve dhe vendimeve Kryesisë dhe Rregullores Këshillit,

3. ketë aftësi komunikuese dhe organizuese çështjeve fetare

4. jetë i shëndoshë psikikisht dhe fizikisht,

5. mos ketë vërejtje për punën e tij nëse paraprakisht ka qenë punë.

DOKUMENTET E NEVOJSHME: KRAHAS KËRKESËS PËR PUNËSIM,

DUHET BASHKANGJITUR EDHE KËTO DOKUMENTE:

e Diploma e Medresesë dhe Fakultetit,

e Certifikata e lindjes,

e Certifikata shëndetësore (pasi pranohet),

e Certifikata se nuk është nën hetime (pasi pranohet)

e Deklaratë me shkrim se do t'i kryej gjitha shërbimet fetare e Dëshmi mbi karakteristikat punë (nëse paraprakisht kanë

qenë punë)

e CV dhënat personale, kualifikime ose dëshmi për aftësim profesional.

(të vjitha dokumentet jenë origjinale).

VËREJTJE:

Dokumentet dorëzohen zyrën e KBI-së Podujevës. Dokumentet e pakompletuara si dhe ato arrijnë pas afatit, nuk do merren shqyrtim.

Konkursi mbetet i hapur 19 ditë nga dita e publikimit revistën “Dituria Islame”.

Aktivitete PLUS TT 59

KËSHILLI 1 BASHKËSISË ISLAME DRENAS, shpallë

KONKURS

PËR PLOTËSIMIN E VENDEVE LIRA PUNËS - IMAM, HATIB DHE MUALIM XHAMINË E FSHATIT SHKABAJA (ISH GLLANASELLË)

KANDIDATËT E INTERESUAR DUHET T'I PLOTËSOJNË KËTO KUSHTE: 1. kenë kryer Medresenë, FSI-në ose Fakultetin e Studimeve Islame

jashtë vendit (diploma e nostrifikuar nga Kryesia e BIRK)

2. T'i përmbahen Kushtetutës Bashkësisë Islame Republikës Kosovës, Rregulloreve dhe vendimeve Kryesisë dhe Rregullores Këshillit,

3. ketë aftësi komunikuese dhe organizuese çështjeve fetare

4. jetë i shëndoshë psikikisht dhe fizikisht,

5. mos ketë vërejtje për punën e tij nëse paraprakisht ka qenë punë.

DOKUMENTET E NEVOJSHME: KRAHAS KËRKESËS PËR PUNËSIM, DUHET BASHKANGJITUR EDHE KËTO DOKUMENTE:

e Diploma e Medresesë dhe Fakultetit,

e Certifikata e lindjes,

e Certifikata shëndetësore (pasi pranohet),

e Certifikata se nuk është nën hetime(pasi pranohet)

e Deklaratë me shkrim se do t'i kryej gjitha shërbimet fetare e Dëshmi mbi karakteristikat punë(nëse paraprakisht kanë qenë punë)

e CV dhënat personale, kualifikime ose dëshmi për aftësim profesional.

(të gjitha dokumentet jenë origjinale).

VËREJTJE:

Dokumentet dorëzohen zyrën e KBI-së Drenasit. Dokumentet e pakompletuara si dhe ato arrijnë pas afatit, nuk do merren shqyrtim.

Konkursi mbetet i hapur 19 ditë nga dita e publikimit revistën “Dituria Islame”.

60

E E ej

Fr gë: VA

Fi

BUDISTËT E MIANMARIT DJEGIN SHTËPITË E MYSLIMANËVE

Një grup i budistëve ekstremistë Mianmarit kanë sulmuar disa shtëpi dhe dyqane myslimanëve veriperëndim këtij vendi, cilat i kanë djegur tërësisht.

Ky sulm i budistëve është kryer

dje pasdreke pas përhapjes spekulimeve se gjoja një mysliman paska sulmuar një femër budiste. Sipas një burimi policor, i cili kërkoi mbetej anonim, gjatë këtij sulmi nga budistët ekstremistë janë djegur dhe shkatërruar 35 shtëpi dhe 12 dyqane tregtare myslimanëve. Vlen theksohet se Mianmari nga viti i kaluar është shndërruar një skenë dhunës budistëve ekstremistë kundër myslimanëve këtij vendi, ndërsa qeveria dhe forcat e sigurisë këtij vendi jo vetëm nuk mbrojnë dhe mbështesin myslimanët përballë këtyre sulmeve, por shumë raste kanë marrë pjesë mënyrë drejtpërdrejtë dhunën e ushtruar kundër myslimanëve. Gjatë dhunës budistëve kundër myslimanëve Mianmarit gjatë vitit kaluar, janë vrarë dhe plagosur qindra persona,

I isë £, “i

' E

3 ba

h I

Fa

ndërsa mijëra tjerë kanë mbetur pa shtëpi dhe pa strehë.

BANKA FRANCEZE INVESTON NËTREGUN FINANCIAR ISLAMIK MALAJZISË

Banka franceze “Societe Generale”, me qëllim zgjerimit veprimtarisë saj shtetet islamike, shpërndan Malajzi letra huazimit islam me vlerë prej 300 milionë dollarësh. Banka “Societe Generale”, banka e dytë e madhe e Francës për sa i përket nivelit investimeve, ka njoftuar se ka marrë pëlqimin e Bankës Qendrore Malajzisë për shpërndarjen e letrave huazimit islam me vlerë 300 milionë dollarësh deri fund këtij viti. Funksionarët e kësaj banke franceze, natyrisht, për shpërndarjen e këtyre letrave duhet marrin gjithashtu pëlqimin e komisionit kombëtare për letra me vlerë Malajzisë. Banka “Societe Generale” e Francës, e cila aktualisht ka edhe një përfaqësi saj Dubai, ka vendosur fitimi i arritur nga shitja e këtyre letrave

huazimit islamik Malajzi,

investojë blerjen e pronës

Dubai dhe, këtë mënyrë,

rritë nivelin e ndikimit saj

tregun financiar Lindjes Mesme. Kjo bankë franceze është banka e dytë evropiane hyn veprimtarinë financiare islamike. Kohë parë “HISBC” e Anglisë ka filluar veprimtarinë e saj tregun financiar islam. Vlen theksohet se vitin 2012 shpërndarja e letrave huazimit islamik ka shënuar një rritje prej 45.

MALAJZIA PO BËNË PËRPJEKJE SHNDËRROHET EKSPORTUESIN MADH PRODHIMEVE HALLALL

Malajzia pasi ka zënë vendin e parë sferën e turizmit islamik, tani po bënë përpjekje bëhet eksportuesi i madhi prodhimeve hallall mesin e shteteve islame. Ministri i industrisë dhe tregtisë Malajzisë ka deklaruar se ky vend po bënë gjitha përpjekjet e veta për forcimin e kompanive brendshme me

qëllim mbulojë gjithë tregun botëror prodhimeve hallalle, treg ky i cili po rritet dhe zgjerohet për çdo ditë e tepër. Samuri deputet dhe njëkohësisht kryetar i komisionit për prodhime hallalle parlamentin e Malajzisë, deklaroi se Malajzia duhet shfrytëzojë

gjithë potencialin e vet për zhvillimin e industrisë hallalle mënyrë plotësojë nevojat e konsumatorëve prodhimeve islame mbarë botën bazë kërkesave tyre. këtë drejtim asgjë nuk duhet lënë anash duke marrë parasysh edhe paketimin

e produkteve. Sipas burimeve informative, Malajzia gjatë vitit 2012 dhe gjatë gjysmës vitit 2013, nga aspekti i prodhimit produkteve hallalle ka arritur

tërheq vëmendjen e shumicës

shteteve Lindjes Mesme, Amerikës si dhe Kinës, shtete këto cilat konsiderohen blerësit rëndësishëm prodhimeve hallalle. Aktualisht me shtimin e numrit myslimanëve mbarë botën, edhe tregu i prodhimeve islame ka shënuar rritje madhe nivel global.

PARIS FILLOI FESTIVALI I TETË NDËRKOMBËTAR PËR KULTURËN ISLAME

Festivali i tetë ndërkombëtar për kulturën islame filloi punimet Paris, i cili do zhvillohet për një javë rresht. Ky festival është organizuar nga instituti për kulturë islame Francë, ndërsa Senegali është mysafir nderi gjatë këtij edicioni i cili do ekspozon veprat lidhje me kulturën dhe civilizimin islam këtij vendi. këtë festival përveç programeve kulturore dhe fetare i përkasin Francës, një pjesë kryesore e veprimtarisë këtij festivali do t'i kushtohet prezantimit kulturës dhe civilizimit islamik Senegal. shtetin e Senegalit bashkëjetojnë dhe bashkëveprojnë shumë shkolla

ndryshme mendimit islam dhe pikërisht kjo çështje është bërë shkak jetë shumë e dukshme larmia e fotografive janë vënë ekspozitë për ta prezantuar jetën e qytetarëve myslimanë

këtë vend. Shfaqja e filmave dokumentarë lidhje me jetën

e myslimanëve Senegal si dhe lidhja e tyre me Francën, ndikimi

i gjuhës franceze afrimin e popullit këtij vendi me Senegalin si dhe shfaqja e filmave lidhje me traditën dhe zakonet fetare dhe kulturore Senegal, janë një pjesë e rëndësishme e programeve këtij festivali.

ZBULOHET NJË MANUSKRIPT DORËSHKRIM E KUR'ANIT FISNIK E VJETËR MBI 1000 VJET NËTURQI

Një manuskript e vjetër 1200 vjet e Kur'anit fisnik është zbuluar

Info PASTA 61

pronën e një xhamie qytetin Bodrum Turqisë. Pas kryerjes

analizave ndryshme nga historianë dhe ekspertë përkatës, është përcaktuar se manuskripta fjalë është vjetër se 1000

vjet. Jyksel Keliçaslan, imamii xhamisë Bodrumit , e ka gjetur këtë manuskript Kur'anit fisnik sëbashku me disa libra literaturës islame oborrin e xhamisë. Manuskripta fjalë e Kur'anit fisnik bashku me disa libra tjerë komentimit Kur'anit fisnik kanë qenë vendosur një sexhade, ndërsa imami i xhamisë menjëherë ka informuar autoritetet fetare islame këtij qyteti për

kryer analiza mëtutjeshme. Veprat fjalë pas janë transferuar drejtorinë e ambientit dhe plan programeve qytetit Bodrum cilët e kanë vendosur atë muzeun e arkeologjisë nëndetit këtij qyteti.

(Mr. Rexhep Suma)

- “iq ej

VS

62 PAS

Ar i

Vas “TË, ët

Lin)

O Allah, na e bëj këtë tubim bekuar dhe këtë dua pranuar, dhe këtë rrugë lehtësuar, e largoji nga ne rreziqet e mundimet, për çdo vend shenjtë. lutemi Ty, o Madhëria Jote, t'i ruash robërit e Tu, kudo jenë, dhe nga çdo gjë e ligë, ruaji ata udhëtojnë për tokë, për det e për ajër, shkojnë e kthehen shëndoshë, me dhuntitë e Tua, o Mëshiruesi i Mëshiruesve. O Zoti Fuqiplotë, ndihmoji ata ndihmojnë fenë Tënde, e shkatërroji ata mundohen ta shkatërrojnë fenë Tënde. O Zoti ynë, lëshoji mëshirën dhe bekimet e Tua mbi ne, mbi popullin tonë, mbi haxhinjtë e mbi myslimanët përgjithësi. O Zoti ynë, lëshoji mëshirën, paqen dhe bekimin Tënd mbi këtë popull e këtë tokë, cilën na krijove me dëshirën Tënde, ku do kthehemi dhe prapë do ngrihemi prej saj, para Teje. O Sundues i gjithësisë, na bëj mbizotërues tokën tonë, e mos lejo armiqtë e Tu dhe armiqtë tanë na shkelin dhe na robërojnë trojet tona. O Shërues, jepu këtyre haxhinjve dhe neve shëndet, sëmurin shëro, robëruarin liro, vendësin bekoje, humburin drejtoje e armikun shkatërroje. O Pranues i veprave, pranoje këtë vepër prej nesh, Ti i dëgjon gjitha dhe i di gjitha. O Zoti ynë, na bëj ne dhe pasardhësit tanë besnikë ndaj Teje. O Furnizuesi ynë, begatona këtë dhe botën tjetër me mirat e Tua dhe pranoje pendimin tonë, Ti je Ai e pranon pendimin dhe je Mëshirues. O Falësi ynë,Ti je Falës e pranon faljen na fal ne, prindërit tanë, vëllëzër dhe motrat tona, farefisin tonë dhe besimtarët përgjithësi Ditën e Llogaritjes saktë. O Allahu ynë, na e bëj mundur Pejgamberi Yt, Muhamedi a.s., jetë ndërmjetësues yni Ditën kur nuk ka ndërmjetësues tjetër përveç atij e lejon Ti. O 1 Gjithëpushtetshëm, na forco bindjet tona dhe na bëj prej besimtarëve devotshëm, e na ruaj çdo vend dhe çdo kohë nga intrigat e shejtanit dhe insanit.

O Allahu im përgjigjem për Haxh.Allahu im ky është vendi cilin e ke bërë sigurt dhe shenjët. Bërja zjarrit trupin tim ndaluar dhe bëre sigurt nga dënimi Yt Ditën kur do t'i ringjallësh robërit Tu. Bëm prej dashurve dhe nënshtruarve Tu.

Me emrin e Allahut, Allahu është i madh.

O Allahu im me besim fenë Tënde duke konsideruar vërtetë librin Tëndë, duke përmbushur premtimin kam dhënë e duke pasuar Pejgamberin a.s. kam vendosur ta kryej Haxhin andaj ndihmo ta kryej dhe pranoje prej meje.

O Zot lutem mbrosh nga brengat, pikëllimi, pamundësia, përtacia, mbro nga shpirtëngushtësia dhe koprracia.

O Zot përforco fe e cila mbron, mi përmirëso mirat e kësaj bote nga cilat jetoj, ma përmirëso gjendjen me mira botën tjetër ku do shkoj.

O Zot mi fal qabimet e mia, prindërve mi dhe besimtarëve përgjithësi.

O Allah na jep mira këtë botë dhe botën tjetër shpërblena me Xhenet dhe na ruaj nga zjarri i Xhehenemit.

përgjigjemi, o Zot, Ty përgjigjemi, përgjigjemi nuk ke shok. përgjigjemi Ty, për Ty është çdo lëvdatë, falënderim, dhunti e pushtet dhe nuk ke shok. Dalai i ad Sasi Galijali Fiq i siaj Sjell da di di I pastër e i lartë është Zoti yt, Zoti 1 gjithëfuqishëm nga ajo ata i përshkruajnë. Çdo e mirë qoftë ndaj dërguarve. Dhe falënderimi i qoftë All-llahut, Zotit gjithësisël (Es-Safat: 180-182)

Kasim Gërguri

Pagesa mund bëhet zyrat e Këshillit vendor Bashkësisë Islame dhe Medrese.

gjerësisht mund informoheni tel: 038122-44-44: 0441186-220: 0441186-221

KURE BAJRAMIT

“Thuaj: Namazi im, kurbani im, jeta ime dhe vdekja ime janë thjesht për Allahun, Zotin e botëvel

Për nuk ka rival. Dhe për këtë jam t urdhëruar”. (El En'am, 162)

Çmimi i kurbanit Bashkësia Islame e Kosovës dhe Medreseja e Mesme “Alauddin” Prishtinë, njoftojnë gjithë

interesuarit se edhe këtë vit organizojnë dhe udhëheqin prerjen kurbanave për nevojat e Medresesë Mesme “Alauddin” Prishtinë me paralelet e saj Prizren dhe Gjilan.